«Η εορτή του πατρός μου», Ε. Ροϊδης ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΡΟΪΔΗΣ

ΘΕΜΑ: Η τυπικότητα των οικογενειακών σχέσεων, που τελικά οδηγούν στο να μετατραπεί η γιορτή του πατέρα σε γελοία φάρσα.

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ: κοινωνικό, με χιουμοριστικό τρόπο

 

ΒΑΣΙΚΗ ΙΔΕΑ: Η υποκρισία στις ανθρώπινες σχέσεις, που οδηγεί τελικά στο γελοίο.

 

ΕΝΟΤΗΤΕΣ:

1η : «Την ερχόμενην Πέμπτην… Γιάννη

2η:  «Οκτώ ημέρες… εκπλήξεως».

3η: «Τέλος πάντων… τριακοσίας εξήντα πέντε ημέρας».

 

ΠΛΑΓΙΟΤΙΤΛΟΙ:

1Η ΕΝΟΤΗΤΑ: Η υπενθύμιση της γιορτής του πατέρα.

2Η ΕΝΟΤΗΤΑ: Οι προετοιμασίες και οι δοκιμές για την προσφώνηση.

3Η ΕΝΟΤΗΤΑ: Η γελιοποίηση της τελετής.

 

ΤΕΧΝΙΚΗ:

– Ο αφηγητής στο διήγημα μιλάει σε πρώτο πρόσωπο. Συμμετέχει και ο ίδιος σε αυτήν σαν πρωταγωνιστής.

– Αφηγητής: Είναι το μοναδικό πρόσωπο που μιλάει, μεταφέροντας σε πλάγιο λόγο τα λόγια των άλλων.

– Ειρωνικά σχόλια του αφηγητή.

– Αυτοσαρκασμός.

 

ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ:

– ΜΗΤΕΡΑ: Κουραστική, επίμονη, διδάσκει την υποκρισία στο γιο της, έχει αυταρχικές παιδαγωγικές αντιλήψεις, είναι ιδιότροπη,αυστηρή, απαιτητική, δύστροπη.

– ΠΑΤΕΡΑΣ: Έχει χιούμορ, αστεία εμφάνιση, υποκρίνεται άγνοια και έκπληξη, είναι οξύθυμος, αξιοσέβαστος, αυστηρός, ολιγόλογος και φαίνεται απόμακρος και επιφυλακτικός προς το παιδί του.

– ΑΦΗΓΗΤΗΣ: Ψυχρός παρατηρητής, ακριβής στις κρίσεις του, με σαρκαστικό χιούμορ, καταπιεσμένος, υποχείριο της μητέρας του.

Σχέσεις παιδιού- γονέων:

• Συμβατικότητα και εξωτερικοί τύποι που επιβάλλει η κοινωνία
• Συμπεριφορά παιδιού που επιβάλλεται καταπιεστικά από τους γονείςà αποξένωση
• Υποχρεωτική επιβολή σεβασμού, υπακοήςà φόβος, αμηχανία( παιδί), έλλειψη τρυφερότητας(γονείς)

Παιδαγωγικές αντιλήψεις εποχής:

• Αυστηρότητα, ψυχική και σωματική βία, υποτιμητικές προσβολές και εξευτελισμοί

 

 

ΓΛΩΣΣΑ: Απλή καθαρεύουσα, δεν ακολουθεί πιστά τους κανόνες ( χρήση λέξεων- φράσεων  της δημοτικής)

ΛΟΓΟΣ: Ακριβής, πυκνός και ζωηρός.

ΥΦΟΣ: Κομψό και ειρωνικό, απλό, λιτό, χιουμοριστική διάθεση.

 

ΕΚΦΡΑΣΤΙΚΑ ΜΕΣΑ:

– ΠΑΡΟΜΟΙΩΣΕΙΣ.

– ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ.

– ΕΙΚΟΝΕΣ.

Φύλλα εργασίας

1^ο φύλλο (κοινό)

• Ποια χαρακτηριστικά του διηγήματος εντοπίζετε στο κείμενο;

** χαρακτηριστικά διηγήματος:

1. Συντομία. Μικρή έκταση με ολοκληρωμένη υπόθεση (έχει αρχή, μέση και τέλος)
2. Λίγα πρόσωπα, ένας πρωταγωνιστής
3. Συγκεκριμένος τόπος και περιορισμένα χρονικά πλαίσια
4. Ένα κύριο γεγονός
5. Υπάρχει αληθοφάνεια. Μπορεί η ιστορία να είναι πλαστή, αλλά είναι επηρεασμένη από την πραγματικότητα και συχνά περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία.
6. Αλληλουχία περιστατικών που διαμορφώνουν την πλοκή
7. Κλιμάκωση συμβάντων που οδηγούν σταδιακά στην κορύφωση, δηλαδή το ανώτατο σημείο ενδιαφέροντος και συγκίνησης. Αυτό βρίσκεται προς το τέλος του διηγήματος.
8. Επιδιώκει να δώσει μια ιδέα, ένα δίδαγμα, μια στάση ζωής.

 

• Ποιο είναι το θέμα του διηγήματος;

• Να δώσετε έναν τίτλο για κάθε ενότητα:

«Την ερχομένην Πέμπτην … ονομάζεται Γιάννης»:

«Οκτώ ημέρες … της εκπλήξεως»:

«Τέλος πάντων … τριακοσίας εξήντα πέντε ημέρας»:

• Α) Ποιος αφηγηματικός τρόπος κυριαρχεί στο κείμενο και σε τι εξυπηρετεί; Να δώσετε ένα παράδειγμα .

Β) ποιο είδος αφηγητή διακρίνετε;

6) Να χαρακτηρίσετε τη γλώσσα και το ύφος του κειμένου:

 

7)  α. Ποιο ήταν το σχέδιο της μητέρας για να τιμήσει ο γιός τη γιορτή του πατέρα του;

β. Εφαρμόστηκε με επιτυχία το σχέδιο της μητέρας; Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας

 2ο  φύλλο εργασίας

1^η ομάδα

• Yπάρχουν σημεία μέσα στο κείμενο που σας έκαναν να γελάσετε; Ποια είναι αυτά; Πώς πέτυχε ο συγγραφέας να δώσει αστείο τόνο στην αφήγηση;

2^η ομάδα

• Πώς αντιμετωπίζει ο αφηγητής όλη την τελετή της γιορτής του πατέρα του;

3^η ομάδα

• Ποια σχέση φαίνεται να υπάρχει ανάμεσα στον αφηγητή και τους γονείς του; Απαντήστε με αναφορές στο κείμενο.

4^η ομάδα

• Yπάρχει στο διήγημα ειρωνεία και αυτοσαρκασμός; Αιτιολογήστε την απάντησή σας.

5^η ομάδα

1. Όπως φαίνεται στο διήγημα, η τυπικότητα και η υποχρέωση χαρακτήριζαν σε παλαιότερες εποχές τη σχέση παιδιών-γονέων. Σχολιάστε τες, συγκρίνοντάς τες με τη σημερινή πραγματικότητα.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΟΙΝΗ: Να χαρακτηρίσετε τα βασικά πρόσωπα του διηγήματος.