Περιγραφές… εξ αποστάσεως! (Β τάξη – κεφ. 9&12)

 Οι περιγραφές είναι το πιο συνηθισμένο είδος γραπτού λόγου. Με αυτές έρχονται σε επαφή οι μαθητές από πολύ νωρίς και περιγραφικά κείμενα θα συναντούν και θα τα εξελίσσουν σε όλη τη διάρκεια του δημοτικού.

 Ήδη από τη Β τάξη, οι μαθητές ξεκινούν να συντάσσουν μικρά περιγραφικά κείμενα. Στο άρθρο “Περιγραφές…(Β τάξη – κεφ 9&12)” περιγράφεται αναλυτικά πώς θα μπορούσαν τα παιδιά να έρθουν σε μια πρώτη επαφή με τον τρόπο οργάνωσης και σύνταξης ενός απλού περιγραφικού κειμένου.

 Όταν όμως βρισκόμαστε σε εξ αποστάσεως διδασκαλία, ο γραπτός λόγος είναι ιδιαιτέρα δύσκολος να διδαχτεί. Ίσως ο πιο βασικός λόγος για όλους τους εκπαιδευτικούς, είναι ο βαθμός που το παραγόμενο κείμενο θα είναι προϊόν των ίδιων των μαθητών ή σε κάποιο βαθμό και των γονέων. 

 Μια λύση, που αρκετοί εφαρμόζουμε, είναι να περιμένουμε να κάνουμε παραγωγές γραπτού λόγου, τον καιρό που βρισκόμαστε σε δια ζώσης διδασκαλία. Όμως, υπάρχει τρόπος να φέρουμε σε μια πρώτη επαφή τους μαθητές με την παραγωγή γραπτού λόγου και των τρόπο σύνταξης και δόμησης ενός γραπτού κειμένου.

(περισσότερα…)

Εκπαιδευτικό υλικό δεν είναι μόνο … οι φωτοτυπίες!

424966000032 huge

 Το φωτοτυπικό έχει καθιερωθεί ως το απόλυτο μηχάνημα στο σχολείο! Και όχι άδικα! Όλους μας βολεύει, μας εξυπηρετεί και μας λύνει τα χέρια αφού μπορούμε να εκτυπώνουμε το επιπλέον εκπαιδευτικό υλικό για τους μαθητές μας.

 Όμως οι φωτοτυπίες είναι το μόνο εκπαιδευτικό υλικό που μπορεί να δώσει ένας δάσκαλος; 
 Και… είναι άραγε και το κατάλληλο;
 
 Δεν ευλογώ τα γένια μου! Κι εγώ χρησιμοποιώ τις φωτοτυπίες. Κι εγώ έχω πέσει στην παγίδα να θεωρώ ότι οι μαθητές θα μαθουν καλύτερα με όσo πιο πολλές ασκήσεις μπορώ να βάλω σε μια φωτοτυπία…ή και δύο:
 “Βάλε και μια από αυτή, ας βάλω άλλη μια ίδια. Α! Μία από εκείνες που κάναμε χτες να δω αν τα θυμούνται; Αφού έχω χώρο δε βάζω και μια για επανάληψη απο τα προχτεσινά;”
 Για ποιον στόχο όμως δούλευαν στο συγκεκριμένο φυλλάδιο. Για τον στόχο του συγκεκριμένου μαθήματος ή γι αυτόν από τα προηγούμενα μαθήματα από τα οποία είχα προσθέσει επιπλέον ασκήσεις; Και τελικά ο μαθητούλης μου ήξερε τι έπρεπε να είχε μάθει ή βρισκόταν σε σύγχηση;
 Επιπλέον, είχα παρατηρήσει ότι πολλές φορές οι μαθητές δεν μπορούσαν να αντιμετωπίσουν τις ασκήσεις του φυλλαδίου, όσες φορές κι αν τους έδειχνα τη διαδικασία. Τότε ήταν που έπρεπε να επιστρατεύσω κυβάκια, μολυβάκια, γομούλες και ότι άλλο υλικό υπήρχε διαθέσιμο για να τα καταφέρει. 
 Επίσης αρκετές φορές οι μαθητές ενώ έλυναν τις ασκήσεις τους σήμερα, μετά από λίγο καιρό είχαν ξεχάσει τη διαδικασία ή δεν μπορούσαν αυτό που είχαν μάθει να το χρησιμοποιήσουν σε κάποια άλλη κατάσταση. 
 Ίσως να έχετε παρατηρήσει κι εσείς το ίδιο.

