Παλαιότερα, μια μεγάλη απόσταση χώριζε τις γενιές, που ταλαντεύονταν στα άκρα της ανθρώπινης εμπειρίας, ανάμεσα σε πολέμους και ανοικοδομήσεις, σε ανελέητες τυραννίες και χιμαιρικές χρυσές εποχές. Σήμερα οι γενιές, αναπόδραστα και σε ύψη και σε βάθη, είναι κατά πολύ βραχύτερες…
Χαμένη είπαν τη γενιά του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου – όσοι δεν αποδεκατίστηκαν στα πεδία των μαχών με κόπο έπλασαν από τις στάχτες τη μαγιά της επόμενης μέρας. Μεγάλη βάφτισαν τη γενιά που πάλεψε και δημιούργησε, αλλά βρέθηκε στη φωτιά του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Σιωπηλούς ονόμασαν όσους γεννήθηκαν στον πόλεμο και γνώρισαν φτώχεια, πολλοί μετανάστευσαν, αρκετοί πρόκοψαν. Η μεταπολεμική γενιά της πληθυσμιακής έκρηξης, η γενιά του Πολυτεχνείου, βίωσε πολιτικοκοινωνικές αλλαγές, είχε ευκαιρίες και πλήρη απασχόληση, κυνήγησε την άνετη ζωή, φτιάχτηκε, συμβιβάστηκε. Η επόμενη, η γενιά Χ, ήταν τα παιδιά της τεχνολογικής και επικοινωνιακής επανάστασης, της υψηλής μόρφωσης, της ευημερίας, η γενιά της σημερινής εξουσίας. Η γενιά Υ, της αλλαγής της χιλιετίας –εδώ η γενιά της ανεργίας–, άνθησε στο χείλος ενός απρόβλεπτου γκρεμού (όσοι δεν έφυγαν σε χώρες ικανές να διαχειριστούν το νέο «αίμα» ακόμη παλεύουν). Μετά ήρθε η γενιά Ζ, που μεγάλωσε –στην αυγή της νέας χιλιετίας– «διασυνδεδεμένη» από τα γεννοφάσκια με το κινητό ως σωματικό μέλος· σήμερα είναι έφηβοι ή 20άρηδες, συντηρητικοί, πραγματιστές και προγραμματισμένοι (βίωσαν την οικονομική αστάθεια, τα οικογενειακά χρέη). Αναμειγνύουν τον ψηφιακό με τον πραγματικό κόσμο, ψωνίζουν ηλεκτρονικά, προτιμούν το YouTube, τα blogs, το Instagram, το Whisper, το Snapchat, εντυπωσιάζονται από τις διασημότητες των κοινωνικών μέσων, από τα οποία ενημερώνονται, βγάζουν χρήματα από πωλήσεις μέσω διαδικτυακών εργαλείων, επεξεργάζονται πολλές πληροφορίες με τρομακτική ταχύτητα και δεν μπορούν να φανταστούν τη ζωή παρά σε ένα ψηφιακό περιβάλλον, την αλληγορία της σωτηρίας. Η γενιά Αλφα είναι τα τωρινά παιδιά, που θα απασχοληθούν σε επαγγέλματα τα οποία δεν υφίστανται ακόμη… Η εναλλαγή γενεών επιταχύνεται, όπως όλα. Κάθε γενιά δεν είναι τέκνο της προηγούμενης αλλά παλαιότερης «σειράς», και τα χάσματα δεν μπαζώνονται με πόνο και δάκρυ, τείνουν να εκλείψουν.
Όπως λένε οι ειδικοί, με την εξοικείωση των μεγαλύτερων στις νέες τεχνολογίες και την εύκολη πρόσβαση σε αυτές, την παράταση της εργασιακής ζωής, τη δημογραφική εξέλιξη των κοινωνιών, σε έναν εργασιακό χώρο μπορεί να συνυπάρχουν και να συνεργάζονται έως και πέντε διαφορετικές γενιές. Αυτό το μείγμα γενεών βρίσκει την πλήρη του έκφραση στη γενιά V (από το Volunteer), τη γενιά των εθελοντών, άτομα από διαφορετικές ηλικίες αλλά με κοινό στόχο –της προσφοράς–, που διαπερνά σιδηρές ιεραρχήσεις. Σε αυτήν, αρχηγοί, μέντορες δεν είναι κατά κανόνα οι πρεσβύτεροι…
Σταδιακά οδηγούμαστε σε κοινωνίες όπου δεν θα υπάρχουν τείχη μεταξύ των γενεών και η διαφορά ηλικίας θα είναι λιγότερο σημαντική από τη διαφορά συμπεριφοράς και τρόπου ζωής. Ήδη δεν υφίστανται σαφείς διαχωριστικές γραμμές μεταξύ παιδικής ηλικίας, εφηβείας, νεότητας, ωριμότητας, γεροντικής ηλικίας, αλλά ένα «μπουκέτο» ρόλων, του ώριμου, του ανώριμου, του μικρομέγαλου, του παλίμπαιδος, από το οποίο ο καθένας διαλέγει ό,τι του αρέσει για να συνθέσει το ψηφιδωτό της ζωής του. Όλοι «τρέφονται» σχεδόν με τις ίδιες προκλήσεις. Όλοι μπορούν να επηρεάσουν, καθώς αποκτούν φωνή μέσα από ομάδες που υπερβαίνουν ηλικιακούς και κοινωνικοοικονομικούς φραγμούς.
Δεν εξομοιώνονται οι ηλικίες, οι γενιές συγκλίνουν. Το χάσμα των γενεών δεν οφείλεται παρά στην ψευδαίσθηση των μεγάλων ότι η νέα γενιά είναι πλασμένη από άλλα υλικά. Λάθος. Αν κάτι τους χωρίζει, είναι ο τρόπος που αμφότεροι κατανοούν τον κόσμο. Είναι το απεριόριστο των νέων απέναντι στο πεπερασμένο των ενηλίκων. Φαντάζεστε πώς θα ήταν αν οι νέοι έπαυαν να είναι ιδεαλιστές; Θα έμοιαζαν στους «ρεαλιστές» ενηλίκους. Αν συνέβαινε ποτέ κάτι τέτοιο, δεν θα υπήρχαν παρά άνθρωποι μόνο μιας ηλικίας.
Ευτυχώς, με τα υπάρχοντα μέσα, κάτι παντελώς αδύνατον.
Πηγή: Η Καθημερινή, άρθρο της Τασούλας Καραϊσκάκη (17/02/19)
