Στη διάρκεια της εφηβείας τα παιδιά έρχονται αντιμέτωπα με ένα κύμα αλλαγών που επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο σκέφτονται και αισθάνονται.
Κύριο μέλημά τους αποτελεί η αναζήτηση της ταυτότητάς τους και της θέσης τους στον κόσμο: Ποιος είμαι; Τι θέλω να κάνω στη ζωή μου; Πώς μπορώ να το πετύχω; Τι θέλω να αλλάξω πάνω μου και στον κόσμο; Σε τι πιστεύω; Τι απορρίπτω;
Σε αυτή την αναζήτηση οι έφηβοι μπορεί να ξεκινήσουν να αναπτύσσουν πιο ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, να ψάχνουν άλλα άτομα με τις ίδιες ανησυχίες, να γίνουν αντιδραστικοί, να θελήσουν να εκφράσουν τις απόψεις τους χρησιμοποιώντας την εμφάνισή τους (π.χ. να κάνουν Piercing ή τατουάζ, να βάψουν τα μαλλιά τους, να ντύνονται με συγκεκριμένο τρόπο κ.ο.κ.).
Η εφηβεία είναι επίσης η κατεξοχήν φάση των προβληματισμών καθώς οι έφηβοι αναζητούν τις αξίες τους αλλά και αναρωτιούνται για τις αξίες του κόσμου γύρω τους. Είναι επίσης, οπωσδήποτε η φάση πειραματισμών κάθε είδους. Από τους πιο απλούς (π.χ. να δοκιμάσουν ένα νέο σπορ) μέχρι πιο σύνθετους ή και πιο επικίνδυνους (χρήση αλκοόλ, ουσιών κ.λπ.) καθώς οι έφηβοι νιώθουν περίεργοι και άτρωτοι.
Η εφηβεία είναι επίσης γεμάτη άγχος.
Άγχος για τις αυξημένες υποχρεώσεις στο σχολείο, άγχος για τις αλλαγές στην εμφάνιση (π.χ. ακμή), άγχος για τις σχέσεις που μοιάζουν να γίνονται πιο περίπλοκες. Το άγχος αυτό μπορεί συχνά να βγει εκτός ελέγχου προκαλώντας στους εφήβους δυσθυμία, αγχώδεις διαταραχές ακόμα και κατάθλιψη…
Σε αυτό το ταξίδι της ανακάλυψης, τα παιδιά κάποιες φορές έρχονται πιο κοντά στην οικογένειά τους αποζητώντας ακόμα τη σταθερότητα και την ασφάλεια κόντρα στην εσωτερική τους αναστάτωση, συνήθως όμως διεκδικούν την ανεξαρτησία και την αυτονομία τους στην προσπάθειά τους να χαράξουν τον δικό τους δρόμο. Ξεκινούν να απορρίπτουν ιδέες των γονιών τους και γενικά των προηγούμενων γενιών, αμφισβητούν και διαχωρίζουν τη θέση τους. Κατά βάση, οι έφηβοι νιώθουν μπερδεμένοι καθώς από τη μία θέλουν να ανοίξουν τα δικά τους φτερά και να αισθανθούν ότι γίνονται οι ίδιοι οι φορείς μιας σπουδαίας αλλαγής όμως από την άλλη η επερχόμενη εγκατάλειψη της οικογενειακής φωλιάς τους γεμίζει με άγχος και απορίες για το μέλλον.
Η εφηβεία θα λέγαμε ότι μοιάζει με μια καταιγίδα που έρχεται να παρασύρει τον κόσμο των παιδιών όπως τον ήξεραν μέχρι τότε, μια περίοδος γεμάτη συγκλονιστικές ανακαλύψεις για τους εαυτούς τους και τον κόσμο γύρω τους που συχνά τους εκπλήσσουν, τους τρομάζουν, τους γεμίζουν ανυπομονησία και ελπίδα και τελικά τους πηγαίνουν ένα βήμα παραπέρα στο ταξίδι της ζωής.
Σε όλη αυτή τη συναρπαστική διαδρομή οι γονείς μπορούν να σταθούν δίπλα στα παιδιά τους στηρίζοντάς τα και διασφαλίζοντας ανοικτό κανάλι επικοινωνίας μαζί τους.
Αλεξάνδρα Καππάτου, Ψυχολόγος – Παιδοψυχολόγος
Πρώτη δημοσίευση https://akappatou.gr 19 – 03 – 2022
