Έθιμα και παραδόσεις στην Ελλάδα
Θράκη: Στην Θράκη, ένα σημαντικό έθιμο είναι και το «κάψιμο του Ιούδα». Σύμφωνα με το έθιμο αυτό, τα παιδιά αφού φτιάξουν το ομοίωμα του Ιούδα, το περιφέρουν από σπίτι σε σπίτι και ζητούν κλαδιά. Την Μεγάλη Παρασκευή μετά την περιφορά του Επιταφίου, θα «κάψουν» τον Ιούδα. Συνηθίζεται μέρος της στάχτης αυτής, να παίρνουν για να την ρίξουν στα μνήματα.
Αράχοβα: Σημαντικό έθιμο στην Αράχοβα, είναι η περιφορά της εικόνας του Αγίου Γεωργίου. Ανήμερα του Πάσχα, ντόπιοι ντυμένοι με παραδοσιακές στολές, περιφέρουν την εικόνα του Άγιου, ενώ την επόμενη ημέρα πραγματοποιείται ο αγώνας των γερόντων.
Κύθνος: Υπάρχει το το έθιμο της «κούνιας». Την Κυριακή του Πάσχα στην κεντρική πλατεία του χωριού, στήνεται μια κούνια στην οποία κουνιούνται εναλλάξ αγόρια και κορίτσια ντυμένα με παραδοσιακές στολές. Σύμφωνα με το έθιμο, όποιο αγόρι κουνήσει ένα κορίτσι και το αντίθετο, δεσμεύεται ενώπιων Θεού και ανθρώπων, για γάμο!
Πάτμος: Υπάρχει το ιδιαίτερο έθιμο του «νιπτήρα». Αυτός λοιπόν στολίζεται με βάγια και πολύχρωμα ανοιξιάτικα λουλούδια. Την Μεγάλη Πέμπτη οι κάτοικοι του νησιού, αναπαριστούν τον Μυστικό Δείπνο.
Ύδρα: Στην Ύδρα, έχουν ένα ξεχωριστό έθιμο την Μεγάλη Παρασκευή. Εκεί στην συνοικία Καμίνι, ο Επιτάφιος μπαίνει στην θάλασσα και διαβάζεται η ακολουθία του. Ξεχωριστή θέση έχουν και τα πολύχρωμα βαρελότα που φωτίζουν στην συνέχεια τον ουρανό.
Χίος: Στην Χίο, έχουμε το γνωστό σε όλους μας πια έθιμο, του «ρουκετοπόλεμου».
Ρόδος: Στην Ρόδο, τα παιδιά το Μεγάλο Σάββατο γυρνούν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν τον «Λάζαρο». Το αντίτιμο είναι χρήματα ή αυγά, τα οποία και συγκεντρώνουν για να τα δώσουν αργότερα στους ιερείς.
Λεωνίδιο: Στο Λεωνίδιο, γίνεται κάτι μοναδικό. Το βράδυ της Ανάστασης, οι πιστοί των ενοριών, κατασκευάζουν φωτεινά «αερόστατα» τα οποία και αφήνουν να πετάξουν ψηλά στον ουρανό.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΙΣ SWAY
Η πασχαλιά (Syringa vulgaris) είναι αυτοφυές είδος της Ελλάδας και «λέγεται πως ήταν το δένδρο που πρόσφερε τη δροσιά και τον ίσκιο του στην Παναγία και τον Ιωσήφ, όταν εκείνοι όδευαν προς την Αίγυπτο στην προσπάθεια τους να σώσουν τον Χριστό από τη μανία του Ηρώδη».
Η πασχαλιά με το υπέροχο χρώμα και την μοναδική μυρωδιά
«Τότε, η Παναγία το ευλόγησε να είναι πάντα φορτωμένο με πανέμορφα, ευωδιαστά άνθη. Σύμφωνα με τον μύθο, όμως, το όνομά του το πήρε λίγο καιρό αργότερα, όταν οι Ιουδαίοι σταύρωσαν τον Χριστό. Είχε φυτρώσει κοντά στο Γολγοθά και βλέποντας τον Κύριο να σταυρώνεται μαράθηκε, από τον καημό του. Όταν τρεις μέρες μετά ο Ιησούς αναστήθηκε, το φυτό “ζωντάνεψε” ξανά. Τα άνθη της Πασχαλιάς είναι γνωστά για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες και από αυτά φτιάχνεται το λαμπρόλαδο που είναι πολύ καλό για εντριβές για ρευματισμούς, αρθρώσεις και τους μυϊκούς πόνους».
| Αι γενεαί πάσαι (ω γλυκύ μου έαρ) |
Το κατανυκτικό κείμενο του ύμνου αποδίδει τον πόνο της Παναγίας για τον επίγειο θάνατο του μοναδικού υιού της.
Είναι ένα μοιρολόι, μεγάλο θρησκευτικό τραγούδι στην Αποκαθήλωση του Εσταυρωμένου και στην Ακολουθία του Επιταφίου.
Εξιστορεί την σταύρωση του Ιησού και εκφράζει τον πόνο της Αγίας Μητέρας.
Κατά τον ύμνο, προσφωνεί το Τέκνον της έαρ, άνοιξή μου. Η λέξη έαρ είναι αρχαία ελληνική, ενώ στη μεσαιωνική Ελλάδα χρησιμοποιείτο η λέξη άνοιξις.
Προέρχεται από το ρήμα ανοίγνυμι, ανοίγω, διότι είναι η εποχή που ανοίγουν τα άνθη και τα μάτια των φυτών, για να αναπτυχθούν.
Οι στίχοι
Αι γενεαί πάσαι, ύμνον τη Ταφή Σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.
Όλες οι γενιές, ύμνο στην Ταφή Σου, προσφέρουν, Χριστέ μου.
Καθελών του ξύλου, ο Αριμαθείας, εν τάφω Σε κηδεύει.
Κατεβάζοντάς Σε από το ξύλο [τον Σταυρό], ο Ιωσήφ από την Αριμαθαία Σε ενταφιάζει.
Μυροφόροι ήλθον, μύρα σοι, Χριστέ μου, κομίζουσαι προφρόνως.
Οι Μυροφόρες ήρθαν, μύρα σε Σένα, Χριστέ μου, φέρνοντας με προθυμία.
Ούς έθρεψε το μάννα, εκίνησαν την πτέρναν, κατά του ευεργέτου.
Αυτοί που έθρεψε το μάννα, κίνησαν το πόδι τους [στράφηκαν] εναντίον του ευεργέτη τους.
Ω γλυκύ μου έαρ, γλυκύτατόν μου Τέκνον, πού έδυ σου το κάλλος;
Ω γλυκό μου έαρ [άνοιξη], γλυκύτατο Παιδί μου, πού έδυσε η ομορφιά σου;
Έρραναν τον τάφον αι Μυροφόροι μύρα, λίαν πρωί ελθούσαι.
Άλειψαν τον τάφο οι Μυροφόρες με μύρα, πηγαίνοντας πολύ πρωί.
Αι γενεαί πάσαι, ύμνον τη Ταφή Σου, προσφέρουσι Χριστέ μου.
Όλες οι γενιές, ύμνο στην Ταφή Σου, προσφέρουν, Χριστέ μου.
ΤΟ ΠΑΣΧΑ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΕΡΓΑ ΤΕΧΝΗΣ
