Αναζητώντας θέμα για την ερευνητική εργασία του Β΄τετραμήνου με τους μαθητές της Α΄τάξης του 2ου Λυκείου Αλίμου καταλήξαμε στη Βιώσιμη πόλη, αφού το θέμα αυτό σχετίζεται με την καθημερινότητα όλων μας, πόσο μάλλον των νέων. Η διαδρομή μας ξεκίνησε με έναν καταιγισμό ιδεών. Αναρωτηθήκαμε τι είναι η πόλη, αν βγάλουμε τους ανθρώπους. Μετά από αρκετή σκέψη συμφωνήσαμε ότι τα χαρακτηριστικά της πόλης χωρίς τους ανθρώπους είναι το φυσικό και το ανθρωπογενές περιβάλλον, τα κτήρια, οι χώροι, τα υλικά, το νερό – φυσικά- αλλά και η ενέργεια.
Το επόμενο εύλογο ερώτημα ήταν ‘Τι είναι Βιώσιμη πόλη;’ Αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε τα χαρακτηριστικά στα οποία καταλήξαμε ως θεματικούς άξονες για να διερευνήσουμε τι σημαίνει Βιώσιμη πόλη. Αφού σπάσαμε τον πάγο με θεατρικά παιχνίδια καταφέραμε να ξεπεράσουμε τις συνήθεις δυσκολίες και αντιρρήσεις που συνοδεύουν τη διαδικασία του χωρισμού ομάδων… και να αναλάβουμε δράση! Ο τίτλος του project μας “Βιώσιμη πόλη: Τίποτα δεν πάει χαμένο.”
Οι ομάδες κατέγραψαν αρχικά τους φόβους και τις προσδοκίες τους από αυτό το project για να διαπιστώσουν αν θα επιβεβαιωθούν ή θα διαψευσθούν στο τέλος της εργασίας και ανέλαβαν να διερευνήσουν ένα θέμα. Αρχικά, έκαναν υποθέσεις εργασίας, συνέταξαν υποερωτήματα και συζήτησαν με ποια εργαλεία θα επεξεργασθούν τα δεδομένα που θα συγκέντρωναν από το διαδίκτυο, τον ημερήσιο και περιοδικό τύπο και τη σχετική βιβλιογραφία. Αποφασίσαμε ότι θα χρησιμοποιούσαμε φύλλα εργασίας και δραστηριότητες που θα έδιναν πιο βιωματικό χαρακτήρα στην εργασία μας. Επίσης, για να διερευνήσουμε αντιλήψεις, στάσεις και συμπεριφορές σχετικά με το θέμα μας αλλά και να καταφέρουμε να εμπλακούν μαθητές και άλλων τάξεων του σχολείου αποφασίσαμε να χρησιμοποιήσουμε ερωτηματολόγια. Τέλος, συμφωνήσαμε να κοινοποιήσουμε τα συμπεράσματά μας στη σχολική κοινότητα.
Συνοπτικά η ομάδα που ανέλαβε το νερό στη Βιώσιμη πόλη διερεύνησε από πού έρχεται, πώς το διαχειριζόμαστε, πώς μπορούμε να έχουμε πάντα και ποιες είναι οι πηγές γλυκού νερού στην περιοχή μας και τους γειτονικούς δήμους. Η 2η ομάδα αναζήτησε τους ελεύθερους χώρους και το πράσινο στην περιοχή του Αλίμου και κάλυψε μία διαδρομή από τα πάρκα της γειτονιάς μας μέχρι το Λόφο Πανί και την παραλία του Αλίμου διερευνώντας αν υπάρχει ελεύθερη πρόσβαση στους χώρους αυτούς, ποιες αναπλάσεις έχουν γίνει και ποιοι είναι οι διεκδικούμενοι χώροι φτάνοντας μέχρι το γειτονικό δήμο του Ελληνικού, όπου βρίσκεται το παλιό αεροδρόμιο.