Τι δεν πήγαινε καλά;
 Αυτό που δεν πήγαινε καλά ήταν ότι βασιζόμουν σε ένα εκπαιδευτικό υλικό, τη φωτοτυπία, που είναι συμβολικό ή εικονιστικό. Δηλαδή απαιτεί από τα παιδιά ή να ζωγραφίσουν, να τραβήξουν γραμμές, να σχεδιάσουν, να δουν εικόνες(εικονιστικό επίπεδο) ή να δουλέψουν με σύμβολα, δηλαδή με τους αριθμούς και τα σύμβολα των πράξεων(συμβολικό επίπεδο). Αντίθετα, τα μολυβάκια, τουβλάκια, γομούλες και ότι άλλο υλικό επέλεγα για να ενισχύσω την κατανόηση είναι πραξιακό υλικό, το οποίο χρησιμοποιούσα με την ανάποδη σειρά!

 Όλη η διαδικασία μάθησης έχει να κάνει με τον τρόπο που θα μπορέσουμε να επεξεργαστούμε τις πληροφορίες που δεχόμαστε και με αυτές να δημιουργήσουμε νοητικές αναπαραστάσεις στο μυαλό μας. Κάθε νέα νοητική αναπαράσταση είναι μια καινούρια γνώση που για να έχει σημασία θα πρέπει να πάει να κολλήσει σε μία γνώση που ήδη υπάρχει. Τότε θα μείνει για πάντα! Αν αυτή η νοητική αναπαράσταση δεν συνδυαστεί με ήδη υπάρχουσες, δεν έχει κανένα νόημα και απλά μετά από λίγο… περνάει στα αζήτητα!

 Για να μπορέσουμε όμως να δημιουργήσουμε μια νοητική αναπαράσταση θα πρέπει πρώτα να ξεκινήσουμε από κάτι πραγματικό! Κι αυτό το πραγματικό είναι οτιδήποτε μπορούμε να πιάσουμε, να μετακινήσουμε, να μυρίσουμε, να ακούσουμε, να νιώσουμε (πραξιακό επίπεδο). Μετά πρέπει να μπορούμε να το αναπαραστήσουμε με μια ζωγραφιά, με μια γραφική παράσταση δηλαδή με μια εικόνα (εικονιστικό επίπεδο) και τέλος να το χειριστούμε εντελώς νοητικά, σε αφηρημένο επίπεδο, χρησιμοποιώντας σύμβολα (συμβολικό επίπεδο).

 Φανταστείτε μια σκάλα με τρία σκαλιά. Το πρώτο της σκαλί είναι το πραξιακό επίπεδο, το δεύτερο το εικονιστικό επίπεδο και το τρίτο το συμβολικό επίπεδο.
 Χρησιμοποιώντας απευθείας μια φωτοτυπία με ασκήσεις έβαζα τους μαθητές μου να χρησιμοποιήσουν αμέσως τον συμβολικό ή τον εικονιστικό τρόπο, χωρίς να τους δίνω καμία ευκαιρία να πράξουν. Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα την απλή απομνημόνευση κάποιων διαδικασιών που τους έδειχνα και τις επαναλάμβαναν αρκετές φορές, μηχανικά. Όμως φάνηκε ότι ήταν μια στείρα διαδικασία γιατί δεν είχαν κατανοήσει βαθιά την κάθε έννοια και δεν είχαν δημιουργήσει νοητικές αναπαραστάσεις στο μυαλό τους. Οπότε στο τέλος είτε το ξεχνούσαν είτε δεν μπορούσαν να το χρησιμοποιήσουν σε άλλες καταστάσεις. 

