Άρθρα κατηγορίας Σχολή Γονέων

Οθόνη και παιδιά: Σύμμαχοι ή εχθροί;

Τα τελευταία χρόνια μία μεγάλη ανησυχία των γονέων αποτελεί το αν και με ποιον τρόπο χρειάζεται να επιτρέπουν στα παιδιά τους να χρησιμοποιούν στην καθημερινότητα τους την οθόνη. Η συγκεκριμένη σκέψη είναι απολύτως φυσιολογική και αναμενόμενη καθώς πράγματι η χρήση της οθόνης μπορεί να γίνει εξαιρετικά επικίνδυνη για ένα παιδί.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Η τεχνολογία έχει έρθει για να κάνει τη ζωή μας πολλές φορές πιο εύκολη, πιο
ασφαλή και πιο εξελιγμένη. Χρησιμοποιούμε κάθε μέρα, πολλές φορές την ημέρα την οθόνη τόσο στη δουλειά μας, όσο και στην καθημερινότητα μας στο σπίτι και στην κοινωνία. Τα παιδιά βλέπουν τους γονείς να χρησιμοποιούν την οθόνη και για εκείνα αποτελεί ένα εξαιρετικά ελκυστικό εργαλείο καθώς η εναλλαγή των εικόνων, των χρωμάτων και των ήχων ανακινεί την περιέργεια
και τον θαυμασμό τους. Σε καμία περίπτωση λοιπόν, το να ζητήσουμε από τα παιδιά να μην χρησιμοποιούν την οθόνη, τη στιγμή μάλιστα που εμείς οι ίδιοι περνάμε μεγάλο μέρος της ημέρας μας με ένα κινητό στο χέρι, δεν είναι κάτι έγκυρο και αποτελεσματικό. Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, το να επιτρέψουμε αλόγιστα σε εκείνα να έχουν πρόσβαση και να χρησιμοποιούν μία οθόνη χωρίς συγκεκριμένο σκοπό και αιτία είναι κάτι που μπορεί να δημιουργήσει δυσκολίες και να επιφέρει κινδύνους. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν;

Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι να είμαστε κατανοητικοί και υποστηρικτικοί και όχι απόλυτοι και τιμωρητικοί. Τα παιδιά έχουν την ανάγκη να αισθανθούν ότι ο γονέας αναγνωρίζει την επιθυμία τους να χρησιμοποιήσουν την οθόνη και πως ο λόγος που δεν το επιτρέπουν δεν είναι για τιμωρία αλλά για προστασία. Απαραίτητο βήμα είναι η εκπαίδευση στην ασφαλή χρήση της οθόνης. Αν σκεφτούμε ότι ακόμα και τα παιδικά παιχνίδια έχουν πια οθόνες, αντιλαμβανόμαστε ότι είναι απαραίτητο η εκπαίδευση αυτή να γίνει από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους παιδιού. Ενημερώνουμε, λοιπόν, το παιδί για το τι είναι η οθόνη, για ποιο λόγο τη χρησιμοποιούμε, σε τι μας βοηθάει αλλά και
τι κινδύνους έχει, χωρίς όμως να το τρομοκρατούμε. Δημιουργούμε έπειτα ένα πλάνο χρήσης με ξεκάθαρα όρια για το πως, πότε και για πόσο χρόνο επιτρέπεται η χρήση της οθόνης. Δεν υπάρχει ένας συγκεκριμένος τρόπος για αυτό ούτε μία χρυσή συμβουλή. Κάθε οικογένεια έχει τα δικά της μέτρα και σταθμά και για αυτό το λόγο το πλάνο χρήσης είναι σημαντικό να διαμορφώνεται από τον καθένα με βάση τα δεδομένα και τις συνθήκες του σπιτιού του. Είναι βοηθητικό η χρήση της οθόνης να αποφεύγεται ως διάλειμμα ή εν μέσω της μελέτης αλλά και πριν τον ύπνο του παιδιού καθώς αφενός αποσπάται η προσοχή του και αφετέρου δημιουργεί μία υπερδιέγερση που δυσκολεύει τη ρουτίνα του ύπνου.

Τέλος, σημαντικό είναι οι γονείς να βρίσκονται σε απόλυτη συμφωνία με τα όρια που βάζουν σχετικά με τη χρήση της οθόνης, να παραμένουν σταθεροί και συνεπείς σε αυτά πάντα με επεξήγηση και θετική διάθεση απέναντι στο παιδί.