Φυσικά δεν θα μπορούσαμε να παραλείψουμε να χαράξουμε ένα αστικό μονοπάτι την περιοχή μας, τον Άλιμο. Η τέταρτη ομάδα αναζήτησε τι θα ήταν ενδιαφέρον να δει κανείς στην πόλη του Αλίμου. ξεκίνησε από τους αρχαιολογικούς χώρους, συμπλήρωσε φύλλα εργασίας σχετικά με το παραλιακό μέτωπο του Αλίμου και το χώρο του αεροδρομίου που ανέκαθεν σχετιζόταν με τη ζωή των κατοίκων του Αλίμου και διερεύνησε πώς γίνεται η μετακίνηση στην πόλη μέσω του μετρό και αν υπάρχουν στον Άλιμο οι κοινωνικές δομές που πρέπει να έχει η βιώσιμη πόλη(Κοινωνικά παντοπωλεία, Δημοτικά Ιατρεία, ΚΑΠΗ, Βιβλιοθήκη κ.α.) Τελικά είναι ο Άλιμος βιώσιμη πόλη;
Η τέταρτη ομάδα ανέλαβε αυτό που κανένας δεν θέλει ούτε στη γειτονιά του, ούτε στο δήμο του, καλά μαντέψατε, τα απορρίμματα! Πού πάνε λοιπόν τα απορρίμματα αφού κανένας δεν τα θέλει παρόλο που οι περισσότεροι δεν φροντίζουν να μειώσουν αυτά που παράγουν οι ίδιοι; Ποια είναι η σχέση της υπερκατανάλωσης με την παραγωγή απορριμμάτων, πώς γίνεται η διαχείριση των απορριμμάτων και πώς μπορεί να βελτιωθεί; Στην ομάδα αυτή ανέλαβαν να καταγράψουν τα σκουπίδια που οι ίδιοι παράγουν μέσα σε διάστημα μίας εβδομάδας και να βγάλουν συμπεράσματα. Συνειδητοποίησαν την αξία της πρόληψης και της μείωσης, εστίασαν στην επαναχρησιμοποίηση και τέλος στην ανακύκλωση.
Στη βιώσιμη πόλη, όπως υποδηλώνει ο τίτλος της εργασίας μας, ‘τίποτα δεν πάει χαμένο’! Η τελευταία μας ομάδα ασχολήθηκε με την επαναχρησιμοποίηση και συγκεκριμένα με την επανάχρηση κτηρίων. Τα κτήρια προσδίδουν χρώμα στο χαρακτήρα και την ταυτότητα μιας πόλης. Η ομάδα μας ασχολήθηκε με κτήρια και κτίσματα στην περιοχή του Αλίμου και τους γειτονικούς δήμους. αναζήτησε παλιά κτήρια, διατηρητέα ή σε κακή κατάσταση καθώς και κτήρια που αντί να κατεδαφισθούν, ανακαινίσθηκαν διασώζοντας το χρώμα και την ιστορία τους και εξοικονομώντας υλικά και ενέργεια! Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το παλιό εργοστάσιο του Φιξ στο Νέο Κόσμο, την κοντινή μας συνοικία, που θα αποκτήσει καινούρια χρήση ως Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ελπίζουμε σύντομα). Την περίπτωση του εργοστασίου Φιξ ανέδειξαν οι μαθητές με την εργασία τους.
Περισσότερα για την ιστορία και την εξέλιξη του Εργοστασίου Φιξ μπορείτε να δείτε σ’ένα υπέροχο video που βρήκαμε στο διαδίκτυο και δημιουργήθηκε στο πλαίσιο της ευέλικτης ζώνης στο 92ο Δημοτικό Σχολείο Αθηνών. Παράλληλα με την ιστορία του εργοστασίου θα παρακολουθήσετε μια διαδρομή στους Κυνόσαργες, τον αρχαίο δήμο, και το Δουργούτι, την παλιά προσφυγική παραγκούπολη, τη ‘Μαγική πόλη’ του Κούνδουρου, τη σημερινή συνοικία του Νέου Κόσμου που σε λίγο καιρό θα φιλοξενεί το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.
