Γράφει ο  Κώστας Κεφαλογιάννης (δημοσιεύτηκε στο www.sdna.gr)

Συχνά σκέφτομαι ότι η Ελλάδα δεν είναι χώρα. Είναι παρανόηση.

Στις κανονικές δημοκρατίες, όταν συμβαίνει κάτι τόσο εξόφθαλμα λάθος, όσο ο ξυλοδαρμός του νεαρού από τον αστυνομικό στην Νέα Σμύρνη την περασμένη Κυριακή, υπάρχουν οι μηχανισμοί για να αντιμετωπιστεί άμεσα και αποτελεσματικά. Αν δεν υπάρχουν, η πίεση και η κριτική όλων πρέπει να είναι προς την συγκεκριμένη κατεύθυνση: Οφείλουμε δηλαδή ως πολίτες, μπροστά σε φαινόμενα κρατικού αυταρχισμού ή αστυνομικής βίας να πιέσουμε ώστε οι θεσμοί να κάνουν το καθήκον τους και να προασπίσουν το δίκαιο και τις ατομικές ελευθερίες των πολιτών. Οφείλουμε να κριτικάρουμε αυστηρά και χωρίς κομματικά γυαλιά τον Υπουργό Προστασίας του Πολίτη, τον Υπουργό Δικαιοσύνης, την κυβέρνηση, εφόσον οι θεσμοί δεν λειτουργούν. Η ειρηνική διαδήλωση στην Νέα Σμύρνη, παρότι προσωπικά δεν θα πήγαινα και με τρομάζει εν μέσω πανδημίας, ήταν προς αυτήν την κατεύθυνση. Στις κανονικές δημοκρατίες, όταν ο κόσμος έχει ένα δίκαιο αίτημα, διαδηλώνει. Και το να σταματήσει η ολοένα και αυξανόμενη, απρόκλητη αστυνομική βία είναι ένα δίκαιο και πολύ σημαντικό αίτημα της κοινωνίας για το οποίο αξίζει να διαδηλώσει κάποιος και να διαμαρτυρηθεί με όλη τη δύναμη της φωνής του.

Το όριο της νόμιμης σύγκρουσης είναι αυτό. Η αυστηρή κριτική. Όσοι εμπιστεύονται την Δημοκρατία, με τις ατέλειές της, όσοι θέλουν να την προστατεύσουν, διότι γνωρίζουν ότι δεν πρέπει να τη θεωρούν δεδομένη, γνωρίζουν επίσης ότι τα προβλήματα δεν λύνονται με λοστούς, μολότοφ και καδρόνια. Και σίγουρα δεν λύνονται με σχετικοποίηση της βίας.

Οι 30-40 που κόντεψαν να σκοτώσουν τον πεσμένο αστυνομικό, δεν το έκαναν επειδή η βία γεννά βία, ή επειδή ήταν εξοργισμένοι για το περιστατικό της περασμένης Κυριακής. Θα είχαν ακριβώς την ίδια συμπεριφορά, οποιαδήποτε στιγμή κι αν πετύχαιναν έναν «μπάτσο» πεσμένο και μόνο του. Επειδή δεν πιστεύουν στην δημοκρατία, Όχι δεν πιστεύουν ότι έχουμε δημοκρατία. Δεν πιστεύουν στο πολίτευμα. Είναι εχθροί του.

Παιδιά μιας διαχρονικά προβληματικής νοοτροπίας που διαπερνά γενιές και τάξεις στην Ελλάδα και μέσες – άκρες θεωρεί την παραβατικότητα θεμιτή, την αλόγιστη βία πράξη επανάστασης, τους δημοκρατικούς θεσμούς περιττούς, τις περιουσίες των άλλων αφορμές καταστροφικής γυμναστικής. Είναι παιδιά που θεωρούν τον Κουφοντίνα αντάρτη (όπως είδα σε πανό στο υπό κατάληψη Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο) και δεν έχουν κανένα πρόβλημα να σκοτώσουν αστυνομικό, διότι δεν τον θεωρούν άνθρωπο.

Πρόκειται για μια αντίληψη που υποθάλπεται από συγκεκριμένους πολιτικούς χώρους, εδώ και δεκαετίες. Αλλά ταυτόχρονα, καλύπτεται και από μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας. Επειδή ακριβώς, σε αυτήν την παρανόηση που λέγεται Ελλάδα, οι νόμοι και η τήρησή τους δεν ήταν ποτέ προτεραιότητά μας. Και η αντίληψη ότι όλα λύνονται εντός του θεσμικού πλαισίου που συνιστά τον πυρήνα κάθε δημοκρατίας είναι ξενέρωτη, φλώρικη και λίγο «φιλελέ».

