
Πώς γίνεται μια επίσκεψη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο ελκυστική για τους μαθητές της Α΄ Γυμνασίου; Πώς εξοικειώνονται οι μαθητές του Γυμνασίου με έναν χώρο πολιτισμού και κινούνται σε αυτόν; Πώς βιώνουν την Οδύσσεια, το μεγάλο αυτό αφηγηματικό έργο, ως κάτι πιο δικό τους, πώς μαθαίνουν για την Μυκηναϊκή Εποχή, στην οποία ενεργούν και δρουν οι ήρωες, με τρόπο βιωματικό; Και τέλος, πώς εκφράζουν τη δημιουργικότητά τους και εφαρμόζουν σε πραγματικές περιστάσεις δεξιότητες συνεργασίας και παράλληλα εξοικειώνονται με τις νέες τεχνολογίες;
Η δράση μας «Η Πηνελόπη της οδού Πηνελόπης» ξεκίνησε ως μια πρόταση που σχετίζεται με τα παραπάνω ερωτήματα. Ξεκίνησε όμως, κυρίως, γιατί τα παιδιά αγκάλιασαν τους ήρωες της Οδύσσειας ως δικούς τους, γιατί παράλληλα με την εξοικείωσή τους με τα τερτίπια και τις τεχνικές του Ομήρου για την αφήγηση μιας ιστορίας, χαίρονταν αληθινά με την ίδια την αφήγηση, που άλλοτε την δραματοποιούσαμε, άλλοτε την ακούγαμε μόνο ως προφορική αφήγηση, όπως στα χρόνια του Ομήρου, άλλοτε την κάναμε ζωγραφιές και εικόνες, για να καταλάβουμε τη δύναμη και τη μαγεία της.
Το σκεπτικό ήταν το εξής: με αφετηρία την εμφάνιση της Πηνελόπης στη ραψωδία α, επιμελούμαστε την εμφάνιση της Πηνελόπης στο πρώτο επίσημο γεύμα στο παλάτι μετά τον Νόστο του Οδυσσέα. Για τον σκοπό αυτό επιλέγουμε κοσμήματα και είδη καλλωπισμού της Μυκηναϊκής εποχής από το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο (αίθουσα Μυκηναϊκών στο ισόγειο).
Οργανώθηκε έτσι επίσκεψη στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Οι μαθητές της Α΄ Γυμνασίου, χωρισμένοι σε ομάδες, αναζήτησαν με βάση τον οδηγό-φύλλο εργασίας που είχαμε ήδη συνδιαμορφώσει στην τάξη, εκθέματα του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου για την εμφάνιση της Πηνελόπης: είδαμε την τοιχογραφία της Μυκηναίας για να δούμε την αισθητική των γυναικών της εποχής, αναζητήσαμε ενώτια, περιδέραια, περόνες, διαδήματα, περιδέραια, ζώνες, σφηκωτήρες για τα μαλλιά, κουμπιά (κομβία) για τα ρούχα τους, δαχτυλίδια, περίαπτα. Η κάθε ομάδα είχε συντονιστή, φωτογράφους, ανιχνευτές, καταγραφείς. Προσέξαμε τις ορολογίες, φωτογραφίζαμε, συμμετείχαμε τελικά σε ένα μικρό κυνήγι θησαυρού. Το ισόγειο του Αρχαιολογικού γέμισε με παιδιά που έψαχναν, φωτογράφιζαν κατέγραφαν:
– Διαδήματα δεν βρήκαμε ακόμα.
– Ποια περόνη να διαλέξουμε;
Το ζήτημα ήταν ότι κάθε ομάδα ήθελε να ετοιμάσει την δική του Πηνελόπη: μια Πηνελόπη που αγαπά τα θαλασσινά θέματα, για να τιμήσει την περιπλάνηση του ναυτικού Οδυσσέα, κι επιλέγει κομβία –χταπόδια, άλλη με αισθητική πιο αφαιρετική, άλλη Πηνελόπη που λατρεύει τη φύση και επιλέγει κοσμήματα με λουλούδια και φυτά, άλλη με πουλιά. Μια άλλη πάλι, θέλοντας ίσως να τιμήσει τα ναυτικά ταξίδια του βασιλείου της και τις ανταλλαγές υλικών με άλλες περιοχές, επέλεξε και κοσμήματα με άλλα υλικά πέρα από χρυσό: περιδέραιο από αμέθυστο, βραχιόλια από φαγεντιανή, περόνη από κρύσταλλο, χτένια από ελεφαντόδοντο.
Όταν οι ομάδες μας ολοκλήρωσαν την επίσκεψη, επεξεργάστηκαν το υλικό και εκπόνησαν εργασίες, κυρίως με τη μορφή power point, με τη δική τους Πηνελόπη. Κάποιες από τις εργασίες ανάρτησαν τα παιδιά στο φιλολογικό μας ιστολόγιο: στις Λογο… φιλίες.
Κάπως έτσι λοιπόν γεννήθηκαν οι Πηνελόπες της οδού Πηνελόπης – τυχαίο βέβαια δεν είναι που στην οδό Πηνελόπης βρίσκεται το σχολείο μας!