 Ο ρόλος του χειραπτικού υλικού και του πραξιακού σταδίου είναι σημαντικός! Ειδικά στα μαθηματικά που από τη φύση τους είναι θα λέγαμε μια συμβολική γλώσσα και τα παιδιά θα πρέπει να φτάσουν στο επίπεδο να αντιμετωπίζουν νοητικά τα προβλήματα των μαθηματικών. 
 Με το εκπαιδευτικό υλικό που θα χρησιμοποιήσουν τα παιδιά, θα πειραματιστούν, θα παρατηρήσουν, θα συσχετίσουν ότι γνωρίζουν, θα δοκιμάσουν έναν τρόπο που ήδη γνωρίζουν, θα κάνουν λάθος και θα προσπαθήσουν να το διοθρώσουν, θα το συζητήσουν με το συμμαθητή τους και τελικά θα δημιουργήσουν τις πρώτες αναπαράστασεις της νέας γνώσης στο μυαλό τους. Στη συνέχεια αυτές οι αναπαραστάσεις μπορούν να γίνουν εικονιστικές και στο τέλος συμβολικές.

 Τα σχολικά βιβλία καλώς ή κακώς δεν μπορούν να περιλάβουν χειραπτικό υλικό. Δίνουν κάποιες φορές τη δυνατότητα να φτιάξουμε κάτι με τις γνωστές καρτέλες στο πίσω μέρος, αλλά ίσως να μην έχει για όλα τα μαθήματα ή να μην είναι αυτό που θέλουμε.

 Μα τότε πρέπει να αγοράζω τόσο ακριβό εκπαιδευτικό υλικό. Γίνεται;

 Η αλήθεια είναι ότι δεν γίνεται! Γιατί ακόμα και αν μπορούμε να πάρουμε κάποιο από αυτά τα υπέροχα εκπαιδευτικά παιχνίδια που υπάρχουν, σίγουρα δεν θα μπορούμε να αγοράσουμε αρκετά ώστε να καλύψει τις ανάγκες μιας τάξης που πρέπει να δουλέψει είτε σε δυάδες είτε σε ομάδες.
 Μπορούμε όμως να φτιάξουμε και να χρησιμοποιήσουμε από οτιδήποτε μπορεί να χρησιμοποιηθεί σαν εκπαιδευτικό υλικό!

 Ας δούμε μερικές ιδέες:

1. Τα κλασικά κυβάκια πρώτης αρίθμησης κι επειδή ίσως δεν είναι αρκετά ή μας φανούν ακριβά…

 2. Ξύλινα κυβάκια τα οποία είναι πιο οικονομικά. Μπορούμε να τα βάψουμε με τέμπερα ανα 10αδες και φυσικά να συπληρώνουμε λίγο λίγο την ποσότητά τους!   
                                 


3. Ξύλινα γλωσσοπίεστρα χειροτεχνίας. 








4. Πλαστελίνη που υπάρχει πάντα σε ένα σχολείο. 
 Αυτή στα βαζάκια έχει το πλεονέκτημα ότι δεν λαδώνει, δεν κολλάει και δεν λερώνει τα χέρια!




  5. Ζάρια!

 6. Τράπουλα, χωρίς τις φιγούρες!

  

 7. Χρωματιστό χαρτί, κομμένο σε ότι σχήμα ή μέγεθος το θέλουμε!


8. Σύρμα πίπας
 και

9. χάντρες!


 

10. Μπατονέτες και 
11. μπογιά!

12. Μπλοκάκια. Βάζουμε 3 ή 4 στη σειρά. Αριθμούμε τις σελίδες τους απο το 0 έως το 9 και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αριθημηση και την αξία θέσης ψηφίου.

 

13. Τα δάχτυλα

και

14.το σώμα τους! 

 15. Να φτιάξουμε εμείς με χαρτί, μολύβι και ψαλίδι ότι χρειαζόμαστε!

 Τέλος, στο Pinterest κυκλοφορούν πολύ ωραίες ιδέες, σχεδόν για οποιοδήποτε διδακτικό αντικείμενο! 
 Διάθεση, χρόνος και φαντασία χρειάζεται και φυσικά κουτιά για να αποθηκεύουμε το υλικό που φτιάχνουμε αφού θα μας φανεί χρήσιμο σε πολλές καταστάσεις!

