Την Τετάρτη 13 Απριλίου ξεκινήσαμε την εκδρομή μας στο “Ανατολικόν”. Πρώτος σταθμός το κέντρο χαρακτικών τεχνών ‘Βάσω Κατράκη’ στο Αιτωλικό. Εκεί μας περίμενε η κ. Αφροδίτη Παπαδογεώργου που μας ξενάγησε στο χώρο, εξηγώντας μας διεξοδικά κάθε λεπτομέρεια και απαντώντας στις ερωτήσεις μας. Η Βάσω Κατράκη (1914-1988) υπήρξε κορυφαία δημιουργός στην Ελλάδα με το χαρακτικό της έργο να έχει αναγνωριστεί διεθνώς για την τεχνική και την συνέπειά του στα «μεγάλα, τα θεμελιώδη θέματα της ζωής».

Το Μουσείο φιλοξενεί το σύνολο του έργου της Βάσως Κατράκη και αποτελείται από περίπου τετρακόσια έργα, πολλά χαρακτικά ανάτυπα και ένα μεγάλο μέρος από τις μήτρες (ξύλα και πέτρες) πάνω στα οποία χάραξε τα έργα της.

Εκτίθενται επίσης  μεγάλα και μικρά σε μέγεθος μαυρόασπρα και χρωματιστά σχέδια  και σχέδια  προετοιμασίας  για την παραγωγή του χαρακτικού ανάτυπου.

Τη συλλογή ενισχύουν τα αντικείμενα τέχνης, καλλιτεχνικές αφίσες και ζωγραφικά έργα.

Ξεκινώντας από την ξυλογραφία, θα περάσει το 1955 στη χάραξη πάνω σε λίθο, μια τεχνική πρωτότυπη, στην οποία αναγνωρίζεται η «απόλυτη καλλιτεχνική δεξιοτεχνία» συνδυασμένη με «οξυδερκή ελευθερία».

Φιλοξενούνται επίσης το σύνολο του εργαστηρίου της, η βιβλιοθήκη της τα αρχεία της, και μεγάλο μέρος  φωτογραφικού υλικού.

Να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα την κ. Αφροδίτη Παπαδογεώργου για την παρουσίαση της.

Στη συνέχεια ,με βάση βιβλιογραφικές και διαδικτυακές πηγές, αναφερθήκαμε στην ιστορική μάχη στην νησίδα Ντολμάς στη λιμνοθάλασσα του Αιτωλικού, που θεωρήθηκε οχυρό του Μεσολογγίου. Το Φεβρουάριο του 1826, ο τουρκικός κλοιός γύρω από το Μεσολόγγι είχε σφίξει ασφυκτικά. Στο Ντολμά, είχαν οχυρωθεί 300 άντρες με μερικές δεκάδες κανόνια, με αρχηγό το στρατηγό Γρηγόρη Λιακατά. Ο Ντολμάς ήταν από τις ελάχιστες οχυρώσεις του Μεσολογγίου που αντιστέκονταν ακόμα. Όλοι γνώριζαν ότι αν «έπεφτε» το Αιτωλικό, θα ξεκινούσε η αντίστροφη μέτρηση και για το Μεσολόγγι. « “Εμείς οι λίγοι όπου βρεθήκαμε εδώ θά βαστάξουμε ετούτη τήν ντάπια καί αν ο Θεός βοηθήσει καί νικήσουμε η τιμή είναι δική μας. Βοήθεια, δέν καρτεράμε από πουθενά”. «Κάλλιο τίμιος θάνατος εδώ» γιατί «όπου κι αν πάμε πόλεμον θα έχουμε». Στις 26 Φεβρουαρίου έπεσε το Βασιλάδι, ένα γειτονικό οχυρωμένο νησάκι, που βρισκόταν στην είσοδο της Λιμνοθάλασσας Μεσολογγίου. Ο δρόμος πλέον ήταν ανοιχτός για τον Ντολμά. Παρά τις απόπειρες αντιπερισπασμού από τους Μεσολογγίτες, οι Τούρκοι έφτασαν πάνοπλοι στον Ντολμά με πλοιάρια και σχεδίες. Ταυτόχρονα, 18 πυροβόλα από την απέναντι στεριά έριχναν ακατάπαυστα βολές στο νησάκι. Ο Λιακατάς και οι 300 απέκρουσαν τις επιθέσεις μέχρι τη δύση του ηλίου. Τότε, μία τουρκική οβίδα έπεσε μέσα στην μπαρουταποθήκη και προκάλεσε έκρηξη. Οι περισσότεροι μαχητές έπεσαν νεκροί. Όσοι γλίτωσαν προσπάθησαν να διαφύγουν κολυμπώντας. Μερικοί τα κατάφεραν, οι περισσότεροι όμως αιχμαλωτίστηκαν από τον εχθρό και κατακρεουργήθηκαν. Ανάμεσα στους δεύτερους ήταν κι ο μεγάλος στρατηγός. Οι υπερασπιστές του Ντολμά που είχαν οχυρωθεί όλοι μαζί με τον Λιακατά ήταν συγγενείς. Στην πολύνεκρη μάχη ξεκληρίστηκε ολόκληρο το σόι του οπλαρχηγού, με τους νεκρούς Λιακαταίους να φτάνουν τους 39 στον αριθμό. Το μικρό λασπώδες νησάκι του Ντολμά.  Όπως ήταν αναμενόμενο, μετά την πτώση του Ντολμά, υπέκυψε και το Αιτωλικό. Την 1η Μαρτίου του 1826 οι Τούρκοι κατέλαβαν το νησί και έσφαξαν όσους κατοίκους δεν είχαν προλάβει να διαφύγουν. Το Μεσολόγγι άντεξε μόλις ένα μήνα ακόμη. Το τραγικό τέλος επισφραγίστηκε με την ιστορική έξοδο του Απρίλη του 1826. Σήμερα, στον Ντολμά υπάρχει μνημείο αφιερωμένο στους πεσόντες, καθώς κι ένα εκκλησάκι. Στο Αιτωλικό η μνήμη τους τιμάται ακόμα. Στην ανατολική είσοδο του Αιτωλικού υπάρχει προτομή του Γρηγόριου Λιακατά, ενώ παραδοσιακά κάθε Φλεβάρη τελείται μνημόσυνο και διοργανώνονται παράλληλες εκδηλώσεις για την ιστορική μάχη….