Κάπως έτσι, το γαϊτανάκι της βίας και της ανομίας διαιωνίζεται μέσα από τα άλλοθι που του δίνουμε – τώρα είναι η αστυνομοκρατία του Μητσοτάκη, πριν ήταν ο νόμος για τα Πανεπιστήμια, τα μνημόνια, η δολοφονία του Γρηγορόπουλου. Πάντα κάποιο λόγο θα έχουν τα «παιδιά» για να τα σπάσουν. Έχει ενδιαφέρον πώς όσοι ακολουθούν αυτήν την λογική, δεν αντιλαμβάνονται ότι τελικά ξεπλένουν και την αστυνομική βία – κάποιο λόγο θα είχε ο αστυνομικός για να τον δείρει, σωστά;

Όσοι τα βλέπουμε όλα αυτά, όσοι τα επισημαίνουμε, συχνά εγκαλούμαστε ως ισαποστάκηδες. Όταν ο δημόσιος διάλογος, γίνεται με όρους οπαδικού πετάλου, το να πάρεις θέση, σημαίνει «πάρε την θέση που θέλω, αλλιώς είσαι με τους άλλους».

Ας πάρουμε θέση τότε, έτσι για την αλητεία.

Η κοινωνία, μετά από ένα χρόνο πανδημίας βρίσκεται στα κάγκελα. Υπάρχει κούραση και θυμός. Η περιστολή βασικών ατομικών δικαιωμάτων θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται από την κυβέρνηση με την μέγιστη δυνατή προσοχή. Όχι με αστυνομικούς – ειδικούς φρουρούς – τραμπούκους που δεν έχουν ιδέα πώς να φερθούν στον κόσμο και αντί αυστηρότητα, πουλάνε μαγκιά. Τέτοιες συμπεριφορές, την δεδομένη στιγμή, είναι σπίρτο σε πυριτιδαποθήκη.

Υπάρχει ξεκάθαρη αύξηση της αστυνομικής βίας τον τελευταίο χρόνια και υπάρχει ξεκάθαρη πολιτική, κυβερνητική ευθύνη για αυτό. Αμφότερα πρέπει να αντιμετωπιστούν, εντός του πλαισίου της νόμιμης σύγκρουσης που μας επιτρέπει η δημοκρατία.

Αλλά ταυτόχρονα, υπάρχει μεγάλη σπέκουλα πάνω στα παραπάνω και από την Αξιωματική Αντιπολίτευση, η οποία γνωρίζει μονάχα έναν δρόμο προς την επάνοδο στην εξουσία, αυτόν της αναταραχής και της εμφυλιοπολεμικής ρητορικής. Έτσι τα κατάφερε το 2015, το ίδιο επιχειρεί και τώρα εκμεταλλευόμενη κυνικά την πανδημία, αφού δεν δείχνει ικανή να αρθρώσει πραγματική εναλλακτική πολιτική πρόταση.

Μπάχαλο λοιπόν, «χούντα», «Άουσβιτς», μίσος, διχασμός και γαία πυρί μιχθήτω.

Το πρόβλημα της αστυνομικής βίας είναι διαχρονικό και πρώτα από όλα δομικό – καμία κυβέρνηση δεν ασχολήθηκε σοβαρά να το αντιμετωπίσει. Το πρόβλημα της κοινωνικής βίας επίσης είναι διαχρονικό – καμία κυβέρνηση δεν μπήκε στον κόπο να χτυπήσει τις αιτίες του.

Τίποτα από όσα συμβαίνουν τώρα δεν είναι πρωτοφανές. Ή έτσι φαίνεται.

Αλλά ενδεχομένως εδώ να έχουμε μια ακόμα παρανόηση: διότι η συνθήκη της πανδημίας είναι πρωτοφανής. Και άρα τα συνήθη παιχνιδάκια με τα όρια της δημοκρατίας είναι απρόβλεπτα και απείρως πιο επικίνδυνα από παλιά.

Δυστυχώς, ουδείς από το πολιτικό προσωπικό της χώρας μοιάζει να το καταλαβαίνει.

Μόνο κάποιοι ξενέρωτοι ισαποστάκηδες, αλλά ποιος τους παίρνει στα σοβαρά αυτούς;