«Γραφείον ευρέσεως εργασίας», Μ. Κουμανταρέας

Τίτλος. Ο τίτλος του κειμένου σχετίζεται άμεσα με το θέμα του, καθώς πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ένας νέος που αναζητώντας δουλειά, καταφεύγει σε ένα γραφείο ευρέσεως εργασίας.

Θέμα. Στο κείμενο θίγονται μερικά από τα σημαντικότερα θέματα της πρώτης συγγραφικής περιόδου του συγγραφέα, όπως η φτώχεια, η ανεργία, καθώς και οι γρήγοροι ρυθμοί αστικοποίησης.

Πρωταγωνιστής της ιστορίας είναι ο Αναστάσης, που ξεκινά με όνειρα και αισιοδοξία να αναζητήσει εργασία προκειμένου να επιτύχει την ομαλή ένταξή του στην κοινωνία.

• 1η ενότητα: «Την άλλη μέρα… στην επόμενη στάση.»: Ο Αναστάσης γεμάτος αισιοδοξία βγαίνει προς αναζήτηση εργασίας.
• 2η ενότητα: «Περπάτησε κοιτάζοντας… πετάχτηκε έξω.»: Η αρνητική εμπειρία του Αναστάση στο γραφείο ευρέσεως εργασίας.

Η πρώτη εντύπωση που αποκτά από το γραφείο ο Αναστάσης είναι εντελώς αρνητική. Η δακτυλογράφος είναι απορροφημένη, μοιάζει σχεδόν φυλακισμένη. Η εργασία της δεν της προσφέρει καμία χαρά, κανένα ευχάριστο συναίσθημα. Ο ήρωας, μέσα σε αυτό το κλίμα, φαντάζεται τον εαυτό του στη θέση της δαχτυλογράφου, κυριεύεται από πανικό και τίποτα δεν μοιάζει με το χαρούμενο και αισιόδοξο πρωινό του ξεκίνημα.

Οι συναισθηματικές μεταπτώσεις του ήρωα. Ο Αναστάσης ξυπνά με χαρούμενη και αισιόδοξη διάθεση και ξεκινά για να αναζητήσει την τύχη του σε ένα γραφείο ευρέσεως εργασίας. Στον πρωινό λαμπρό ήλιο η πόλη μοιάζει πιο ωραία από ότι συνήθως. Θαυμάζει τα δέντρα τους καθαρούς δρόμους και τα αυτοκίνητα, ενώ και οι άνθρωποι του φαίνονται πιο συμπαθητικοί. Στο λεωφορείο όμως, γίνεται αυτόπτης μάρτυρας μιας σκηνής με ένα αγόρι που σκαρφαλώνει στο λεωφορείο χωρίς εισιτήριο αλλά ο εισπράκτορας το διώχνει κι αυτό είναι κάτι που τον προβληματίζει έστω και στιγμιαία. Το διήγημα παρακολουθεί τον ήρωα στη διαδρομή του μέσα στην πόλη της Αθήνας, από τη γειτονιά του μέχρι το γραφείο ευρέσεως εργασίας, αποτυπώνοντας τις συναισθηματικές του διακυμάνσεις.

Όταν ο Αναστάσης ξεκινά την αναζήτησή του, είναι χαρούμενος και γεμάτος αισιοδοξία. Η διάθεση του ήρωα εκφράζεται με τη χρήση ρημάτων που δηλώνουν κίνηση και άμεση

Τα πρόσωπα.

• Αναστάσης: ο ήρωας είναι ένας νέος που παίρνει την απόφαση να αναζητήσει εργασία, προσπαθώντας να βγει από το περιθώριο και να εξασφαλίσει τα απαραίτητα για την επιβίωση και την αξιοπρέπειά του. Ξεκινάει την ημέρα του με χαρά και αισιοδοξία και όλα γύρω του φαίνονται υπέροχα κάτω από τον λαμπερό ήλιο. Μπαίνει στο λεωφορείο και φτάνει στο «Γραφείο Ευρέσεως Εργασίας». Χωρίς φόβο και με μια αίσθηση περιπέτειας, ανεβαίνει στον έβδομο όροφο και μπαίνει στο γραφείο. Εκεί συναντά μια δακτυλογράφο, η οποία απορροφημένη καθώς είναι από την δακτυλογράφηση και τη μηχανική της εργασία, δεν τον αντιλαμβάνεται. Το περιβάλλον δεν του είναι οικείο και αυτή η έλλειψη κοινωνικότητας του προκαλεί αρνητικά συναισθήματα. Ο θόρυβος της μηχανής, εντείνει τη δυσφορία του και τον εμποδίζει να νιώσει την απαιτούμενη ενθάρρυνση προκειμένου να αναζητήσει μια αξιοπρεπή εργασία. Όταν πια δεν μπορεί να ελέγξει την κρίση πανικού του και τον αφόρητο πονοκέφαλο, αναγκάζεται να φύγει τρέχοντας.

