«Τα κόκκινα λουστρίνια», Ειρήνη Μάρρα
Χρόνος:
Ο εξωκειμενικός χρόνος αναφέρεται στο παρελθόν, χωρίς να προσδιορίζεται συγκεκριμένα. Ίσως είναι στις αρχές του 20ου αι. όταν ο δάσκαλος ήταν σημαντικό πρόσωπο της κοινωνίας και τα παιδιά δούλευαν από μικρά για να βοηθούν στα οικονομικά της οικογένειας.
Ο ενδοκειμενικός χρόνος μπορεί να είναι μερικές εβδομάδες ή και μήνες, όσο χρειάζεται για να κατασκευαστούν τα γοβάκια.
Τόπος: Ο τόπος εναλλάσσεται από ανοιχτό σε κλειστό χώρο και αντίστροφα. Η αγορά των δερμάτων, το τσαγκαράδικο, ο χώρος της βόλτας της όμορφης κοπέλας, το σπίτι της και το σπίτι του νεαρού.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ – ΙΔΕΕΣ – ΘΕΜΑΤΑ
– Βασικό θέμα του έργου είναι η ζωή ενός νεαρού βιοπαλαιστή (του νεαρού τσαγκάρη).
Οι οικονομικές δυσκολίες που αντιμετωπίζει και η εργατικότητα και αποφασιστικότητά του
– Το δίλημμα του νεαρού ήρωα ανάμεσα στον έρωτά του για την όμορφη και πλούσια κόρη του δάσκαλου και την αγάπη του για την φτωχή αδερφή του
Η ωρίμανση με την έκφραση της αγάπης και του καθήκοντος απέναντι στην οικογένεια.
ΑΦΗΓΗΜΑΤΙΚΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ
Αφήγηση / περιγραφή
Μέσα από την αφήγηση δίνεται η εξέλιξη των γεγονότων της ιστορίας που διαβάζουμε.
Η αφήγηση στο κείμενο αυτό γίνεται σε τρίτο πρόσωπο.
In media res: H φράση σημαίνει στη μέση των πραγμάτων. Σ’ αυτή την αφηγηματική τεχνική η ιστορία ξεκινά από το μέσο, και στη συνέχεια δίνεται με αναδρομική αφήγηση ό,τι έχει προηγηθεί. Έτσι προσελκύεται περισσότερο το ενδιαφέρον του αναγνώστη.
Αναδρομική αφήγηση: Είναι η αφηγηματική τεχνική όπου στην κανονική σειρά των γεγονότων παρεμβάλλεται η αφήγηση γεγονότων που έχουν συμβεί στο παρελθόν.
Η αφήγηση ξεκινά από το μέσο της υπόθεσης, in media res. Αναδρομικά αναφέρεται το κόκκινο λουστρίνι, πώς αποκτήθηκε, πώς βρέθηκε το σχέδιο και πώς κατασκευάστηκαν τα παπούτσια. Με αναδρομική αφήγηση παρουσιάζεται η κόρη του δασκάλου και όταν ο νεαρός βρίσκεται στο σπίτι του με τα γοβάκια ολοκληρωμένα.
Με την περιγραφή παρουσιάζονται-περιγράφονται πρόσωπα, ζώα, πράγματα, τοπία-τόποι.
Στο κείμενο υπάρχουν κάποιες περιγραφές: π.χ.
– η κόρη του δάσκαλου: «https://blogs.sch.gr/kstivaktas/files/2020/09/6-150520074224-lva1-app6891-160120215739.pdf
– η αδερφή του ήρωα: «τα μαλλιά της δεν έπεφταν σγουρά στους ώμους. Είχε μια πλεξούδα ίσια που τη σφιχτόδενε στο σβέρκο της μ’ ένα λαστιχάκι των πακέτων.»
Ύφος – Γλώσσα
Υφος: το ύφος του κειμένου είναι απλό και λιτό με λίγα σχήματα λόγου και καλολογικά στοιχεία.
Γλώσσα: Η γλώσσα του κειμένου είναι απλή δημοτική, εμπλουτισμένη με ιδιωματικές λέξεις και φράσεις: πχ παζαριτζής (αυτός που κάνει παζάρια), μην αποφανεί (= μην αποκαλυφθεί), απέ (= μετά), μπαξίσι (φιλοδώρημα), ξανόσταιναν (= γίνονταν άνοστα) κλπ. Επίσης υπάρχουν λέξεις από το λεξιλόγιο των τσαγκάρηδων: πχ φόντι (= το πάνω μέρος του παπουτσιού), φαλτσέτα (= μικρό κοπίδι), ψίδι (= το μπροστινό τμήμα της μύτης του).
Μεταφορές: «το είχε βάλει από καιρό στο μάτι», «μύρια αστέρια μπερδεύτηκαν στην πλεξούδα της»,
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ «τα κόκκινα λουστρίνια»
- Να εντοπίσετε στοιχεία από το κείμενο που αποδεικνύουν ότι ανήκει στο είδος του διηγήματος:
- Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο για κάθε ενότητα:
Ενότ. 1η: («Το είχε βάλει από καιρό…και παραμόνευε την ώρα»):
Ενότ. 2η: («Η κόρη του δασκάλου…τον συμπάθαγε, ποιος ξέρει»):
Ενότ. 3η: («Την κρίσιμη μέρα…φαλτσέτα με το τραγούδι»):
- Να σχολιάσετε τη Γλώσσα του κειμένου.
4. Να εντοπίσετε ένα παράδειγμα από το κείμενο για καθεμιά από τις παρακάτω αφηγηματικές τεχνικές /αφηγηματικούς τρόπους:
- In media res :………………………………………………………………………………………….
- Αναδρομική αφήγηση :……………………………………………………………………………………..
- περιγραφή ……………………………………………………………………………………………………..
- Προλήψεις :……………………………………………………………………………………………………..
- αφήγηση γ’ προσώπου:……………………………………………………………………………….
- Να χαρακτηρίσετε :α) τον νεαρό, β) την αδελφή, γ) την κόρη του δασκάλου.
- Σε ποια σημεία του διηγήματος γίνονται φανερά τα αισθήματα του μικρού βιοπαλαιστή για την κόρη του δασκάλου;
- Γιατί το νεαρό τσαγκαρόπουλο χάρισε τελικά τα κόκκινα γοβάκια στην αδελφή του
- Σχολιάστε την τελευταία παράγραφο του κειμένου. Γιατί ο ήρωας είναι στο τέλος «πιο μεστωμένος»;
9. Δώστε γραπτά μια άλλη εξέλιξη στο διήγημα, υποθέτοντας, για παράδειγμα, ότι ο νεαρός χαρίζει τελικά τα γοβάκια στην κόρη του δασκάλου (80-100 λέξεις).
10. Αν ήσαστε στη θέση του νεαρού τσαγκάρη τι θα κάνατε και γιατί; (80-100 λέξεις)