Επόμενη  στάση; Το πανέμορφο λιμανάκι του Αιτωλικού όπου χαρήκαμε τη διαμόρφωση με τις γέφυρες και τα πανέμορφα υδρόβια πτηνά. Συνεχίζοντας τον περίπατο μας στην νοτιοδυτική παραλία τονίσαμε την ιδιαίτερη βοήθεια στον αγώνα του 1821 του Φράνκ Άμπνεϋ Χέιστινγκς. Ο Άστιγξ, μετά από πολλές προσπάθειες, κατόρθωσε να ναυπηγηθεί το ατμοκίνητο, υπερσύγχρονο για την εποχή, πλοίο “Καρτερία” που συνέβαλλε αποφασιστικά στις ναυμαχίες του Αγώνα. Κατευθυνθήκαμε στην κεντρική πλατεία του Αιτωλικού στον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου Θεοτόκου . Θαυμάσαμε τα μεγάλης θρησκευτικής, αρχαιολογικής και καλλιτεχνικής αξίας  
κειμήλια που υπάρχουν στο ναό. Στην παλαιότερη εκκλησία έγιναν πολλές συνελεύσεις των στρατηγών της Δυτικής Ελλάδας, κατά την περίοδο της Επαναστάσεως.
Τον Απρίλιο του 1824 μέσα στο ναό έγινε η δίκη του στρατηγού Γ. Καραϊσκάκη. για “προδοσία”….

 

…………………………………………………………………
Μία, που όταν ωσάν λύκοι
ξαναρχόστενε ζεστοί,
κουραμένοι από τη νίκη,
αχ! Τον νουν σας τυραννεί.

Η Διχόνοια που βαστάει
ένα σκήπτρο η δολερή
καθενός χαμογελάει,
πάρ’ το, λέγοντας, και συ.

Κειο το σκήπτρο που σας δείχνει
έχει αλήθεια ωραία θωριά
μην το πιάστε, γιατί ρίχνει
εισέ δάκρυα θλιβερά.

Από στόμα οπού φθονάει,
παλληκάρια, ας μην `πωθεί,
πως το χέρι σας κτυπάει
του αδελφού την κεφαλή.

Μην ειπούν στο στοχασμό τους
τα ξένα έθνη αληθινά:
Εάν μισούνται ανάμεσό τους
δεν τους πρέπει ελευθεριά.

Τέτοια αφήστενε φροντίδα
όλο το αίμα οπού χυθεί
για θρησκεία και για πατρίδα
όμοιαν έχει την τιμή.

Στο αίμα αυτό, που δεν πονείτε
για πατρίδα, για θρησκειά,
σας ορκίζω, αγκαλιασθείτε
σαν αδέλφια γκαρδιακά.

Πόσον λείπει, στοχασθείτε,
πόσο ακόμη να παρθεί
πάντα η νίκη, αν ενωθείτε,
πάντα εσάς θ’ ακολουθεί.

…………………………………………………………………………………………..

 

Διονύσιος Σολωμός “ Απόσπασμα από τον Ύμνο εις την Ελευθερία’’

 

Στον ελεύθερο χρόνο μας τριγυρίσαμε στα στενά σοκάκια του νησιού, κολατσίσαμε και απολαύσαμε το αναψυκτικό μας. Επιστρέφοντας, είχαμε όλοι συνειδητοποιήσει ότι υπάρχουν και “κοντινοί” προορισμοί που αξίζουν την “ανακάλυψή τους” και την “προσοχή μας” .