• Η δαχτυλογράφος: πρόκειται για μια γυναίκα που έχει στερηθεί κάθε ανθρώπινο χαρακτηριστικό. Είναι άχρωμη, απρόσωπη, με αδιάφορη και τυποποιημένη φωνή. Λειτουργεί σαν μια καλοκουρδισμένη μηχανή, χωρίς καμιά ανθρώπινη έκφραση, χαράς, λύπης ή κούρασης. Οι μυωπικοί φακοί της, την αποξενώνουν ακόμα περισσότερο από τον χώρο στον οποίο εργάζεται.

 Αφηγηματική οργάνωση. Αφήγηση/ αφηγητής: τριτοπρόσωπη αφήγηση, ετεροδιηγητικός (δεν συμμετέχει ως ήρωας ή αυτόπτης μάρτυρας στην ιστορία) και παντογνώστης (γνωρίζει τα πάντα για τους ήρωες, ακόμα και τις βαθύτερες σκέψεις τους) αφηγητής, με μηδενική εστίαση (δεν εστιάζει σε συγκεκριμένη οπτική γωνία).

Χρόνος: παρόν, ευθεία χρονική σειρά χωρίς αναδρομές στο παρελθόν.

Τόπος: Αθήνα.

Γλώσσα: η γλώσσα του κειμένου είναι απλή δημοτική.

Ύφος: το ύφος του κειμένου είναι οικείο. Δεν υπάρχει παραγραφοποίηση, πράγμα που κάνει τον αναγνώστη να αντιμετωπίσει το κείμενο ως ένα ενιαίο και ολοκληρωμένο σύνολο. Με ρεαλισμό και παραστατικότητα δίνονται οι κινήσεις του Αναστάση, τα συναισθήματα και τις μεταπτώσεις του από τη χαρά και την αισιοδοξία στον πανικό και την απαισιοδοξία.

Εκφραστικά μέσα: 

• Μεταφορές: χύθηκε στους δρόμους, που τις είχε σκεπάσει με καινούργιο πρόσωπο, παντελόνια στην τρίχα, με τα σεντόνια γεμάτα ύπνο ακόμα, Ο ήλιος τα τίναζε με τις άταχτες αχτίδες του, και γλίστρησε αθόρυβα στο εσωτερικό, αστυφύλακας της τροχαίας ήταν μια τελεία, με τα κλουβισμένα μάτια της σκλαβωμένα πάνω στο χαρτί, με το πρόσωπο τσαλακωμένο.
• Προσωποποιήσεις: ο δρόμος στις γωνιές δεν είχε αποθηκέψει σκουπίδια, να δροσίζουν το πρόσωπο της πολιτείας με φρέσκο ποτιστικό νερό, που τις είχε σκεπάσει με καινούργιο πρόσωπο, με τα σεντόνια γεμάτα ύπνο ακόμα, Ο ήλιος τα τίναζε με τις άταχτες αχτίδες του. • Παρομοιώσεις: ελαφρύς σαν πούπουλο, σαν στοιχισμένοι μαθητές την ώρα της γυμναστικής, Φαντάστηκε τους σκουπιδιάρηδες αγγέλους, σαν ακονισμένο ξυράφι, ξυπνημένες θαρρείς από ύπνο θανάτου, Όπως τα γράμματα στην αρχή μιας ταινίας, Έγραφε σαν υπνωτισμένη, που έμοιαζαν ν’ αποστειρώνουν το φως, Σαν δυο ψάρια μέσα στη γυάλα τους, που έμοιαζε τυπωμένη σε κορδέλα μαγνητοφώνου.
• Ασύνδετο σχήμα: Πλύθηκε… ψωμί, Περπάτησε με το κεφάλι ψηλά, χαμογέλασε του φούρναρη…, Τα δέντρα εκεί πρασίνιζαν… την ώρα της γυμναστικής, Κι ο τροχαίος… που φεγγοβολούσε…, Έφτασε στο έβδομο πάτωμα… ρώτησε, Επειδή δεν μπορούσε… να περιμένει…, Το κράνος βουλιαγμένο… σπασμένες, Έγραφε ίσια… πάνω στο χαρτί.
• Επαναλήψεις: Είχε δυο μάτια κλουβισμένα σε χοντρούς φακούςμε τα κλουβισμένα μάτια της σκλαβωμένα πάνω στο χαρτί.
• Εικόνες: Την άλλη μέρα ξύπνησε πρωί… ώσπου βγήκε στη λεωφόρο, Τα δέντρα εκεί… την ώρα της γυμναστικής, Φαντάστηκε τους σκουπιδιάρηδες… ποτιστικό νερό, Το φως της μέρας… σαν ακονισμένο ξυράφι, Τ’ αυτοκίνητα φαρδιά… από μιαν αόρατη κλωστή, Ως κι οι κοπέλες ήταν… πως είχαν περάσει από νέοι, Απ’ το παράθυρο τα σπίτια,… με τις άταχτες αχτίδες του, Ένα μικρό αγόρι… που πάλευαν να κρατηθούν, Στο βάθος της κάμαρης μια κοπέλα… μέσα στη γυάλα τους, Ξαναγύρισε σχεδόν αμέσως… τυπωμένη σε κορδέλα μαγνητοφώνου, Ο θόρυβος της μηχανής… κανένας γιατρός με σφυράκι, Μα ο πόνος… στο αφύλαχτο μέρος, Έγραφε ίσια, μονοκόμματη,… στο γραφείο του διευθυντή, Για μερικά δευτερόλεπτα… σε γροθιές.

