Ύστερα από τα ακαδημαϊκά ιδρύματα και τα ερευνητικά κέντρα, τώρα και φημισμένες εγκυκλοπαίδειες και εκδόσεις από τον ιδιωτικό τομέα, με πλουσιότατο περιεχόμενο, σπεύδουν να ανεβούν στο «άρμα» της Ανοικτής Πρόσβασης.
Η τριαντάτομη θρυλική εγκυκλοπαίδεια της Γερμανίας, η Brockhaus, εισήλθε πρόσφατα στον κόσμο της Ανοικτής Πρόσβασης. Η γαλλική Larousse ξεκίνησε τη λειτουργία μιας δωρεάν online έκδοσης, όπου δέχεται και συνεισφορές χρηστών, ενώ η βρετανική Britannica επέτρεψε την ελεύθερη πρόσβαση των bloggers και τις εισφορές χρηστών, οι οποίες, αφού εγκριθούν, δημοσιεύονται στο Διαδίκτυο. Η HarperCollins ξεκίνησε δοκιμαστικά την προσφορά δωρεάν ηλεκτρονικής πρόσβασης στο πλήρες κείμενο επιλεγμένων βιβλίων της, υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία αυτή οδηγεί τελικά στην αύξηση των πωλήσεων των έντυπων έργων στα βιβλιοπωλεία.
Ως προς τη διετή δικαστική αντιπαράθεσή της με τους αμερικανούς συγγραφείς και εκδότες, η Google κατέληξε, λίγο πριν κλείσει το 2008, σε διακανονισμό. Η πρόταση για συμφωνία, που τελεί ακόμη υπό έγκριση, αφορά αυτούς στους οποίους ανήκει ή τους έχει παραχωρηθεί αποκλειστική άδεια εκμετάλλευσης έργου με πνευματικά δικαιώματα κατοχυρωμένα από το νόμο των Η.Π.Α. (οι δικαιούχοι εκτός Η.Π.Α. επηρεάζονται από αυτήν αν το βιβλίο τους έχει εκδοθεί στις Η.Π.Α., ή αν η χώρα τους είναι μέλος της συνθήκης της Βέρνης ή είχε διμερείς συμφωνίες με τις Η.Π.Α. όταν εκδόθηκε το βιβλίο) και συνίσταται στη δημιουργία ενός συστήματος, το οποίο θα επιτρέπει την περαιτέρω δημιουργία μιας βάσης δεδομένων. Σε αυτήν θα καταχωρείται το πλήρες κείμενο βιβλίων ψηφιοποιημένων από την ίδια τη Google, με σκοπό την εμπορική χρήση με διάφορους τρόπους.
Το καινούργιο σύστημα αφορά και τους δικαιούχους, δίνοντάς τους το δικαίωμα να αποφασίσουν το κατά πόσο και σε ποιο βαθμό θα επιτρέπουν στη Google να κάνει χρήση των έργων τους, κυρίως παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να δηλώσουν ότι δεν επιθυμούν να συμμετέχουν στο σύστημα (opt-out) και, όποτε πρέπει, αποζημιώνοντάς τους για τη χρήση των έργων τους.
Λόγω ορισμένων περιορισμών, το πανεπιστήμιο Χάρβαρντ αρνήθηκε να συμμετάσχει στο νέο καθεστώς, αν και εξακολουθεί να επιτρέπει στο Google να «σαρώσει» τα βιβλία public domain. Τέσσερις μήνες πριν από τη διευθέτηση αυτή, ανακοινώθηκε η παραίτηση της Microsoft από το δικό της σχέδιο ψηφιοποίησης βιβλίων public domain. Τέλος, άλλες μικρότερες αλλά σημαντικές προσπάθειες ψηφιακής σάρωσης βιβλίων σχεδιάζονται ή/και υλοποιούνται από τα πανεπιστήμια Κολούμπια των Η.Π.Α. και Λούντβιχ-Μαξιμίλιαν του Μονάχου, καθώς και από το Θεολογικό Σεμινάριο του πανεπιστημίου Πρίνστον των Η.Π.Α.
Εξάλλου, τη χρονιά που πέρασε, μέσω του World eBook Fair 2008, για έναν ολόκληρο μήνα προσφέρθηκε δωρεάν πρόσβαση σε εκατοντάδες χιλιάδες ψηφιοποιημένα βιβλία. Στόχος για το φετινό, τέταρτο στη σειρά, World eBook Fair, είναι να παρέχει δωρεάν πρόσβαση για ένα μήνα σε 1,5 εκατ. eBooks. Τους υπόλοιπους μήνες του έτους, με μόνο 7 ευρώ το χρόνο, κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να κατεβάσει στον υπολογιστή του όποιους τίτλους επιθυμεί, έχοντας τη δυνατότητα να διαλέξει από περίπου 500.000 eBooks σε μορφή pdf.
Σήμερα, οι ψηφιοποιημένοι τίτλοι που διατίθενται ελεύθερα στο Διαδίκτυο υπολογίζονται σε 1 εκατομμύριο. Σε μεγάλο ποσοστό, αυτό είναι το αποτέλεσμα των προσπαθειών του Project Gutenberg, με τους 50.000 και πλέον εθελοντές του.
Πηγή: www.kathimerini.gr
