Ο Παυσανίας αναφέρει ότι στην εποχή του εκεί υπήρχε μόνο ο ποταμός Άνιγρος ο οποίος πήρε την ονομασία του από το σπήλαιο των Ανιγρίδων Νυμφών. Οι πρόγονοί μας πίστευαν πως το μεγάλο σπήλαιο που σήμερα κλείνεται κατά ένα μέρος από το υδροθεραπευτήριο των Λουτρών ήταν η κατοικία των Ανιγρίδων Νυμφών. Η μία ήταν η Καλλιάφεια από την οποία προήλθε και η σημερινή ονομασία “Καϊάφας”,  η δεύτερη η Πηγαία και η τρίτη η Ίασις στην οποία απέδιδαν και την ιαματικότητα των νερών. Μερικοί αναφέρουν την ύπαρξη και μιας τέταρτης νύμφης με το όνομα Συνάλλαξις. Οι Ανιγρίδες νύμφες χάριζαν υγεία στους πάσχοντες από δερματοπάθειες. Η διαδικασία είχε ως εξής: πριν μπουν στα νερά του σπηλαίου, οι ασθενείς προσεύχονταν στις νύμφες ζητώντας τη λύτρωση. Αφού τους έταζαν θυσία, περνούσαν κολυμπώντας μέσα από τη μικρή λίμνη που σχημάτιζαν τα νερά της πηγής. Λένε πως όταν το σώμα τους έβγαινε από το νερό, η αρρώστια είχε εξαφανιστεί, καθώς την κρατούσε πίσω το ιαματικό νερό. Από τον πυθμένα της σπηλιάς αναδύονται φυσαλίδες υδρόθειου, ελευθερώνοντας μια χαρακτηριστικά δυσάρεστη μυρωδιά. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι η παράξενη οσμή οφείλεται στα πετρώματα της γης από όπου αναβλύζει η πηγή.

Ένας άλλος θρύλος συνδέει τη μυρωδιά με αίμα Κενταύρου. Ας δούμε πως…

Ο εκδικητικός Νέσσος

Ένας μύθος αναφέρει σχετικά με τη δυσοσμία των νερών ότι ο Κένταυρος Νέσσος γλίτωσε από τη συμπλοκή στη Φολόη και έτρεξε μακριά από την Πελοπόννησο, στη γη των Αιτωλών και εγκαταστάθηκε στις όχθες του Ευήνου. Μετά από χρόνια ο Ηρακλής με τη γυναίκα του Δηάνειρα χρειάστηκε να διασχίσουν τον Εύηνο.  Ο Νέσσος προσφέρθηκε να μεταφέρει τη Δηιάνειρα στην πλάτη, για να μη βραχεί, ενώ ο Ηρακλής θα περνούσε απέναντι κολυμπώντας. Ο εκδικητικός Κένταυρος άρπαξε τη γυναίκα και προσπάθησε να τη βιάσει. Ο Ηρακλής όμως άκουσε τις φωνές της από την απέναντι όχθη, τόξευσε τον Κένταυρο και τον πλήγωσε με τα φαρμακερά του βέλη. Τότε ο Κένταυρος Νέσσος κατέφυγε στο σπήλαιο για να πλύνει το τραύμα του και να καθαρίσει την πληγή του. Από αυτό το γεγονός τα νερά απέκτησαν τη φοβερή δυσοσμία τους.

Ο πληγωμένος Χείρωνας

Ένας άλλος μύθος αναφέρει ότι ο Ηρακλής πριν ξεκινήσει το κυνήγι του Ερυμάνθιου Κάπρου, πέρασε από το γειτονικό δάσος της Φολόης για να βρει τον Κένταυρο Φόλο. Ο σκοπός της επίσκεψης ήταν να πάρει συμβουλές για τις συνήθειες του άγριου πλάσματος, ώστε να καταστρώσει σχέδιο για να το παγιδεύσει. Ο Φόλος περιποιήθηκε τον προσκεκλημένο του κερνώντας τον το χιλιόχρονο κρασί των Κενταύρων, που φύλαγε στη σπηλιά του. Μόλις όμως άνοιξε το βαρέλι, η μυρωδιά γαργάλησε τα ρουθούνια των υπόλοιπων Κενταύρων, που έξαλλοι άρχισαν να καλπάζουν κατά κει. Στη συμπλοκή, ο Κένταυρος Χείρωνας πληγώθηκε κατά λάθος από τα δηλητηριασμένα βέλη του Ηρακλή. Έτρεξε τότε να πλύνει τις πληγές του στα νερά της Καλλιάφειας  λίμνης και το αίμα του έδωσε αυτή τη μυρωδιά στο ιαματικό νερό.