Τι  είναι το Τμήμα Ένταξης:

Το Τμήμα Ένταξης είναι μια δομή της Ειδικής Αγωγής μέσα στα γενικά σχολεία, που στόχο έχει την εκπαιδευτική παρέμβαση με εξατομικευμένα προγράμματα στους μαθητές με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες.

Λειτουργεί μέσα στο γενικό σχολείο ως ξεχωριστό τμήμα και σε αυτό φοιτούν παιδιά από όλες τις τάξεις.

Ποιοι μαθητές μπορούν να φοιτήσουν στο Τμήμα Ένταξης:

Στο Τμήμα Ένταξης μπορούν να φοιτήσουν οι μαθητές / μαθήτριες:

• που έχουν γνωμάτευσηαπό διαγνωστική υπηρεσία (π.χ. ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ., Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα).
• που δεν έχουν γνωμάτευση, αλλά έχει παρατηρηθεί από τον / την εκπαιδευτικό της τάξης ότι παρουσιάζει ειδικές δυσκολίες. Σε αυτή την περίπτωση απαιτείται η αξιολόγηση του / της  μαθητή / μαθήτριας από τον / την εκπαιδευτικό ειδικής αγωγής και η σύμφωνη γνώμη του Σχολικού Συμβούλου. Στην συνέχεια ακολουθεί η παραπομπή του / της μαθητή / μαθήτριας σε κάποια διαγνωστική υπηρεσία, πάντα με τη σύμφωνη γνώμη του γονέα.

Και στις δύο περιπτώσεις, για να φοιτήσει ο / η  μαθητής / μαθήτρια στο Τμήμα Ένταξης του σχολείου του απαιτείται η ενυπόγραφη υπεύθυνη δήλωση του γονέα.

Πως λειτουργεί το Τμήμα Ένταξης:

• Εξειδικευμένο Πρόγραμμα, κοινό για ομάδες μαθητών με παρόμοιες Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες.
• Εξειδικευμένο Ατομικό Πρόγραμμα για μαθητές με σοβαρότερης μορφής Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες, όπως είναι η νοητική υστέρηση, ο αυτισμός, το σύνδρομο Down, κ.α. Το πρόγραμμα αυτό συχνά τείνει να γίνεται με συνεκπαίδευση μέσα στην γενική τάξη του / της μαθητή / μαθήτριας.

Οι μαθητές / μαθήτριες που φοιτούν στο Τμήμα Ένταξης οργανώνονται σε ομάδες σύμφωνα με τις εκπαιδευτικές τους ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι η συμμετοχή στην κάθε ομάδα δεν έχει σχέση με την τάξη φοίτησης του / της μαθητή / μαθήτριας. Για παράδειγμα, είναι δυνατό σε μία ομάδα να εργάζονται ταυτόχρονα ένας μαθητής από την Β΄ τάξη, μία μαθήτρια από την Γ΄ τάξη και δύο μαθητές από την Ε΄ τάξη, που όμως παρουσιάζουν κοινές δυσκολίες. Στην συνέχεια, καθορίζεται από τον / την εκπαιδευτικό του Τμήματος οι ώρες φοίτησης των μαθητών στο Τμήμα, σε συνεργασία πάντα με τον / την εκπαιδευτικό της γενικής τάξης και την γνώμη των γονέων. Οι μαθητές / μαθήτριες δεν λείπουν από μαθήματα στα οποία αποδίδουν μέσα στην γενική  τάξη και από μαθήματα που αγαπούν και ενισχύουν την αυτοεικόνα και αυτοεκτίμησή τους, όπως είναι η Γυμναστική, η Μουσική, τα Εικαστικά, η Πληροφορική και η Θεατρική Αγωγή. Απουσιάζουν από μαθήματα στα οποία εμφανίζουν δυσκολίες, οπότε και η παραμονή στην γενική τάξη δεν έχει θετικό αντίκτυπο, αλλά και από μαθήματα που εύκολα μπορούν να αναπληρωθούν στο σπίτι, όπως η Μελέτη Περιβάλλοντος, η Κοινωνική και Πολιτική Αγωγή, κ.α.

Σε συνεργασία πάντα με τον/ την εκπαιδευτικό της γενικής τάξης το πρόγραμμα κάθε μαθητή/ μαθήτριας αναπροσαρμόζεται ανάλογα με τις συνθήκες και τις ανάγκες. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρξει ανάγκη να παραμείνει ο / η  μαθητής / μαθήτρια στην τάξη του για κάποιες δραστηριότητες  που δεν επαναλαμβάνονται, όπως είναι τα πειράματα ή οι αξιολογήσεις.