 

 

Φύλλα εργασίας      «Γραφείον ευρέσεως εργασίας»

 

Κοινό φύλλο

1. Να δώσετε έναν πλαγιότιτλο για κάθε ενότητα:

1^η: «Την άλλη…κρατηθούν»

2^η: «Κατέβηκε…έξω»

2. Να δώσετε ένα παράδειγμα για κάθε χαρακτηρισμό της γλώσσας και του ύφους που σας δίνονται:

Α) γλώσσα
Φυσική/ρεαλιστική:
Λαϊκή:
Προφορική:
Β) ύφος
Απλό:
Καθημερινό:
Δραματικό:
Λυρικό/ποιητικό

 

3. Να εντοπίσετε στο κείμενο 1 παράδειγμα για κάθε εκφραστικό μέσο που σας δίνεται και να σχολιάσετε τη λειτουργία τους:

Παρομοίωση:

Εικόνα:

Μεταφορά:

Προσωποποποίηση:

Ασύνδετο σχήμα:

4. Α) Να εντοπίσετε τους αφηγηματικούς τρόπους (περιγραφή, αφήγηση, διάλογος)του κειμένου, δίνοντας ένα παράδειγμα για το καθένα και να σχολιάσετε τη λειτουργία τους.

Β) ποιος είναι ο τύπος του αφηγητή;

5. Ποιος είναι ο τόπος, ο χρόνος και τα πρόσωπα του κειμένου;

 

 

                  1^η ομάδα

 

1. Να σχολιάσετε τον τίτλο και να δώσετε έναν δικό σας τίτλο.
2. Με ποια διάθεση ξεκίνησε τη μέρα του ο Αναστάσης; Με ποιους τρόπους αποδίδεται η διάθεσή του (ρήματα, εκφραστικά μέσα, απλές καθημερινές χειρονομίες);

 

2^η ομάδα

1. Αφηγηθείτε το περιστατικό με το παιδί και τον εισπράκτορα σε α’ πρόσωπο από την οπτική γωνία του παιδιού.
2. Από ποιες ψυχολογικές διακυμάνσεις περνά ο Αναστάσης από τη στιγμή που ξυπνά μέχρι την ώρα που φεύγει από το γραφείο ευρέσεως εργασίας;

 

3^η ομάδα

1. Περιγράψτε το γραφείο εργασίας.
2. Ποιες ήταν οι ψυχολογικές αντιδράσεις του Αναστάση στο γραφείο; Πώς δικαιολογείται η φυγή του από αυτό; Εσείς τι θα κάνατε στη θέση του;

 

4^η ομάδα

 

1. Πώς παρουσιάζεται η δακτυλογράφος στο κείμενο (εσωτερικά και εξωτερικά); Πώς επιδρά η παρουσία της στην ψυχολογία του Αναστάση;
2. Στο κείμενο θίγεται το θέμα της ανάγκης για εύρεση εργασίας. Ποια συναισθήματα προκαλεί στον Αναστάση η ελπίδα της εργασίας και ποια η διάψευσή της;

 

5^η ομάδα

1. Περιγράψτε το Γραφείο Εργασίας στο οποίο απευθύνθηκε ο Αναστάσης, με έμφαση στην εικόνα της δακτυλογράφου που συνάντησε.
2. Περιγράψτε μια δική σας επίσκεψη σε ένα γραφείο με έμφαση στις εικόνες του χώρου και των εργαζομένων σε αυτόν.

ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ:

1. Απευθυνθείτε σε εργαζόμενους ή άνεργους νέους και πάρτε τους συνέντευξη σχετικά με τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν ή αντιμετωπίζουν στην εξεύρεση εργασίας (100 λέξεις).
2. Αναλύστε σε 100 λέξεις περίπου τις συνέπειες που έχει για την προσωπικότητα του νέου η αποτυχημένη προσπάθειά του για εύρεση εργασίας στις μέρες μας.