Το γιορταστικό «τρίγωνο» των ημερών 4, 5 και 6 Δεκεμβρίου (οι γιορτές της Αγίας Βαρβάρας, του Αγίου Σάββα και του Αγίου Νικολάου) ονομάστηκε από το λαό μας «Νικολοβάρβαρα».
Η προστάτιδα της ασθένειας
Η Αγία Βαρβάρα θεωρείται προστάτιδα κατά της ασθένειας της ευλογιάς. Παλαιότερα στην Ζάκυνθο, όταν υπήρχε επιδημία της νόσου, έκαναν λιτανείες και προσκυνούσαν ιερό λείψανο της Αγίας που βρισκόταν εκεί.
Παλιότερα οι γυναίκες έκαναν πίτα με αλεύρι, την έψηναν στο φούρνο και έπειτα την περιέχεαν με μέλι. Την έβαζαν κατόπιν σ’ ένα τραπέζι και το τραπέζι το έβαζαν σ’ ένα σταυροδρόμι. Εκεί πήγαινε ο ιερεύς και έκανε παράκληση, Κατόπιν η νοικοκυρά έκοβε την πίτα και τη μοίραζε στον κόσμο. Από το μέλι της πίτας έκαναν σταυρό στην πόρτα τους. Και στο Μπαϊντίρι της Μικράς Ασίας παρασκεύαζαν τη «βαρβάρα» σε τρίστρατο, δηλαδή εορτάσιμη πανσπερμία κολλύβων.
Ο Άγιος Σάββας
Στις 5 Δεκεμβρίου τιμούμε τον Όσιο Σάββα τον ηγιασμένο. Ο Άγιος καταγόταν από την Καππαδοκία κι έζησε την εποχή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου του Β΄ του Μικρού. Ο Άγιος Σάββας καταγόταν από το χωριό Μουταλάσκη της Καππαδοκίας και ήταν γιος ευσεβών γονέων, του Ιωάννη και της Σοφίας. Από πολύ νωρίς γνώρισε τις θείες βουλές και αποφάσισε να αφιερωθεί στο μοναστικό βίο.
Είχε τόση πίστη που κάποτε μπήκε σε ένα κλίβανο πυρός από τον οποίο βγήκε αβλαβής με τη βοήθεια του Θεού. Όταν ήταν δεκαοχτώ ετών έφυγε από το μοναστήρι των Φλαβιανών και πήγε στα Ιεροσόλυμα. Από εκεί κατευθύνθηκε προς την έρημο της Ανατολής για να συναντήσει τον Μέγα Ευθύμιο. Ο Ευθύμιος τον έστειλε σε ένα κοινόβιο, το οποίο διηύθυνε ο όσιος Θεόκτιστος.
Η καλλιέργεια του πνεύματος του και ο ενάρετος χαρακτήρας του τον έκαναν να αποκτήσει το χάρισμα της θαυματουργίας. Το χάρισμα αυτό, το χρησιμοποιούσε για να βοηθήσει τους φτωχούς και τους ασθενείς.
Και ο Άγιος Νικόλαος
Το «τρίγωνο» κλείνει με τον Άγιο Νικόλαο στις 6 Δεκεμβρίου. Ο Άγιος γεννήθηκε τον 3 αιώνα μ.Χ. στα Πάταρα. Στην αρχή αφιερώθηκε στον ασκητικό βίο, λόγω όμως της ξεχωριστής αρετής του, τιμήθηκε με το αξίωμα του αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας. Από τη θέση αυτή καθοδηγούσε και βοηθούσε με αγάπη το λαό του. Ο Άγιος Νικόλαος είναι προστάτης του Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού, καθώς και όλων των ναυτικών.
Λαϊκές παραδόσεις
Η λαϊκή παράδοση, βαθιά ριζωμένη στον τόπο μας και ιδιαίτερα στην Περιφέρεια, έχει πολλά να πει τούτες τις μέρες των αγίων.
Κάποιες παραδοσιακές λαϊκές παροιμίες που υπάρχουν για τα «Νικολοβάρβαρα»: Απ’ τα Νικολοβάρβαρα αρχίζει κι ο χειμώνας ή Τ’ άη Νικολοβάρβαρα κάνει νερά και χιόνια. Και: Αγιά Βαρβάρα μίλησε κι ο Σάββας απλοήθη: Μαζώχτε ξύλα κι άχερα και σύρτε και στο μύλο τι Άγιο Νικόλας έρχεται τα χιόνια φορτωμένος. Τα Νικολοβάρβαρα κατεβασιές και χιόνια, μπουράσκες και τελώνια.
Λέγεται ότι της Αγίας Βαρβάρας το ξεροβόρι βαρβαρώνει. Όπως τ’ Αγίου Αντρέα το κρύο «ανδρειώνει». Κι’ ύστερα το χιόνι πέφτει απανωτό και κλείνει τις στράτες και τα περάσματα τα κοπάδια και τους τζομπαναρέους. Οι άνθρωποι είναι δεμένοι με τη γη και με τη φύση κι’ εδώ ζητούν και βρίσκουν τις σωστές εξηγήσεις: Η γης παγώνει, τα σπαρτά και τα δέντρα ζαρώνουν και σκεβρώνουν σαν τους ανθρώπους απ’ το πολύ κρύο, βαρβαρώνουν κι’ αγριεύουν. Ύστερα απλώνεται παντού στα βουνά και στους κάμπους το λευκό χαλί του χιονιού που ζεσταίνει και γλυκαίνει τους σπόρους και τις ρίζες πού’ ναι βαθιά παραχωμένοι…
