Kate Greenaway Πρωτομαγιά
Πρωτομαγιά! Καλό μήνα ! Καλώς μας ήρθε ο Μάιος ή όπως αλλιώς τον λένε σε άλλα μέρη της πατρίδας μας, Βροχάρης, Χαλαζάς, Τριανταφυλλάς, Κερασάρης, Καλομηνάς, Πεντεφάς ή Πενταδείλινος, Πράσινος και Λούλουδος.
Ανθή Ζήση
Πιστεύεται ότι πήρε το όνομά του από την μητέρα του Ερμή, τη Μαία. Απεικονίζεται με ένα νέο άνδρα που φέρει στο κεφάλι καλάθι γεμάτο λουλούδια.
Ο λαός μας, συσχετίζοντας το όνομα του Μαΐου με τα μάγια, τον θεωρεί μαγεμένο μήνα.
Είναι ο 5ος μήνας του έτους και είναι αφιερωμένος στη θεά Δήμητρα και στην κόρη της, Περσεφόνη, που τον μήνα αυτόν αφήνει τον Άδη και ανεβαίνει στη Γη.
Είναι ο μήνας των λουλουδιών και της βλάστησης.
Η Πρωτομαγιά γιορτάζονταν από τα αρχαία χρόνια με πολλές εκδηλώσεις. Μια από αυτές ήταν και τα Ανθεστήρια, που ξεκίνησαν από την αρχαία Αθήνα και έπειτα διαδόθηκαν και σε άλλες πόλεις. Πομπές, κουβαλούσαν λουλούδια και τα μετέφεραν στους ναούς. Κατά τη Ρωμαϊκή εποχή, η γιορτή της Πρωτομαγιάς εμπλουτίστηκε, γιατί θεωρούσαν ότι τα λουλούδια αντιπροσωπεύουν τη δύναμη και την ομορφιά των Θεών και φέρνουν δόξα, ευτυχία και υγεία.
Για την Πρωτομαγιά και γενικά για τον μήνα Μάιο, έχουν γραφτεί πάρα πολλά ποιήματα, τραγούδια, μύθοι και παραμύθια, έχουν φτιαχτεί υπέροχοι πίνακες, υπάρχουν εκατοντάδες παροιμίες και έθιμα. Το πιο γνωστό είναι η κατασκευή του Μαγιάτικου Στεφανιού με το οποίο, οι νοικοκυρές στολίζουν την πόρτα ή το μπαλκόνι του σπιτιού. Μ’ αυτό τον τρόπο πιστεύεται ότι έρχεται η ευλογία της Άνοιξης από έξω, μέσα στο σπίτι.
Το στεφάνι είναι φτιαγμένο με διαφόρων ειδών λουλούδια. Σε κάποια μέρη, εκτός από άνθη, βάζουν και σκόρδο για τη βασκανία ή και αγκάθι για την εξουδετέρωση του εχθρού. Το στεφάνι το κρατούν μέχρι τον Ιούνιο, οπότε και καίγεται στη γιορτή του Αγ. Ιωάννη (24 Ιουνίου, θερινό ηλιοστάσιο).
Υπάρχει όμως και το άλλο πρόσωπο της Πρωτομαγιάς, της γιορτής των εργατών.
Την Πρωτομαγιά του 1886, οι εργάτες στο Σικάγο ξεσηκώθηκαν, κάνοντας απεργία και διαδηλώσεις και ζητούσαν καλύτερες αμοιβές και συνθήκες εργασίας. Το σύνθημά τους ήταν «Οχτώ ώρες δουλειά, οχτώ ώρες ανάπαυση, οχτώ ώρες ύπνο». Η μεγαλύτερη διαδήλωση έγινε στο Σικάγο και συμμετείχαν πάνω από 80.000 εργάτες.
Σε μια διαδήλωση όμως, έξω από ένα εργοστάσιο, κάποιος πέταξε έναν αναμμένο δυναμίτη με αποτέλεσμα να σκοτωθούν 7 αστυνομικοί και 4 διαδηλωτές, ενώ υπήρξαν και περισσότεροι από 70 τραυματίες από την έκρηξη, αλλά και τις μετέπειτα συγκρούσεις με την αστυνομία.
https://www.youtube.com/watch?v=QBNk_ZsgdHw&app=desktop
Στην Ελλάδα, η πρώτη διαδήλωση της Πρωτομαγιάς έγινε το 1892 και το 1893, όταν περίπου 2.000 εργαζόμενοι κατέβηκαν στους δρόμους ζητώντας οχτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων.
Στην χώρα μας, η απεργία των καπνεργατών του 1936 στη Θεσσαλονίκη βάφτηκε με αίμα που καταγράφηκε, στις εφημερίδες της άλλης ημέρας, με μια χαρακτηριστική φωτογραφία η οποία έδειχνε μια μάνα να οδύρεται πάνω από το σκοτωμένο της παιδί. Η φωτογραφία εκείνη ενέπνευσε τον Γιάννη Ρίτσο να γράψει τον «Επιτάφιο»: «Μέρα Μαγιού μου μίσεψες/μέρα Μαγιού σε χάνω…».
https://www.youtube.com/watch?v=SbnLSFncChA
Μέρα Μαγιού μού μίσεψες, μέρα Μαγιού σε χάνω,
άνοιξη, γιε, που αγάπαγες κι ανέβαινες απάνω
Στο λιακωτό και κοίταζες και δίχως να χορταίνεις
άρμεγες με τα μάτια σου το φως της οικουμένης
Και με το δάχτυλο απλωτό μου τα ‘δειχνες ένα-ένα
τα όσα γλυκά, τα όσα καλά κι αχνά και ροδισμένα
Και μου ‘δειχνες τη θάλασσα να φέγγει πέρα, λάδι,
και τα δεντρά και τα βουνά στο γαλανό μαγνάδι
Και τα μικρά και τα φτωχά, πουλιά, μερμήγκια, θάμνα,
κι αυτές τις διαμαντόπετρες που ίδρωνε δίπλα η στάμνα.
