Ο Περδίκκας είναι χωριό του δήμου Εορδαίας, της Περιφερειακής Ενότητας Κοζάνης. Βρίσκεται σε απόσταση 6 χλμ. βόρεια της Πτολεμαΐδας και 34 χλμ. βόρεια της Κοζάνης (συντεταγμένες: 40°33′43″N 21°41′49″E, υψόμετρο 588 μ.). Ο πληθυσμός είναι 1582 κάτοικοι (απογραφή του 2011).
Η περιοχή κατοικήθηκε από τα Παλαιολιθικά χρόνια. Δίπλα στο σύγχρονο χωριό έχει βρεθεί σκελετός αρχανθρώπου και ελέφαντα 3 εκατομμυρίων ετών. Ένα χλμ. βόρεια του Περδίκκα, στη θέση Άσπρος Κάμπος υπάρχουν τα ερείπια αρχαίου οικισμού του 1ου αιώνα μ.Χ. γνωστού με την ονομασία “Άσπρη Πολιτεία”. Οι κάτοικοί του εγκατέλειψαν τον παλιό οικισμό και εγκαταστάθηκαν στο σημερινό, πιθανόν λόγω κάποιου λοιμού. Κατά την Τουρκοκρατία το χωριό ήταν γνωστό με το όνομα Ναλμπάν Κιοΐ ή Ναλμπάνκι, δηλαδή χωριό πεταλωτών. Οι Οθωμανοί που εγκαταστάθηκαν στο χωριό ανάγκασαν πολλούς Έλληνες κατοίκους να καταφύγουν στα γύρω ορεινά. Γύρω στο 1600 ο Οθωμανός περιηγητής Εβλιγιά Τσελεμπή το περιγράφει με 150 οικίες, τζαμί, λουτρό και χάνι.
Μετά τη συνθήκη της Λωζάνης αποχώρησαν οι μουσουλμάνοι κάτοικοί του. Στους ντόπιους προστέθηκαν και πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Κατά τον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο, στις 16 Οκτωβρίου του 1912 σημειώθηκε η κρίσιμη Μάχη του Ναλμπανκίου, όπου διακρίθηκαν εκτός από τον Ελληνικό Στρατό και πολλοί κάτοικοι του Περδίκκα. Σε ανάμνηση έχει στηθεί μνημείο για τους 5 αξιωματικούς και 51 οπλίτες που σκοτώθηκαν στη μάχη. Το χωριό μετονομάστηκε το 1928 προς τιμή του Μακεδόνα ευγενή Περδίκκα, επίγονου του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Το παλαιό όνομα του χωριού μας ήταν Ναλμπάνκιοϊ. Μετονομάστηκε σε Περδίκκας με το Δ. 20.1.1927 ΦΕΚ Α 18/1927.
Δυτικά του Περδίκκα βρίσκεται το Φράγμα Περδίκκα με την ομώνυμη τεχνητή λίμνη που κατασκευάστηκε την περίοδο 1962 – 1964 από τη Γερμανική κυβέρνηση με χρήματα των πολεμικών αποζημιώσεων. Ο χείμαρρος του Περδίκκα πηγάζει από το Άσκιο και καταλήγει στον Εορδαϊκό ποταμό που χύνεται στη Βεγορίτιδα. Το Αθλητικό σωματείο Δόξα Περδίκκα συμβάλλει τα μέγιστα στην αθλητική και πολιτιστική δραστηριότητα των κατοίκων.
Σήμερα, στον Περδίκκα λειτουργεί δημοτικό και γυμνάσιο. Οι κάτοικοι ασχολούνται με τη γεωργία αλλά πολλοί απασχολούνται στα ορυχεία και τους ατμοηλεκτρικούς σταθμούς της ΔΕΗ. Κάθε χρόνο διοργανώνονται τα Περδίκκεια, που αποτελούν τη μεγαλύτερη αθλητικο-πολιτιστική εκδήλωση της Δυτικής Μακεδονίας. Στον Περδίκκα λειτουργεί επίσης το Ανθρωπολογικό Μουσείο Περδίκκα, όπου στεγάζεται και το καλύτερα διατηρημένο απολίθωμα του προϊστορικού ελέφαντα, στην Ευρώπη.
Εξέλιξη πληθυσμού
Έτος απογραφής | 1913 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
Κάτοικοι | 638 | 806 |
1.112 |
1.256 |
1.280 | 1.455 |
1.439 |
1.663 |
1.867 |
1.854 |
1.582 |
Μνημεία στον Περδίκκα
Το μνημείο του αγίου Γεωργίου στον Περδίκκα Εορδαίας
Τα μνημεία στον Περδίκκα Εορδαίας
ΟΝΟΜΑΤΑ ΠΕΣΟΝΤΩΝ
ΥΠΕΡ ΠΙΣΤΕΩΣ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΔΟΣ
ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΟ – ΙΤΑΛΙΚΟ ΠΟΛΕΜΟ 1940 – 1941
και από κάτω ακολουθούν δέκα ονόματα και από δεξιά οι στρατιωτικοί βαθμοί τους.
