Οι προτάσεις συνδέονται μεταξύ τους με τρεις τρόπους:
α) ασύνδετο σχήμα
β) παρατακτική σύνδεση ή παράταξη
γ) υποτακτική σύνδεση ή υπόταξη
α) Ασύνδετο σχήμα έχουμε όταν οι προτάσεις μπαίνουν η μία δίπλα στην άλλη χωρίς να έχουν ανάμεσά τους κάποιο σύνδεσμο.
π.χ. Τα σύννεφα ήρθαν, ο ήλιος χάθηκε, η βροχή άρχισε.
β) Παρατακτική σύνδεση ή παράταξη έχουμε όταν συνδέονται μεταξύ τους όμοιες προτάσεις με συνδέσμους παρατακτικούς (συμπλεκτικούς, αντιθετικούς, διαχωριστικούς, συμπερασματικούς).
π.χ.
– Διάβαζε και άκουγε μουσική.
– Έφυγε, αλλά επέστρεψε σύντομα.
γ) Υποτακτική σύνδεση ή υπόταξη έχουμε όταν συνδέονται μεταξύ τους μια ανεξάρτητη (κύρια) πρόταση και μια εξαρτημένη (δευτερεύουσα).
π.χ. Είπε ότι τον γνωρίζει
Μπορεί μια δευτερεύουσα πρόταση να εξαρτάται από άλλη δευτερεύουσα, η οποία συνδέεται υποτακτικά με την κύρια.
π.χ.
Έφτασε νύχτα, γιατί ήταν αργά, όταν ξεκίνησε.
(κύρια) (δευτερεύουσα) (δευτερεύουσα)
Η σύνδεση των προτάσεων γίνεται με υποτακτικούς συνδέσμους (ειδικούς, αιτιολογικούς, τελικούς, αποτελεσματικούς, ενδοιαστικούς, υποθετικούς, χρονικούς).
ΑΣΚΗΣΗ…
Να χαρακτηρίσετε τη σύνδεση των παρακάτω προτάσεων (ασύνδετη, παρατακτική, υποτακτική ).
- Προτίμησε να φύγει παρά να τα βάλει μαζί του……………………………………..
- Είναι έξυπνο, όμορφο, χαμογελαστό κορίτσι. ……………………………………………..
- Τον πήγαμε στο γιατρό ώστε να είμαστε σίγουροι. ………………………………..
- Ακυρώσαμε την εκδρομή αφού αύριο θα βρέξει. …………………………………….
- Έγραφε και έσβηνε συνέχεια. ………………………………………………………………….
- Θα φύγουμε για το χωριό όταν φτιάξει ο καιρός. ………………………………….
- Ο ήλιος έλαμψε, φώτισε την πλάση όλη. ………………………………………………….