Τι διδάσκεται στο Τμήμα Ένταξης;

Ο / Η Ειδικός/η  Εκπαιδευτικός στο Τμήμα Ένταξης:

• Κάνει παρέμβαση στις επιμέρους δυσκολίες των μαθητών, όπως δυσκολίες στην γραφή, στην γραμματική, στην παραγωγή γραπτού λόγου, στα μαθηματικά κ.α.
• Διδάσκει γνωστικές και μεταγνωστικές στρατηγικές διαχείρισης της γνώσης, καθώς και ένα δομημένο τρόπο μελέτης στο σχολείο και στο σπίτι.

Γιατί το Τμήμα Ένταξης δεν είναι Ενισχυτική Διδασκαλία:

Το Τμήμα Ένταξης δεν είναι φροντιστήριο που ανταποκρίνεται απαραίτητα στην ύλη της γενικής τάξης την οποία παρακολουθεί ο / η μαθητής / μαθήτρια. Αξιολογούνται ατομικά οι εκπαιδευτικές ανάγκες κάθε παιδιού και σύμφωνα με τις αδυναμίες που παρουσιάζει, θα καταρτιστεί ατομικό μαθησιακό πρόγραμμα. Αυτό σημαίνει ότι ένα παιδί, για παράδειγμα, που φοιτά στην Ε΄ τάξη δεν θα διδαχθεί κλάσματα και δεκαδικούς αριθμούς, όπως προβλέπει το Αναλυτικό Πρόγραμμα, εάν δεν γνωρίζει πώς να κάνει πολλαπλασιασμό και διαίρεση. Πρώτα θα καλυφθούν τα μαθησιακά κενά ώστε να μπορεί να ανταποκριθεί σε πιο απαιτητικά μαθησιακά αντικείμενα.

Ποιους δισταγμούς αντιμετωπίζει ο γονέας για το Τμήμα Ένταξης:

Πολύ συχνά οι γονείς φοβούνται ότι το παιδί τους θα πέσει θύμα κοροϊδίας από τα υπόλοιπα παιδιά επειδή φοιτά στο Τμήμα Ένταξης. Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, κάτι τέτοιο δεν πρόκειται να συμβεί, καθώς τα παιδιά θεωρούν φυσιολογικό να βοηθιέται ένα παιδί που δυσκολεύεται. Θεωρούν το Τμήμα Ένταξης ισότιμο με τις υπόλοιπες τάξεις του σχολείου. Η αντίδραση των παιδιών καθορίζεται άλλωστε από τις αντιλήψεις των γονέων τους. Εάν οι γονείς δεν διδάσκουν στα παιδιά τους την αποδοχή της διαφορετικότητας, τότε είναι αναμενόμενο τα παιδιά να κοροϊδεύουν οποιονδήποτε είναι διαφορετικός από αυτά. Εάν όμως οι γονείς διδάξουν στα παιδιά τους ότι κανένας άνθρωπος δεν είναι ίδιος με τον άλλο και ότι είναι απόλυτα φυσιολογικό οι ικανότητες του καθενός να διαφέρουν, τότε τα παιδιά συνυπάρχουν χωρίς προβλήματα. Στην αντίδραση των παιδιών διαδραματίζει σημαντικό ρόλο και η στάση των ίδιων των εκπαιδευτικών απέναντι στο Τμήμα Ένταξης και στις ιδιαιτερότητες του κάθε παιδιού. Μην παραβλέπουμε και το γεγονός ότι ένα παιδί που δυσκολεύεται, θα μπορέσει να ενισχύσει την αυτοπεποίθησή του και να κερδίσει την αναγνώριση των υπόλοιπων παιδιών καθώς η φοίτηση στο Τμήμα Ένταξης θα βελτιώσει τις δεξιότητες του.

Τέλος, πολλοί γονείς θεωρούν ότι το παιδί χάνει μάθημα από την γενική τάξη προκειμένου να παρευρεθεί στο Τμήμα Ένταξης. Αυτό δεν ισχύει. Τα παιδιά φοιτούν στο Τμήμα τις ώρες που έχουν κάποιο μάθημα στο οποίο δυσκολεύονται και που η παραμονή τους στην τάξη δεν έχει θετικά αποτελέσματα. Αντιθέτως, την ώρα που το παιδί βρίσκεται στο Τμήμα, εργάζεται εστιασμένα στις δυσκολίες του και διδάσκεται παράλληλα στρατηγικές που είναι ικανό να χρησιμοποιήσει μόνο του για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις όλων των μαθησιακών απαιτήσεων. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να βελτιώσει τις δυσκολίες του, να αναπτύξει νέες ικανότητες και να ενισχύσει σταδιακά τόσο την αυτοπεποίθησή του όσο και την γενική του επίδοση.