Α μαμού α γρούσσα να μου – Η γιαγιά μας η γλώσσα
Α ΜΑΜΟΥ Α ΓΡΟΥΣΣΑ ΝΑ ΜΟΥ
Η γιαγιά η γλώσσα μας
Εκπαιδευτικοί: Τσαγκούρης Παν., Κολενδριανού Αργ., Κόσυβας Βασ., Τσιαντούλα Ευαγ., Κοντολέου Μαρία, Παπαγιαννόπουλος Γεώργ., Κουτσοπανάγου Μαρ.
Ταξιδεύουμε σε μια γωνιά της Αρκαδίας στην επαρχία Κυνουρίας η οποία κατοικήθηκε πριν 3000 χρόνια από ένα λαό τους Κυνούριους. Ένα τμήμα της με την πάροδο των χρόνων κατοικήθηκε από τους εξωλάκωνες οι οποίοι μετονομάστηκαν σε Τσάκωνες. Τσάκωνες ένας λαός που έχει τις ρίζες στους αρχαίους Δωριείς και Λόγω της περιοχής που κατοίκησαν δημιούργησαν ένα δικό τους πολιτισμό, δικά τους ήθη και έθιμα και διατήρησαν αναλλοίωτη τη δική τους γλώσσα, την τσακώνικη, η οποία αποτελεί παραφθορά της Δωρικής διαλέκτου.
«Καούρ εκάνατε για νία πρώτε γνωζινία με τα μάμου τα γρούσσα να μου πε με νιούνται το τόπο να μου» Με τα λόγια που ακουστήκαν ο συνάδελφος σας καλωσόρισε στην πρώτη σας ίσως γνωριμία με την τσακώνικη γλώσσα η οποία μιλιέται ακόμη και σήμερα στα Τσακωνοχώρια – 12 χωριά της νότιας Κυνουρίας – και φυσικά στην πρωτεύουσα της Τσακωνιάς το Λεωνίδιο.
Λεωνίδιο, ένας τόπος που παντρεύεται αρμονικά το χθες και το σήμερα, η παράδοση και η συνέχεια, αντιπροσωπευτικό δείγμα της τσακώνικης κουλτούρας. Το σχολείο ένα στολίδι αρχιτεκτονικής και χώρος δημιουργίας έρχεται να καλύψει την ανάγκη της συνέχειας του ιδιαίτερου πολιτισμού και κυρίως της γλώσσας, η οποία δυστυχώς κινδυνεύει να χαθεί καθώς μιλιέται μόνο από τους γεροντότερους.
Αυτή η ανάγκη μας οδήγησε να γνωρίσουμε στα παιδιά τη γλώσσα των παππούδων τους μέσα από δραστηριότητες και πρωτοβουλίες που αναπτύξαμε από κοινού με την τοπική κοινωνία.
Τα παιδιά περπάτησαν στις γειτονιές του Λεωνιδίου, μίλησαν με τους γεροντότερους για τη γλώσσα, τους άκουσαν να συνομιλούν, τους γεννήθηκαν απορίες και έδειξαν ενδιαφέρον να μάθουν περισσότερα για τη γιαγιά τη γλώσσα. Αφού συνέλεξαν στοιχεία και κατέγραψαν τις απορίες και τα ερωτήματα τους, ακολούθησαν δραστηριότητες στο σχολείο.
Τα παιδιά άκουσαν για τη γλώσσα από εκπρόσωπο της τοπικής κοινωνίας, μετέφρασαν λέξεις, βρήκαν ομοιότητες, διάβασαν κείμενα στα τσακώνικα, τραγούδησαν και χόρεψαν τον τσακώνικο χορό.
Έτσι σχεδιάστηκε σε γενικές γραμμές ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα για την τσακώνικη γλώσσα. Είναι όμως αρκετό; Αν δεν υπάρξει συστηματική οργάνωση και συγκεκριμένες προτάσεις μάλλον θα αποτελέσει μια αναλαμπή, ένα διάλειμμα στη γνωστική διαδικασία.
Αυτές τις ανησυχίες των μαθητών, των δασκάλων και της τοπικής κοινωνίας τις μεταφέρουμε στην Κ.Ε.Σ. του προγράμματος ΜΕΛΙΝΑ με στόχο να ευαισθητοποιήσουμε αυτούς που σχεδιάζουν στην εκπαίδευση, ώστε σε ένα μελλοντικό ευέλικτο, όπως λέγεται, αναλυτικό πρόγραμμα να ενταχθεί η τσακώνικη γλώσσα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα των σχολείων της Τσακωνιάς.