Θα τα ξαναπούμε σύντομα.
Σας ευχαριστώ
Ευαγγελίνα Τζήμα
Ψυχολόγος- Παιδοψυχολόγος, Ψυχοθεραπεύτρια
Υπ. Διδάκτωρ Πανεπιστήμιου Κρήτης.

Παιδιά και ιογενείς λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος. Συχνότερες αιτίες, συμπτώματα και μέτρα πρόληψης

O καιρός άλλαξε! Ο χειμώνας πλησιάζει! Οι λοιμώξεις του αναπνευστικού ετοιμάζονται να μας επισκεφτούν! Οι περισσότερες λοιμώξεις του αναπνευστικού που ταλαιπωρούν μικρούς και μεγάλους οφείλονται σε ιούς και, παρά το γεγονός ότι αποτελεί μύθο το ότι αρρEikona1ωσταίνουμε με το κρύο, η αλήθεια είναι ότι η πτώση της θερμοκρασίας οδηγεί σε συνωστισμό σε κλειστούς χώρους και ευκολότερη μετάδοση των ιών αυτών.

Τα συμπτώματα ανάμεσα στις διάφορες ιογενείς αναπνευστικές λοιμώξεις συνήθως είναι δυσδιάκριτα. Ωστόσο, μερικά συμπτώματα εμφανίζονται συχνότερα σε κάποιες από αυτές. Για να δούμε λοιπόν ποιες είναι οι πιο συχνές αυτές λοιμώξεις.

 

Κοινό κρυολόγημα: Οφείλεται κυρίως σε ρινοϊούς . Τα συμπτώματα είναι ήπια, διαρκούν περίπου 7-10 ημέρες και περιλαμβάνουν βήχα, πονόλαιμο, καταρροή. Συνήθως δεν εμφανίζεται υψηλός πυρετός, πονοκέφαλος ή γενικευμένη κόπωση. Δεν χρειάζεται θεραπευτική αγωγή παρά μόνο αγωγή για ανακούφιση των συμπτωμάτων (αντιπυρετικά, φάρμακα κατά της ρινικής καταρροής κλπ).

 

Γρίπη: Οφείλεται στον ιό της γρίπης με τα στελέχη γρίπης Α να είναι αυτά που εμφανίζουν έξαρση τα τελευταία χρόνια. Τα συμπτώματα ξεκινάν απότομα με πυρετό, μυαλγίες, κόπωση, πονοκέφαλο, βήχα, συνάχι και πονόλαιμο. Στα μικρά παιδιά πολλές φορές εμφανίζεται και εμετός και διάρροια. Η αγωγή που δίνεται από τον θεράποντα ιατρό είναι αντιγριπικά φάρμακα ενώ συστήνεται και ο ετήσιος εμβολιασμός, ειδικά σε ομάδες υψηλού κινδύνου.

Covid-19: Από το 2020 που εμφανίστηκε η πανδημία του νέου κορονοϊού η Covid-19 ήρθε για να μείνει. Με συμπτώματα παρόμοια με αυτά της γρίπης και διάρκεια 5-7 ημερών ο κορονοϊός πλήττει ενήλικες και παιδιά. Τα παιδιά πολλές φορές είναι ασυμπτωματικά ή εμφανίζουν ελαφριά συμπτώματα, παρ’ όλα αυτά μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο.

Αναπνευστικό συγκυτιακός ιος (RSV): Ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) αποτελεί έναν κοινό ιός του αναπνευστικού συστήματος που απασχολεί τη χώρα μας κυρίως τους χειμερινούς μήνες. Μπορεί να προκαλέσει από ήπια συμπτώματα κρυολογήματος έως βρογχιολίτιδα και πνευμονία. Ιδιαίτερα ευάλωτα είναι τα βρέφη κάτω του 1 έτους.​ Σχεδόν όλα τα παιδιά έχουν εκτεθεί στον ιό RSV μέχρι την ηλικία των 2–3 ετών.  Η λόιμωξη, βέβαια με τον ιό δεν οδηγεί σε ισόβια ανοσία, μπορεί δηλαδή σε σύντομο χρονικό διάστημα ένα παιδί να αρρωστήσει ξανά.  Στις περισσότερες περιπτώσεις η λοίμωξη υποχωρεί μόνη της σε 1-2 εβδομάδες.