 Τελικά, όταν τα παιδιά “παίζουν” με το εκπαιδευτικό υλικό, το μάθημα γίνεται διασκέδαση και οι βαρετές ασκήσεις της φωτοτυπίας μπορούν να περιοριστούν στις απολύτως απαραίτητες αφού ήδη έχουν κατανοήσει την έννοια που θέλουμε να μάθουν!

Βιβλιογραφία

Εθνικό Συμβούλιο Ερευνών ΗΠΑ – Επιτροπή Κοινωνικών Επιστημών και Εκπαίδευσης. (2012). Πώς μαθαίνει ο άνθρωπος. (Ε. Κρομμυδά, Μεταφρ.) Αθήνα: Κέδρος.

Ερευνητική και ∆ιαγνωστική Μονάδα ∆υσλεξίας, Ανάγνωσης και Γραφής. (2003). Διαγνωστική Αξιολόγηση και Αντιμετώπιση των Μαθησιακών Δυσκολιών στο Δημοτικό Σχολείο (Ανάγνωση, Ορθογραφία, Δυσλεξία, Μαθηματικά). (Κ. Δ. Πόρποδας, Επιμ.) Πάτρα: Πανεπιστήμιο Πάτρων. Ανάκτηση από http://edu-gate.minedu.gov.gr/amea/prakseis_epeaek/diagnostikh_aksiologish_math_dyskolion.pdf


  

Ανεστραμμένη τάξη…μια τάξη πάνω κάτω;

 Τη χρονιά που μας πέρασε δεν ασχολήθηκα ιδιαίτερα με το μπλοκ κι αυτό γιατί αφιέρωσα πολύ χρόνο σε επιμορφώσεις, σεμινάρια και στο μεταπτυχιακό μου. Μέσα από καθετί που κάνει κανείς μαθαίνει πράγματα που σίγουρα μπορούν να αξιοποιηθούν και να βελτιώσουν την αποτελεσματικότητά του μέσα στην τάξη.
 Μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μέθοδο διδασκαλίας είχα την ευκαιρία να γνωρίσω στα σεμινάρια που πραγματοποιήσε το ΠΕΚ της Πάτρας και αυτή είναι η μέθοδος της ανεστραμένης τάξης. 

 Ανεστραμένη τάξη ή flipped classroom όπως είναι ο αγγλικός όρος… σίγουρα δεν είναι αυτό που βλέπουμε στην εικόνα! Τι είναι όμως;

 Ανεστραμένη τάξη είναι ένα μοντέλο μικτής μάθησης που συνδυάζει την εξ’ αποστάσεων εκπαίδευση με τη φυσική παρουσία μέσα στην τάξη. 
 Το μοντέλο έγινε ιδιαίτερα γνωστό απο δύο καθηγητές χημείας, τους Bergman & Sams, οι οποίοι το 2008 προσπάθησαν να βοηθήσουν τους μαθητές τους που απουσίαζαν να αναπληρώνουν τα χαμένα μαθήματα. Για τον λόγο αυτό, δημιουργούσαν σύντομα εκπαιδευτικά βίντεο, με τη θεωρία του μαθήματος, τα οποία αναρτούσαν στο διαδίκτυο. Τα βίντεο έγιναν ιδιαίτερα δημοφιλή από όλους τους μαθητές γιατί τους έδιναν την ευκαιρία να μελετήσουν και να κάνουν επανάληψη.
 Αυτό είχε σαν αποτέλεσμα οι δύο καθηγητές να αλλάξουν τον τρόπο θεώρησης της σχολικής τάξης.  Σύμφωνα με την προσέγγιση της ανεστραμένης τάξης, η διδασκαλία δεν γίνεται στην τάξη, αλλά στο σπίτι. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα στην τάξη να μένει χρόνος για περισσότερο δημιουργικές και βελτιωμένες δραστηριότητες μάθησης.

 Η διδακτική μεθοδολογία της ανεστραμμένης τάξης περιλαμβάνει 3 στάδια:
  1. Πριν την τάξη: Η θεωρία στέλνεται για μελέτη στο σπίτι, με έναν ελκυστικό τρόπο.
  2. Μέσα στην τάξη: Οι μαθητές εξασκούνται σε ομαδοσυνεργατικές, βιωματικές και γενικότερα ενεργητικές δραστηριότητες που προάγουν την κριτική σκέψη
  3. Μετά την τάξη: Προαιρετικό στάδιο στο οποίο γίνεται η αξιολόγηση.

