Με τα Χελιδονίσματα, τα κάλαντα της άνοιξης, καλοσωρίσαμε τον Μάρτιο και την άνοιξη.
Το τέλος του Χειμώνα και τον ερχομό των χελιδονιών γιόρταζαν τα παιδιά από την Αρχαιότητα με τα «χελιδονίσματα». Ο συγγραφέας Αθηναίος (+2ος αιώνας) έχει διασώσει ένα «χελιδόνισμα» που τραγουδούσαν τα παιδιά στη Ρόδο. Κρατώντας ένα ομοίωμα χελιδονιού, φτιαγμένο από ξύλο ή από πηλό,τριγύριζαν στην πόλη και ζητούσαν φιλέματα.
“Ήλθε ήλθε χελιδών καλάς ώρας άγουσα καλούς ενιαυτούς επί γαστέρα λευκά επί νώτα μέλανα”
Και συνέχιζαν ζητώντας να αμειφθούν με δώρα για τον κόπο τους.
Στα πρώτα βυζαντινά χρόνια, το Ελληνικό έθιμο της χελιδόνας θεωρήθηκε ειδωλολατρικό και απαγορεύτηκε από την εκκλησία. Παρ’ όλα αυτά όμως τα παιδιά συνέχιζαν να τραγουδούν τον ερχομό της Άνοιξης και έτσι το έθιμο διατηρήθηκε όπως ακριβώς και στην Αρχαιότητα. Σε κάθε μεριά της Ελλάδας, την 1η του Μάρτη τα παιδιά ξεχύνονταν στους δρόμους για να καλωσορίσουν τα χελιδόνια τους, τους αγγελιοφόρους της Άνοιξης. Κρατούσαν στα χέρια τους ένα ξύλινο χελιδόνι και του κρεμούσαν στο λαιμό κουδουνάκια. Πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και έλεγαν τα «χελιδονίσματα» ενώ τα κουδουνάκια συνόδευαν το τραγούδι τους.
«Ήρθε ήρθε χελιδόνα ήρθε και άλλη μεληδόνα
κάθησε και λάλησε και γλυκά κελάηδησε:
«Μάρτη, Μάρτη μου καλέ, και Φλεβάρη φοβερέ
κι αν φλεβίσεις κι αν τσικνίσεις καλοκαίρι θα μυρίσεις.
Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις, πάλιν άνοιξη θ’ ανθίσεις.»
ή αλλιώς
“Μάρτη Μάρτη μου καλέ και Απρίλη δροσερέ
τα πουλάκια κελαηδούν, τα δεντράκια φύλλ΄ανθούν
τα πουλάκια αυγά γεννούν κι αρχινούν να τα κλωσούν”
Τα Χελιδονίσματα που έλεγαν στη Χάλκη, στα Δωδεκάνησα είχαν αυτή τη μορφή:
“Μάρτη Μάρτη μου καλέ και Απρίλη θαμαστέ
ως εμείς οι μαθηταί μαθημένοι είμαστε
ν΄αγοράζουμε εφτά να πουλάμε δεκαεπτά.
Το κρασί μες στο ποτήρι και τα σύκα στο μαντήλι
και τ΄αυγά μες στο καλάθι. Δώσε μας την όρνιθα μη μας δείρει ο δάσκαλος
κι έχετε το κρίμα μας και την αμαρτία μας.
Χελιδόνι πέμπομε πάει πέρα κι έρχεται
φέρνει μας την είδηση πως είναι καλοκαίρι:
Του χρόνου πάλι να΄ρθομε, υγεία να σας δούμε
τους οίκους σας χαρούμενοι, το Μάρτη να σας πούμε.
Και του χρόνου!
Φτιάξαμε λοιπόν τα χελιδόνια μας, τους κρεμάσαμε μαρτάκια και βγήκαμε στο χωριό για να τραγουδήσουμε ¨΄Ηρθε, ήρθε χελιδόνα…”
Μαμάδες μας περίμεναν στην πλατεία για να ακούσουν και να κεράσουν τα παιδιά. Ο πρόεδρος μας ανέβασε στην κοινότητα και έτσι, από τα μεγάφωνα, οι παιδικές φωνές ακούστηκαν σε όλο το χωριό.
Νωρίτερα, στο σχολείο, με τη βοήθεια μαμάδων πλέξαμε και φορέσαμε τα μαρτάκια μας.
Καλόν μήνα! Να έχουμε μια όμορφη άνοιξη!
Κάτω από : Δραστηριότητες, Λαογραφία, Παράδοση, Στήλη "Σαν σήμερα"
Αφήστε μια απάντηση