Αδενοϊός: Ο αδενοϊός αποτελεί μία από τις συχνότερες αιτίες λοιμώξεων σε διάφορα σημεία του ανθρώπινου σώματος, όπως το αναπνευστικό σύστημα, τα μάτια και το γαστρεντερικό σύστημα. Ανάλογα με τον υπότυπο του ιού και το μέρος του σώματος που προσβάλλει μπορεί να προκαλέσει μια ευρεία γκάμα συμπτωμάτων. Τα συμπτώματα του αδενοϊού όταν προσβάλλει το αναπνευστικό σύστημα είναι παρόμοια με αυτά της γρίπης και περιλαμβάνουν, πυρετό, πονόλαιμο, βήχα, ρινική καταρροή και διαρκούν από λίγες μέρες έως δυο εβδομάδες. Η μόλυνση από αδενοϊούς μπορεί να προκαλέσει ωτίτιδα, βρογχίτιδα και σε σοβαρότερες περιπτώσεις πνευμονία.

Μέτρα πρόληψης της μετάδοσης: Σε όλες τις περιπτώσεις ιογενών λοιμώξεων η καλύτερη αντιμετώπιση είναι η πρόληψη! Για το λόγο αυτό μαθαίνουμε τα παιδιά μας να τηρούν τους κανόνες υγιεινής (συχνό και σωστό πλύσιμο χεριών, κάλυψη στόματος και μύτης όταν βήχουμε ή φταρνιζόμαστε), αποφεύγουμε τη στενή επαφή με άρρωστα άτομα και ΜΕΝΟΥΜΕ σπίτι όταν νοσούμε!

Η διαφορική διάγνωση για να δούμε τι είναι τελικά αυτό που μας ταλαιπωρεί ώστε να λάβουμε την κατάλληλη αγωγή γίνεται με κλινική εξέταση από τον γιατρό και εργαστηριακές εξετάσεις (συνήθως test ταχείας ανίχνευσης-Rapid Test)

Τα rapid test πρέπει να γίνονται από εξειδικευμένο και έμπειρο προσωπικό για να αποφευχθούν ψευδώς θετικά ή αρνητικά αποτελέσματα!

Οι ιογενείς λοιμώξεις αποτελούν την συχνότερη αιτία αναπνευστικής λοίμωξης σε παιδιά και η αντιμετώπιση τους, αντίθετα με τις βακτηριακές λοιμώξεις, δεν χρειάζεται αντιβιοτική θεραπεία!

Προσοχή! Ακολουθούμε πάντα τις οδηγίες του θεράποντα ιατρού για την καλύτερη και πιο ασφαλή αντιμετώπιση της λοίμωξης!

Ελίνα Δραχμάνη

MSc Μοριακός Βιολόγος

Υπεύθυνη διαγνωστικού εργαστηριου βιοGenetika

Αυτονομία και Αυτοεξυπηρέτηση (Μαθαίνοντας στα παιδιά να κάνουν μόνα τους, με αγάπη και υπομονή)

Η προσχολική ηλικία είναι η πιο κατάλληλη περίοδος για να καλλιεργηθεί η αυτονομία. Τα παιδιά έχουν φυσική επιθυμία να δοκιμάζουν, να μαθαίνουν και να κάνουν πράγματα “μόνα τους”. Αυτή η ανάγκη δεν είναι απλώς μια φάση, είναι ο τρόπος με τον οποίο το παιδί χτίζει αυτοπεποίθηση, υπευθυνότητα και εμπιστοσύνη στις δυνάμεις του.

1. Τι σημαίνει αυτονομία στην πράξη

Η αυτονομία δεν αφορά μόνο το “κάνω πράγματα μόνος μου”, αλλά και το “παίρνω πρωτοβουλία”. Περιλαμβάνει μικρές καθημερινές δεξιότητες, όπως:

  • να ντύνεται και να γδύνεται,

  • να τρώει μόνο του,

  • να πλένει τα χέρια,

  • να μαζεύει τα παιχνίδια,

  • να δοκιμάζει να λύσει απλά προβλήματα.

Αυτές οι μικρές πράξεις ενισχύουν τη σωματική, γνωστική και συναισθηματική του ανάπτυξη.

 2. Γιατί είναι σημαντική η αυτοεξυπηρέτηση

Η αυτοεξυπηρέτηση διδάσκει:

  • Αυτοπεποίθηση: «Μπορώ να τα καταφέρω!»

  • Υπευθυνότητα: Μαθαίνει ότι έχει ρόλο μέσα στην οικογένεια.