  • Γιατί να χρησιμοποιήσω τη μέθοδο της ανεστραμμένης τάξης;
 Επειδή το βαρετό τμήμα της διάλεξης και της παρουσιάσης της θεωρίας καθώς και οι πιο εύκολες δραστηριότητες, που στοχεύουν σε χαμηλότερους γνωστικά στόχους γίνεται στο σπίτι. Στον χρόνο και με τον ρυθμό που μπορεί ο κάθε μαθητής.
 Αυτό σημαίνει ότι στην τάξη “απελευθερώνεται” πολύς χρόνος ο οποίος μπορεί να αξιοποιηθεί για ελκυστικές δραστηριότητες που προωθούν την ενεργητική μάθηση και στοχεύουν στην επίτευξη ανώτερων γνωστικά στόχων σύμφωνα με την κατάταξη του Bloom. 
 Επίσης, ο εκπαιδευτικός μπορεί να δώσει διαφοροποιημένες δραστηριότητες ανάλογα με το επίπεδο των μαθητών και να κατανείμει κατάλληλα το χρόνο για να ενισχύσει τους μαθητές που το χρειάζονται περισσότερο.
 Τέλος, η πράξη έχει δείξει ότι αυξάνει τις σχολικές επιδόσεις των μαθητών γιατί σέβεται τον ρυθμό μάθησης του καθενός.


  • Πού μπορεί να εφαρμοστεί;

 Σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και σε όλα τα μαθήματα που υπάρχει θεωρία.

  • Τι υλικό μπορώ να στείλω στο σπίτι για μελέτη. 

 Οτιδήποτε μπορεί να περιλαμβάνει τη θεωρία, σε ηλεκτρονική ή μη μορφή. Από ένα κομμάτι θεωρίας του βιβλίου, κείμενο σε έντυπη μορφή μέχρι ηχογραφημένες πληροφορίες, βίντεο, υλικό προσωμοίωση και διαδραστικά βίντεο όπως αυτά που μπορεί να φτιάξει κανείς με το Edpuzzle

 H πράξη δείχνει ότι όσο πιο ελκυστικό είναι τόσο περισσότερες πιθανότητες υπάρχουν οι μαθητές να δείξουν ενδιαφέρον και να ασχοληθούν αποτελεσματικά.
  • Με ποιον τρόπο μπορώ να το διανείμω στους μαθητές μου;

 Ανάλογα με τη μορφή και το είδος του υλικού. Μπορεί να δωθεί στην τάξη ή μέσω ίντερνετ. Είτε αποστέλοντάς το στα μέιλ των μαθητών είτε μέσω κάποιας πλατφόρμας όπως το Edmodo.

  • Τι χρειάζομαι;
 Ο εκπαιδευτικός χρειάζεται έναν υπολογιστή και βασικές γνώσεις. Στην περίπτωση που θέλει να δημιουργήσει δικά του βίντεο θα χρειαστεί ακουστικά, μικρόφωνο και για πιο απαιτητικά βίντεο κάμερα και τρίποδα.
 Ο μαθητής χρειάζεται υπολογιστή ή τάμπλετ ή ακόμα και ένα απλό smartphone καθώς επίσης ακουστικά, κυρίως για να μην αποσπάται η προσοχή του.

  • Τι άλλο πρέπει να γνωρίζω;
 Το πιο σημαντικό είναι ότι πρέπει να έχει χρόνο και διάθεση!
 Κι αυτό γιατί θα πρέπει να διαθέσει χρόνο για να αποκτήσει τις κατάλληλες γνώσεις και να ετοιμάσει το υλικό του. Για τον λόγο αυτό θα ήταν πρακτικό να το εφαρμόσει σε ένα μάθημα κάθε σχολική χρονιά.
 Επίσης, θα πρέπει να έχει υπόψη του ότι το υλικό είναι απαραίτητο να δίνεται στους μαθητές 2-4 μέρες νωρίτερα ώστε να έχουν τον χρόνο που απαιτείται για να το μελετήσουν. Επιπλέον, είναι χρήσιμο να προετοιμάσει τους μαθητές για τον τρόπο μελέτης των βίντεο και γι’ αυτο θα χρειαστεί να αφιερώσει μερικές ώρες στην αρχή της σχολικής χρονιάς.
 Πριν ξεκινήσει την εφαρμογή της μεθόδου, θα πρέπει να ενημερώσει τους γονείς για τις αρχές και τα οφέλη της μεθόδου της ανεστραμμένης τάξης. Επίσης, καλό θα ήταν να ενημερώσει τον διευθυντή και τον σχολικό σύμβουλο.