Το δεύτερο μνημείο είναι υπέρ της Εθνικής Αντίστασης. Στο χωριό του Περδίκκα πραγματοποιήθηκε μάχη μεταξύ ΕΛΑΣιτών και γερμανικών δυνάμεων της κατοχής που προέρχονταν από την Πτολεμαϊδα. Σε εκείνη την μάχη έχασαν την ζωή τους υπέρ της ελευθερίας 6 Έλληνες (οι πέντε από το γειτονικό χωριό Μεσόβουνο, ο ένας μάλιστα μόλις 19 ετών) και ένας Ιταλός που πολεμούσε στο πλευρό των ανταρτών, ο Mario.
Πρόκειται για μια μαρμάρινη πλάκα η οποία απεικονίζει μια γυναίκα αντάρτισσα να κρατά στον ώμο της ένα πυροβόλο όπλο. Με μια ματιά στο μνημείο καταλαβαίνεις πως ο καλλιτέχνης σίγουρα εμπνεύστηκε από την γνωστή φωτογραφία της αντάρτισσας. Η πλάκα είναι τοποθετημένη πάνω σε μια ημιτελή πυραμίδα ντυμένη με πέτρα. Στην μια πλευρά της πυραμίδας υπάρχει μαρμάρινη πλάκα που αναγράφει
ΜΝΗΜΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
1941 – 1944
ενώ στην άλλη πλευρά κάτω ακριβώς από την πλάκα της αντάρτισσας υπάρχει πλάκα που γράφει
ΜΝΗΜΕΙΟ
ΕΘΝΙΚΗΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ
ΦΟΝΕΥΘΕΝΤΕΣ ΕΛΑΣΙΤΕΣ
ΑΠΟ ΤΑ ΓΕΡΜΑΝΙΚΑ ΣΤΡΑΤΕΥΜΑΤΑ ΚΑΤΟΧΗΣ
ΣΤΗ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΠΕΡΔΙΚΚΑ ΣΤΙΣ 11 10 1944
και από κάτω ακολουθούν τα ονόματα των πεσόντων.
Τα μνημεία των δύο μαχών αξίζει κάποιος να τα επισκεφτεί γιατί αποτελούν τμήμα της σύγχρονής μας ιστορίας καλύπτοντας δυο ηρωικές περιόδους της νεοελληνικής ιστορίας.
Φωτογραφίες από το μνημείο της μάχης του Ναλμπάνκιοϊ εδώ
Φωτογραφίες από το μνημείο Εθνικής Αντίστασης εδώ
Φωτογραφίες από το μνημείο πεσόντων Ελληνο – ιταλικού πολέμου εδώ
Πηγές:
- Λεωνίδας Στογιάννης, χοροδιδάσκαλος, λαογράφος
- http://laventer.blogspot.gr/2010/11/blog-post_30.html Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας, Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, Ανθρωπιστικές Επιστήμες, Μεταπτυχιακή διατριβή, Στάσεις των γηγενών Σλαβοφώνων κατοίκων της Εορδαίαςαπέναντι στους πρόσφυγες, από το 1922 έως σήμερα, Βαΐα Γκέκα, Φλώρινα 2010]
- Δήμος Εορδαίας, Δημοτικό Διαμέρισμα Περδίκκα
- Πανδέκτης, Μετονομασίες οικισμών, Περδίκκας
- Δημήτριος Λιθοξόου, Κατάλογος των προσφυγικών συνοικισμώντης Μακεδονίας σύμφωνα με τα στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων(ΕΑΠ), έτος 1928
- Δήμος Εορδαίας, Ο Ελέφαντας του Περδίκκα και οι σχετικές περί αυτού απόψεις
- 1οΓυμνάσιο Πτολεμαΐδας, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Εορδαϊκός (Σουλού) – το ποτάμιμας, Γ. Χατζηκωνσταντίνου, Στ. Τσότσος, Σ.Αυτζαλανίδης
- Περιοδικό Δυτικής Μακεδονίας “Όμικρον”, ΦράγμαΠερδίκκα
- Δήμος Πτολεμαΐδας, Διαχείριση Φράγματος Περδίκκα, Δ.Ε.ΤΗ.Π.,Πτολεμαιδα Μάιος 2005
- Οδός Ελλήνων