  • Υπομονή και προσπάθεια: Κατανοεί πως δεν χρειάζεται να πετυχαίνει πάντα από την πρώτη φορά.

  • Σεβασμό: Προς τον εαυτό του και τους άλλους (π.χ. μαζεύω τα πράγματά μου γιατί νοιάζομαι).

 3. Ο ρόλος των γονιών, καθοδήγηση, όχι βιασύνη

Οι γονείς συχνά, από αγάπη και πρακτικότητα, κάνουν πράγματα για το παιδί (να τελειώσουμε πιο γρήγορα, να μην κουραστεί). Όμως, όταν το παιδί δεν δοκιμάζει, στερείται ευκαιριών μάθησης. Η υπομονή των γονιών είναι πολύτιμη: χρειάζεται να αφήσουμε χώρο στο παιδί να προσπαθήσει, να κάνει λάθη, να πει “μόνος μου”, ακόμα κι αν πάρει περισσότερο χρόνο.

4. Πώς μπορούμε να ενισχύσουμε την αυτονομία στο σπίτι

  • Δώστε χρόνο: Μην βιάζετε το παιδί όταν ντύνεται ή τρώει.

  • Προσφέρετε επιλογές: Θες τη μπλούζα με τα αστέρια ή με τις ρίγες;, έτσι μαθαίνει να αποφασίζει.

  • Αφήστε το να συμμετέχει: Στις δουλειές του σπιτιού (μαζεύει τα ρούχα του, στρώνει το τραπέζι).

  • Ενθαρρύνετε, μην διορθώνετε συνεχώς: Αντί για “Όχι έτσι!”, δοκιμάστε “Ωραία προσπάθεια, τι λες να το δοκιμάσουμε λίγο διαφορετικά;”

  • Δώστε το παράδειγμα: Τα παιδιά μιμούνται ό,τι βλέπουν.

 5. Στο νηπιαγωγείο και στο σπίτι, κοινή γλώσσα

Η συνεργασία σχολείου και οικογένειας είναι το κλειδί. Όταν το παιδί βλέπει ότι και οι νηπιαγωγοί και οι γονείς του ενθαρρύνουν την ανεξαρτησία, νιώθει σιγουριά και συνέπεια. Μικρά βήματα, ίδια φιλοσοφία, αυτό φέρνει μεγάλα αποτελέσματα.

 6. Θυμηθείτε

Η αυτονομία δεν σημαίνει “αφήνω το παιδί μόνο του”. Σημαίνει είμαι δίπλα του, το καθοδηγώ και το εμπιστεύομαι. Κάθε φορά που το παιδί καταφέρνει κάτι, όσο μικρό κι αν είναι, χτίζει λίγο ακόμα τη δική του εσωτερική δύναμη. Η αυτονομία είναι δώρο που θα ακολουθεί το παιδί σε όλη του τη ζωή. Ξεκινά με ένα μικρό “μόνος μου” και συνεχίζει με μια βαθιά πίστη:

«Μπορώ να τα καταφέρω, γιατί πιστεύουν σε μένα.»

Ε.Δ.

Η σημασία των σχολικών εκδρομών/επισκέψεων

Οι εκπαιδευτικές επισκέψεις στο νηπιαγωγείο αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της μαθησιακής διαδικασίας και συμβάλλουν ουσιαστικά στη γνωστική, κοινωνική και συναισθηματική ανάπτυξη των παιδιών. Ιδιαίτερα στις ηλικίες 5–6 ετών, οι εμπειρίες έξω από το σχολικό περιβάλλον εμπλουτίζουν τη γνώση και ενισχύουν την αυτονομία, προσφέροντας ευκαιρίες για βιωματική μάθηση.

 Τι προσφέρουν οι εκπαιδευτικές επισκέψεις;

  1. Βιωματική μάθηση
    Τα παιδιά μαθαίνουν μέσα από την άμεση επαφή με το αντικείμενο: ένα μουσείο, μια θεατρική παράσταση ή η ίδια η φύση γίνεται πηγή γνώσης που δεν μπορεί να αναπαραχθεί αποκλειστικά μέσα στην τάξη.

  2. Κοινωνική αλληλεπίδραση
    Οι εκδρομές ενισχύουν τη συνεργασία, την ομαδικότητα και την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων. Τα παιδιά δοκιμάζουν ρόλους και συμπεριφορές σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο.