  • Πού μπορώ να βρω περισσότερες πληροφορίες;

 Πολύ υλικό μπορεί να βρει κανεις στο μπλοκ “Ανεστραμμένη τάξη” και στο κανάλι του Νίκου Μακροδήμου στο YouTube.

 Επίσης πληροφορίες μπορεί να πάρει κανείς και στους παρακάτω συνδέσμους:

Προπαίδεια…αυτό το βάσανο! (Β’ τάξη – κεφ. 24-29)

 Η προπαίδεια βασάνιζε, βασανίζει και μάλλον θα συνεχίσει να βασανίζει μαθητές αλλά και γονείς, αφού η αποστήθισή της είναι μια δύσκολη υπόθεση για όλους!

 Όμως πριν φτάσουμε στο σημείο της μηχανικής αποστήθισης της προπαίδειας, τα παιδιά περνούν από το στάδιο κατανόησης της μηχανιστικής επαναλαμβανόμενης πρόσθεσης του ίδιου αριθμού. 
 Δηλαδή πρέπει να καταλάβουν ότι το κάθε γινόμενο προκύπτει από το προηγούμενό του, προσθέτοντας κάθε φορά τον ίδιο αριθμό. Έτσι θα μπορούν να υπολογίζουν κάθε γινόμενο, ακόμα κι αν δεν το θυμούνται απ’ έξω, “πατώντας” σε κάποιο που είναι ήδη γνωστό. 
 Με αυτή την πρακτική εξοικειώνονται για πρώτη φορά οι μαθητές στην Β’τάξη στο 4ο και 5ο κεφάλαιο του βιβλίου των μαθηματικών. Συγκεκριμένα στα κεφάλαια 24, 25, 26, 27, 28 και 29.

 Βασικοί στόχοι είναι:

  • να καταλάβουν ότι τα γινόμενα προκύπτουν με συνεχόμενη πρόσθεση του ίδιου αριθμού και
  • να υπολογίζουν τα γινόμενα της προπαίδειας με όποιον τρόπο μπορούν.

 Μελετώντας το βιβλίο, αλλά έχοντας δουλέψει αρκετές φορές την Α’ τάξη, βρήκα καλή τη σειρά με την οποία παρουσιάζονται οι προπαίδειες των αριθμών.
 Το βιβλίο ξεκινάει με τις προπαίδειες του 5, του 10 και του 2, ενώ κάποιος θα αναρωτιόταν γιατί δεν ξεκινάει από του 1! 
 Αυτό συμβαίνει γιατί τα παιδιά ήδη γνωρίζουν να ανεβαίνουν και να κατεβαίνουν ανά 2, ανά 10 και ανά 5 από την Α’ τάξη και έχουν εξασκηθεί πολύ και στην Β’ τάξη σε αυτό.  Επίσης από την Α’ τάξη έχουν δουλευτεί τα διπλά αθροίσματα και στη Β’ τάξη έχει δουλευτεί πολύ η έννοια του μισού και του ολόκληρου. Οπότε τα παιδιά είναι ήδη εξοικειωμένα κι εύκολα αντιλαμβάνονται τις σχέσεις αυτές στους πίνακες της προπαίδειας. 
 Παρ’ όλο που η σειρά αυτή είναι διευκολυντική, πάντα υπάρχουν παιδιά που δυσκολεύονται στην μαθηματική σκέψη και δεν είναι όλα το ίδιο αυτονόητα γι’ αυτά. 
 Προβληματίστηκα πολύ για το πώς θα κάνω τα παιδιά να κατανοήσουν ότι η κάθε προπαίδεια είναι στην ουσία η πρόσθεση του ίδιου αριθμού στο προηγούμενο γινόμενο και έπρεπε να εκμεταλλευτώ το γεγονός ότι το βιβλίο ξεκινάει με κάτι οικείο για να αντιληφθούν καλύτερα αυτή την πρακτική. 
 Έψαξα αρκετά και βρήκα το εξής βίντεο με τον μοντεσσοριανό πίνακα της προπαίδειας:


