Στην νοτιοανατολική άκρη των Κυκλάδων θέτοντας το προς τα ανατολικά όριό τους και γνέφοντας προς τα Δωδεκάνησα βρίσκεται η όμορφη Αμοργός. Είναι ένα νησί με πολλές ιδιομορφίες, ποικίλο εδαφικά, με μακρόστενο σχήμα και με κατεύθυνση από τα βορειοανατολικά προς τα νοτιοδυτικά. Τα καράβια μπορούν να προσεγγίσουν στα δύο της λιμάνια, την Αιγιάλη και τα Κατάπολα. Το τοπίο της εναλλάσσεται από το ορεινό βραχώδες βορειοανατολικό μέρος που ενδείκνυται για την κτηνοτροφία και ιδίως κατσικιών και το ηπιότερο νοτιοδυτικό μέρος του νησιού στο οποίο υπάρχουν λίγες καλλιεργήσιμες εκτάσεις. Κατοικημένη από την 4η χιλιετία π.Χ. η Αμοργός, γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη στην περίοδο του Κυκλαδικού πολιτισμού και αργότερα κατοικήθηκε από Μινωΐτες, οι οποίοι ίδρυσαν την Μινώα. Μιλήσιοι ίδρυσαν τα Θολάρια, και Ναξιώτες την Αρκεσίνη.
Αιγιάλη
Επιβλητική και γραφική η Χώρα της Αμοργού με τα καλόγουστα διακοσμημένα σπίτια, τα λιθόστρωτα καλντερίμια, τους εγκατελειμένους πλέον ανεμόμυλους και τον πελώριο βράχο με το ερειπωμένο κάστρο, που στέκει αγέρωχα απάνω της, αφήνουν μια όμορφη εικόνα στον επισκέπτη. Πολύ όμορφη και γραφική η Λαγκάδα στον πράσινο λόφο πάνω από το λιμάνι της Αιγιάλης που ατενίζει το φωλιασμένο στον απέναντι βράχο εκκλησάκι της Αγίας Τριάδας.
Χώρα Αμοργού
Η Αμοργός αποτελεί επίσης έναν πεζοπορικό παράδεισο για τους επίδοξους περιπατητές, καθώς έχει ένα πολύ καλά οργανωμένο και σηματοδοτημένο δίκτυο μονοπατιών που καλύπτει ολόκληρο το νησί. Και φυσικά ο μόνος τρόπος για να γνωρίσει κανείς όλες τις κρυμμένες ομορφιές ενός τόπου είναι… να τον περπατήσει
Λαγκάδα
Το ιδιαίτερο κόσμημα όμως του νησιού, που αποτελεί και τον πόλο έλξης χιλιάδων επισκεπτών κάθε χρόνο είναι το μοναστήρι της Παναγίας της Χοζοβιώτισσας, το οποίο βρίσκεται στην ανατολική πλευρά του νησιού και στέκει, πραγματικά άξιο απορίας πώς, κολλημένο – κρεμασμένο σε έναν κοφτό κι απότομο βράχο σε υψόμετρο 300 μέτρων πάνω από τη θάλασσα, στο όρος του Προφήτη Ηλία, σε κοντινή απόσταση από τη Χώρα. Χτισμένο περί το 1088 με τη συνδρομή του Αλέξιου Α’ Κομνηνού, πήρε το όνομα αυτό από την θαυματουργή εικόνα της Παναγίας που σύμφωνα με μια εκδοχή ήρθε με μοναχούς από το μοναστήρι του Χοτζεβά στο Χόζοβο της Παλαιστίνης κατά την περίοδο της εικονομαχίας. Περνώντας από την Κύπρο οι μοναχοί έπεσαν πάνω σε ληστές που βεβήλωσαν, έσχισαν στα δύο και έριξαν στη θάλασσα την εικόνα. Τα δύο τεμάχια ήρθαν με θαυματουργικό τρόπο κάτω από το βράχο της Αμοργού, όπου η Παναγία υπέδειξε στους μοναχούς το μέρος που θα χτιζόταν το μοναστήρι.