  3. Ενίσχυση αυτονομίας και αυτοπεποίθησης
    Μαθαίνουν να λειτουργούν χωρίς τη συνεχή παρουσία του γονέα, να ακολουθούν κανόνες και να εμπιστεύονται τις ικανότητές τους. Η επιτυχημένη συμμετοχή επιστρέφει στο παιδί με τη μορφή αυτοπεποίθησης.

Πρόκληση περιέργειας και κριτικής σκέψης
Οι νέες εμπειρίες δημιουργούν ερωτήματα, συζητήσεις και συνδέσεις με όσα διδάσκονται.

Ο σπουδαίος ρόλος της γονεϊκής εμπιστοσύνης

Για τα παιδιά προσχολικής ηλικίας, η γονεϊκή στάση επηρεάζει άμεσα τον τρόπο που θα βιώσουν μια εκπαιδευτική επίσκεψη. Όταν ο γονιός δείχνει εμπιστοσύνη:

  • το παιδί νιώθει ασφαλές
  • ενισχύεται η αυτονομία του
  • μαθαίνει ότι μπορεί να διαχειριστεί νέες καταστάσεις
  • επιστρέφει ενθουσιασμένο και έτοιμο να μοιραστεί εμπειρίες

Αντίθετα, η υπερπροστατευτικότητα μπορεί να δημιουργήσει άγχος, ανασφάλεια και δυσκολία προσαρμογής. Οι συνοδείες από γονείς ακυρώνουν τον εκπαιδευτικό στόχο και ενισχύουν την εξάρτηση.

Η σχέση εμπιστοσύνης γονέων – εκπαιδευτικών

Οι νηπιαγωγοί είναι επιστημονικά καταρτισμένοι και προγραμματίζουν προσεκτικά κάθε επίσκεψη με:

• προληπτικούς κανόνες ασφάλειας
• προσαρμογή στο αναπτυξιακό επίπεδο των παιδιών
• συγκεκριμένους μαθησιακούς στόχους
• ενημέρωση των γονέων για τη φύση και τους στόχους της δραστηριότητας

Η συνεργασία και η ανοιχτή επικοινωνία (π.χ. συζητήσεις πριν και μετά την εκδρομή) ενισχύουν την εμπιστοσύνη και βοηθούν το παιδί να αισθανθεί διπλά ασφαλές: από τον γονέα και από τον εκπαιδευτικό.

Τι κερδίζει το παιδί όταν συμμετέχει μόνο του;

  • Ανεξαρτησία
  • Αυτορρύθμιση & υπευθυνότητα
  • Εμπειρίες που μπορεί να ανακαλέσει και να αναστοχαστεί
  • Την ικανότητα να διηγείται γεγονότα στο σπίτι — ένα σημαντικό στάδιο γλωσσικής ανάπτυξης

Η στιγμή που το παιδί επιστρέφει σπίτι και περιγράφει με χαρά «τι είδε» είναι μια διαδικασία μάθησης από μόνη της: οργανώνει τον λόγο, θυμάται γεγονότα, μοιράζεται συναισθήματα και ενισχύει τη σχέση του με την οικογένεια.

Συμπέρασμα

Οι εκπαιδευτικές επισκέψεις στο νηπιαγωγείο δεν είναι απλώς μια «βόλτα». Είναι ένα δομημένο κομμάτι της μάθησης που ενισχύει όλες τις πτυχές της ανάπτυξης ενός παιδιού. Η στήριξη των γονιών και η εμπιστοσύνη προς τους εκπαιδευτικούς δίνουν στο παιδί την ευκαιρία να αισθανθεί ικανό, αυτόνομο και έτοιμο να ανακαλύψει τον κόσμο.

Με λίγα λόγια:
Η εκδρομή είναι μάθημα και το παιδί αξίζει να το ζήσει!

Βιβλιογραφία:

  • Αθανασίου, Α. (2019). Η βιωματική μάθηση στην προσχολική εκπαίδευση. Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

  • Dewey, J. (1997). Experience and Education. Touchstone.

  • Kolb, D. (2015). Experiential Learning: Experience as the Source of Learning and Development. Pearson.

  • Ματσαγγούρας, Η. (2003). Η Διδακτική των κοινωνικών επιστημών στην προσχολική εκπαίδευση. Εκδόσεις Μεταίχμιο.

  • Vygotsky, L. S. (1978). Mind in Society. Harvard University Press.

  • Υπουργείο Παιδείας & Θρησκευμάτων (2021). Οδηγός Εκπαιδευτικών Δράσεων Προσχολικής Εκπαίδευσης