 Τι καλύτερο από πρακτική-βιωματική άσκηση για να κατανοήσουν κάτι τα παιδιά; Γι΄αυτό το βρήκα αρκετά ενδιαφέρον και αφού δεν μπορώ να έχω έναν τέτοιο πίνακα για κάθε δυάδα μαθητών, αποφάσισα να φτιάξω κάτι παρόμοιο.
 Κατασκεύασα κάρτες με τον πίνακα της προπαίδειας άδειο. Πρόσθεσα τις θέσεις για υπολογισμό και τις πλαστικοποίησα.

 Αγόρασα πλαστελίνη και συγκεκριμένα προτίμησα αυτή που είναι στα βαζάκια γιατί δεν είναι λιπαρή, δεν λερώνει και δεν βάφει τα χέρια των παιδιών. Έτσι δε θα είχαμε τη γνωστή γκρίνια για πλύσιμο των χεριών στη μέση του μαθήματος και ευκαιρία για βόλτα στη βρύση! 

Ήμασταν έτοιμοι!
 Η μόνη διαφορά σε σχέση με το βίντεο είναι ότι τα παιδιά είναι περισσότερο εξοικειωμένα να τοποθετούν σε σειρές κι όχι σε στήλες οπότε δούλεψαν φτιάχνοντας σειρές.



 Σε πρώτη φάση δουλεύουν την προπαίδεια κάθε αριθμού που παρουσιάζει το βιβλίο ξεχωριστά ως εξής:


  • Δουλεύουν στην κάρτα σε δυάδες δημιουργώντας τον πίνακα του πολλαπλασιασμού.
  • Γράφω στον πίνακα την προπαίδεια του αριθμού και μου περιγράφουν πώς προέκυψε το κάθε γινόμενο.
  • Παρατηρούν τα γινόμενα και βρίσκουν σχέσεις μεταξύ τους. Για παράδειγμα: 

– η προπαίδεια του 5 τελειώνει σε 0 και 5

– ότι κάποιο γινόμενο είναι το αντίστροφο απο κάποιο που γνωρίζουν ήδη
– τα γινόμενα κάποια προπαίδειας είναι τα διπλάσια από κάποιας άλλης π.χ. του 2 με του 4
– και όπως μου είπαν “πάντα αρχίζουν με τον αριθμό και τελειώνουν με τη δεκάδα του”! κτλ.
  Οι παρατηρήσεις τους ήταν εντυπωσιακές και έβρισκαν σχέσεις με τους αριθμούς που ούτε τους είχα προσέξει ποτέ!
 Είχατε παρατηρήσει ότι στην προπαίδεια του 6 οι μονάδες ακολουθούν το εξής μοτίβο: 0,6,2,8,4…0,6,2,8,4,0; Εγώ όχι! 

  • Δουλεύουν το αντίστοιχο φύλλο εργασίας

 Στο φύλλο αυτό πρέπει να κάνουν την ίδια διαδικασία με την κάρτα, αλλά αυτή τη φορά σχηματικά. 

 Σχεδιάζουν δηλαδή τα μπαλάκια στην σχάρα του πολλαπλασιασμού και γράφουν τα γινόμενα.
 Συμπληρώνουν τον πίνακα με το “ποιηματάκι του αριθμού” π.χ. 2,4,6,8 κτλ. Και στο τέλος υπολογίζουν κάποια γινόμενα ανακατωμένα. 

  • Όσο λύνουν την άσκηση με τα γινόμενα, περνάω και δίνω τις ανάλογες οδηγίες. Κάνω υποδείξεις, ελέγχω τον τρόπο που υπολογίζουν, ώστε να τα βοηθήσω να εξοικειωθούν με τον τρόπο υπλογισμού. Δεν θέλω να καταφεύγουν στην λύση της αναζήτησης από τον πίνακα πολλαπλασιασμού.