Δείτε περισσότερα εδώ.
Στην ερευνητική μας εργασία συνέβαλλε ιδιαίτερα η επίσκεψή μας στο ΚΠΕ (Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) Ελευσίνας, όπου παρακολουθήσαμε το πρόγραμμα “Ελευσίνα, αστικό μονοπάτι για μύστες… στην αειφορία”. Με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών του ΚΠΕ είχαμε την ευκαιρία να κάνουμε μία “βιωματική ανίχνευση των στοιχείων που συντελούν στη βιωσιμότητα μιας πόλης” που μας επέτρεψε τη”διαπίστωση καλών πρακτικών αλλά και προβλημάτων που χρήζουν αειφορικών λύσεων”(όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην περιγραφή του προγράμματος). Οι βιωματικές δραστηριότητες που έκαναν οι ομάδες βοήθησαν τους μαθητές να συνειδητοποιήσουν τι σημαίνει βιώσιμη πόλη.
Όλοι οι σταθμοί της περιήγησής μας στην πόλη της Ελευσίνας θα μας μείνουν αξέχαστοι. Βρεθήκαμε στην Ιερά Οδό και διαπιστώσαμε σε ποια κατάσταση βρίσκεται σήμερα, κάναμε δραστηριότητες στην Πλατεία Ηρώων, συζητήσαμε στην είσοδο του αρχαιολογικού χώρου, επισκεφθήκαμε το εκκλησάκι του Αγίου Ζαχαρία, του “γλυκού Άγιου”, με τον μαγευτικό προαύλιο χώρο και τις αρχαίες κολόνες διάσπαρτες στο χώρο, περπατήσαμε στους πεζόδρομους της πόλης, είδαμε παλιά ερειπωμένα βιομηχανικά συγκροτήματα αλλά και παλιά κτήρια, μερικά από τα οποία έχουν αποκτήσει νέα χρήση και καταλήξαμε στην παραλία Ελευσίνας για τις παρουσιάσεις των μαθητών. Εκεί διαπιστώσαμε πόσο μικρό κομμάτι από το παραλιακό μέτωπο είναι προσβάσιμο στους κατοίκους της πόλης της Ελευσίνας…
Παραλιακό μέτωπο Ελευσίνας
Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας
Άγιος Ζαχαρίας
Παλιό ερειπωμένο σπίτι
Παλιό κτίριο, παράδειγμα επανάχρησης
Παλιά εγκαταλελειμμένα εργοστάσια
Θέα στη θάλασσα από την Ελευσίνα
Η περιήγησή μας στην πόλη της Ελευσίνας και οι δραστηριότητες που ακολούθησαν στο πλαίσιο του προγράμματος του ΚΠΕ μας έκαναν να δούμε την πόλη της Ελευσίνας αλλά και την πόλη γενικά με άλλη ματιά. Κάποιες εικόνες της Ελευσίνας μας εξέπληξαν ευχάριστα ενώ άλλες μας προβλημάτισαν ιδιαίτερα.
Αξίζει να δείτε ένα απόσπασμα από το ντοκυμαντέρ του Φίλιππου Κουτσαυτή “Αγέλαστος Πέτρα”.
Άλιμος, Δουργούτι, Ελευσίνα… Η ερευνητική εργασία μας βοήθησε να συνειδητοποιήσουμε πως αξίζουμε να ζούμε σε Βιώσιμες πόλεις. Η Βιώσιμη πόλη είναι δικαίωμα και ευθύνη όλων μας.
Η εργασία μας παρουσιάστηκε με ppt και movie maker στη σχολική κοινότητα την Τετάρτη, 6/5/15 και θα αναρτηθεί σύντομα στο Blog του σχολείου μας, 2ου ΓΕΛ Αλίμου.