Παναγία Χοζοβιώτισσα
Το μοναστήρι αποτελεί ένα κατασκευαστικό θαύμα, καθώς αποτελείται από 8 στοιχειώδεις ορόφους με μέγιστο πλάτος τα 5 μέτρα! Κλίμακες στενές, πέτρινες, κτιστές ή λαξευμένες στον βράχο, οδηγούν στους οκτώ ορόφους. Καμάρες, τόξα Βυζαντινού τύπου ή οξυκόρυφα των χρόνων της Ενετοκρατίας (1296-1537), κτισμένα με πέτρες ή πωρόλιθο από την Μήλο, ξυλοδόκαρα και ξυλοδεσιές χαρακτηρίζουν τον περίπλοκο, δαιδαλώδη εσωτερικό χώρο. Τα πολυάριθμα κελιά των μοναχών, η τράπεζα, τα μαγειρεία, οι φούρνοι, οι αποθήκες, τα πατητήρια, oι στέρνες και τα πηγάδια, όλα σφηνωμένα μέσα στον φυσικό βράχο που μεταμορφώνεται σε λειτουργικό οικοδομικό στοιχείο, συνθέτουν ένα θαυμαστό δείγμα ανώνυμης λειτουργικής λαϊκής αρχιτεκτονικής.
Θα χρειαστεί ο επισκέπτης να διανύσει μια ανηφορική διαδρομή με αρκετά σκαλιά από το μέρος που θα αφήσει το αυτοκίνητο, αλλά θα αποζημιωθεί από αυτό που θα αντικρίσει και θα αισθανθεί όταν θα φτάσει στο μοναστήρι. Η απόλυτη αίσθηση γαλήνης και απεραντοσύνης, που θαρρεί κανείς πως ενώνεται ο ουρανός με τη θάλασσα σ’ εκείνο το μέρος, θα συμπληρωθεί από τη ζεστή φιλοξενία των μοναχών, με το κλασσικό λουκουμάκι και το γνωστό τοπικό ηδύποτο, την ψημένη ρακή της Αμοργού!
Αγία Άννα
Σε πολύ μικρή απόσταση με το μοναστήρι, προς τη νοτιοδυτική πλευρά, βρίσκεται το εκκλησάκι της Αγίας Άννας, πάνω από δύο εξαιρετικούς για κολύμπι ορμίσκους. Η περιοχή αυτή έγινε πολύ γνωστή πριν από 25 περίπου χρόνια όταν εκεί έγιναν τα γυρίσματα αρκετών σκηνών της ταινίας του Luc Besson, “The big blue”, γνωστή ως “Το απέραντο γαλάζιο”. Ήταν τότε το γεγονός της χρονιάς, το θέμα συζήτησης για το νησί και η ταινία άφησε ανεξίτηλα τα ίχνη της εκεί για χρόνια. Αρκετοί κάτοικοι του νησιού είχαν συμμετάσχει στα γυρίσματα και μάλιστα το εκκλησάκι της Αγίας Άννας είχε μεταμορφωθεί σε απλό σπιτάκι με καμινάδα για τις ανάγκες της ταινίας. Η ταινία προβλήθηκε στην Ελλάδα τον Ιούλιο του 1988 και το θέμα της είναι ο ανταγωνισμός δύο παιδικών φίλων στο δύσκολο άθλημα της ελεύθερης κατάδυσης. Πρωταγωνιστούν ο Jean – Marc – Bar και ο Jean Reno. Παρά το δυσάρεστο τέλος της ταινίας, η ταινία αποτελεί ύμνο στην ομορφιά της θάλασσας και στην επιθυμία του ανθρώπου για την κατάκτηση της απόλυτης ελευθερίας.