    • Κατασκευάζουν το “παιχνίδι της προπαίδειας” του κάθε αριθμού.

       Την ιδέα για το παιχνίδι της προπαίδειας το πήρα από μία “αστεράτη” δασκάλα που έχει μία “Τάξη Αστεράτη“. 

     Συνήθως χρησιμοποιώ την ώρα της Ευέλικτης Ζώνης γι’ αυτή τη δραστηριότητα.

     Για να το ετοιμάσουν τους δίνω ένα φύλλο εργασίας. Σε αυτό υπάρχουν κουτάκια με τις πράξεις και κουτάκια με τα γινόμενά τους.

     Τα παιδιά θα πρέπει να χρωματίσουν τα κουτάκια και να τα κόψουν. 
     Στη συνέχεια πρέπει να κολλήσουν πίσω από κάθε πράξη το σωστό γινόμενο. Αυτό αποτελεί μια επιπλέον δραστηριότητα εξάσκησης αφού για να εντοπίσουν το σωστό γινόμενο θα πρέπει να υπολογίσουν! 

     Δεν είναι μια εύκολη διαδικασία γιατί δεν υπάρχει πια μπροστά τους ο πίνακας του πολλαπλασιασμού!

    – Πώς παίζεται το παιχνίδι; 

     Όπως το γνωστό παιχνίδι μνήμης που παίζαμε όλοι σαν παιδιά. 

    1.  Τοποθετούν τις κάρτες από τη μεριά των πράξεων. 
    2. Ο πρώτος παίκτης δείχνει μια κάρτα και λέει το αποτέλεσμα. 
    3. Ελέγχει την απάντηση. 
    4. Αν το έχει βρει κερδίζει την κάρτα, αν όχι την αφήνει όπως ήταν πάνω στο τραπέζι.

     Βέβαια το παιχνίδι μπορεί να έχει αρκετές παραλλαγές. Έχω ήδη δει αρκετές στην τάξη!

     Έκανα κι ένα μικρό έξοδο. Τους πήρα μικρά κουτάκια με 30λεπτά μέσα στο οποίο φυλούσαν τις κάρτες του παιχνιδιού…σαν θησαυρό μερικά!!!

    •   Για το σπίτι έχω δύο φύλλα εργασίας. 

     Πολύ ωραία δραστηριότητα είναι το παζλ. Κολλάμε τη μισή σελίδα στο τετράδιο. Τα παιδιά θα πρέπει να κόψουν τα κομμάτια και να κολλήσουν το κομμάτι με την πράξη στην σωστή λύση. Έτσι θα σχηματίσουν μια εικόνα που μπορούν να χρωματίσουν! 


     Η ίδια διαδικασία ακολουθείται για τη διδασκαλία κάθε αριθμού που έχει το κεφάλαιο του βιβλίου.

    – Και το βιβλίο;

     Αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία και για του δύο αριθμούς, περνάμε στο βιβλίο και στο τετράδιο εργασιών. Για παράδειγμα την προπαίδεια του 5 τη μια μέρα, του 10 την άλλη και την τρίτη μέρα εξάσκηση από το βιβλίο και στους δύο μαζί. 
     Με αυτόν τον τρόπο, τα παιδιά έχουν τον απαραίτητο χρόνο να εξασκηθούν αρκετά στα γινόμενα των αριθμών αυτών αλλά και να παρατηρήσουν τις σχέσεις μεταξύ τους. Όπως για παράδειγμα ότι η προπαίδεια του 10 είναι η διπλάσια από αυτή του 5.

     Μετά το τέλος και των δραστηριοτήτων του βιβλίου φτιάχνουμε σταδιακά το lapbook της προπαίδειας!




     Στην τάξη δεν αναρτώ τους κλασικούς πίνακες του πολλαπάσιασμού. Θεωρώ ότι βοηθούν τη μηχανιστική απομνημόνευση και δεν δίνουν ουσιαστική βοήθεια. 
     Σε αντίθεση τοποθετώ το “ποιηματάκι” του κάθε αριθμού.  


    Όλο το πακέτο με τα φύλλα εργασίας που χρησιμοποιήσα μπορείτε να το βρείτε εδώ:
     “Η προπαίδεια των αριθμών!”