Μα, γιόκα μου, κι αν μου ‘δειχνες τα αστέρια και τα πλάτια,
τα ‘βλεπα εγώ πιο λαμπερά στα θαλασσιά σου μάτια.
Και μου ιστορούσες με φωνή γλυκιά, ζεστή κι αντρίκια
τόσα όσα μήτε του γιαλού δε φτάνουν τα χαλίκια.
Και μου λεες, γιε, πως όλ’ αυτά τα ωραία θα ‘ναι δικά μας,
και τώρα εσβήστης κ’ έσβησε το φέγγος κ’ η φωτιά μας.
Άλλα ποιήματα και τραγούδια για το Μάη
Ο Μάης
Σ΄ ένα στέφανο του Μάη ,
όλη η Άνοιξη χωράει .
Κύκλους , κύκλους τα λουλούδια ,
οι χοροί και τα τραγούδια .
Στα χρυσά του ήλιου καφάσια
ωριμάζουν τα κεράσια .
Πέρα ως πέρα φως απλώνει ,
γλάστρα ανθίζει στο μπαλκόνι .
Είναι ο Μάης δίχως ταίρι ,
ένα ολάνθιστο παρτέρι .
Σ΄ ένα στέφανο του Μάη ,
όλη η Άνοιξη χωράει .
Ρένα Καρθαίου
Διονύσιος Σολωμός
“Του Μαΐου ροδοφαίνεται η μέρα
που ωραιότερη φύση ξυπνάει
και την κάνουν λαμπρά και γελάει
πρασινάδες, αχτίδες, νερά.
Άνθη κι άνθη βαστούνε στο χέρι
παιδιά κι άντρες, γυναίκες και γέροι
ασπροεντύματα, γέλια και κρότοι,
όλοι οι δρόμοι γιομάτοι χαρά.
Ναι, χαρείτε του χρόνου τη νιότη,
άνδρες, γέροι, γυναίκες παιδιά.”
Ιωάννης Πολέμης – ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑ
Λουλούδια ας διαλέξουμε
και ρόδα και κρίνα
κι ελάτε να πλέξουμε
στεφάνια με κείνα,
στο Μάη που σήμερα
προβάλλει στη γη.
Τ’ αηδόνια συμφώνησαν
της γης τ’ αγγελούδια
και βρήκαν και τόνισαν
καινούρια τραγούδια
στο Μάη που σήμερα
προβάλλει στη γη.
Η θάλασσα γίνεται
καθρέφτης και πάλι,
το κύμα της χύνεται
κι ο φλοίσβος τον ψάλλει,
στο Μάη που σήμερα
προβάλλει στη γη.
Χορεύει το πρόβατο
τ’ αρνάκι βελάζει
κι απ’ τον αγκαθόβατο
δροσούλα σταλάζει,
στο Μάη που σήμερα
προβάλλει στη γη.
https://www.youtube.com/watch?v=6U1Y_7sW2L0
https://www.youtube.com/watch?time_continue=8&v=06RAG12bM_M&feature=emb_logo
https://www.youtube.com/watch?v=iqY64QGtT7s
Παροιμίες για το Μάη
Το Μάη με πουκάμισο, τον Αύγουστο με κάπα.
Τώρα μάγια, τώρα δροσιά, τώρα το καλοκαίρι.
Αν βρέξει ο Απρίλης δυο νερά κι ο Μάης άλλο ένα τότε τ’ αμπελοχώραφα χαίρονται τα καημένα.
Απρίλης, Μάης, κοντά ειν’ το θέρος.
Ζήσε, Μάη μου, να φας τριφύλλι και τον Αύγουστο σταφύλι.
Μάης άβρεχτος, χρόνια ευτυχισμένα.
Μην πάρεις το Μάη άλογο, μήτε γυναίκα τη Λαμπρή.
Μήνας που δεν έχει ρο, ρίξε στο κρασί νερό.
Ο Απρίλης έχει τ’ όνομα κι ο Μάης τα λουλούδια.
Ο Απρίλης με τα λούλουδα κι ο Μάης με τα ρόδα.
Ο Αύγουστος πουλά κρασί κι ο Μάης πουλά σιτάρι.
Ο γάμος ο μαγιάτικος πολλά κακά αποδίδει.
Ο Μάης ρίχνει την δροσιά κι ο Απρίλης τα λουλούδια.
Ο Μάης φτιάχνει τα σπαρτά κι ο Μάης τα χαλάει.
Προσπάθησε τώρα να συμπληρώσεις τις παροιμίες και να γίνεις ο νικητής του Μάη.
https://primaryschool-teacher.blogspot.com/2020/04/blog-post_30.html?m=1
ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Λήψη αρχείου
VIDEO
https://www.youtube.com/watch?v=w4VH7_xn9yU
Λήψη αρχείου
