Συλλογικός Προγραμματισμός Εσωτερική Αξιολόγηση Σχολικών Μονάδων
Σχέσεις σχολείου – οικογένειας
(Ομάδα Δράσης Εκπαιδευτικού Έργου)
- Μίχου Σπυριδούλα
- Πλαϊνός Γεώργιος
- Μάνου Ευαγγελία
- Τριανταφύλλου Παναγιώτης
Α. Σχεδιασμός της Δράσης
Αναγκαιότητα – Στόχοι
Σχολείο και Οικογένεια. Δύο θεσμοί με σημαντική επίδραση στη ζωή των μαθητών/τριών. Συνεργάζονται
έχοντας ως κοινό σημείο αναφοράς το παιδί, με επικοινωνία που απαιτείται να είναι συχνή και ουσιαστική. Οι
σχέσεις που διατηρεί μια σχολική μονάδα με τις οικογένειες των μαθητών/τριών της, καθορίζουν σε μεγάλο
βαθμό την ποιότητα της παρεχόμενης εκπαίδευσης.
Βασιζόμενοι στο οικοσυστημικό μοντέλο, που θεωρεί την οικογένεια και το σχολείο ως οργανικά μέρη του
ίδιου συστήματος, είναι αυτονόητη και επιθυμητή η αλληλεπίδραση μεταξύ τους. Άλλωστε είναι δύο ζωντανά
συστήματα που βρίσκονται σε συνεχή αλληλεξάρτηση.
Εξάλλου οι εμπειρίες των εκπαιδευτικών καταδεικνύουν ότι πολλά προβλήματα συμπεριφοράς, μαθησιακά και
προσαρμογής που αντιμετωπίζουν οι μαθητές/τριες μιας σχολικής μονάδας, μπορούν να επιλυθούν όταν υπάρχει
ουσιαστική συνεργασία μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών.
Με αφετηρία τα παραπάνω, το σχέδιο δράσης στοχεύει στην ανάπτυξη ενός συστήματος επικοινωνίας μεταξύ
σχολείου και οικογένειας και στην υποστήριξη και ενίσχυση των γονέων για διάφορα ζητήματα που αφορούν την
ανάπτυξη, ακαδημαϊκή και κοινωνικο-συναισθηματική, των μαθητών/τριών.
Ενέργειες & χρονοδιάγραμμα υλοποίησης
α) Νοέμβριος – Δεκέμβριος: Προκαταρκτικές ενέργειες της ομάδας δράσης: συζήτηση μεταξύ των μελών για τον
τρόπο με τον οποίο θα διερευνηθούν οι ανάγκες των εκπαιδευτικών αλλά και των γονέων – κηδεμόνων των
μαθητών/τριών για την επίτευξη ενός θετικού και εποικοδομητικού κλίματος επικοινωνίας, συνεργασίας και
υποστήριξης, καθώς και των κακών πρακτικών που παρεμποδίζουν τη δημιουργία αυτού.
β) Ιανουάριος – Φεβρουάριος: δημιουργία ερωτηματολογίου διερεύνησης των παραπάνω αναγκών που θα
διανεμηθεί στους εκπαιδευτικούς της σχολικής μονάδας (εκπαιδευτικοί γενικής αγωγής, εκπαιδευτικοί ειδικής
αγωγής, εκπαιδευτικοί ειδικοτήτων).
γ) Μάρτιος – Απρίλιος: δημιουργία ερωτηματολογίου διερεύνησης των παραπάνω αναγκών που θα διανεμηθεί
σε όλους τους γονείς – κηδεμόνες των μαθητών/τριών της σχολικής μονάδας.
δ) Μάιος: αποδελτίωση των ερωτηματολογίων, εξαγωγή συμπερασμάτων και καταγραφή τους, αξιολόγηση της
δράσης και προτάσεις βελτίωσης ή επαναπροσδιορισμού για μελλοντική χρήση.
Ο αρχικός σχεδιασμός εμπεριείχε τη δημιουργία κύκλου επιμορφωτικών συναντήσεων με επιμορφωτές
ειδικευμένους επιστήμονες στην αντιμετώπιση και τη διαχείριση των προβλημάτων που πιθανόν προκύπτουν στο
σχολικό και οικογενειακό περιβάλλον, για την υλοποίηση σεμιναρίων με τους γονείς. Αναπροσαρμόστηκε όμως,
καθώς δεν είναι δυνατή η δια ζώσης συνάντηση τόσων ατόμων σε κλειστό χώρο, με βάση τα ισχύοντα
υγειονομικά πρωτόκολλα λόγω της πανδημίας covid 19.
Πόροι – μέσα – ερευνητικά εργαλεία
Ανθρώπινοι πόροι: εκπαιδευτικοί της ομάδας δράσης, εκπαιδευτικοί της
σχολικής μονάδας, γονείς – κηδεμόνες των μαθητών/τριών.
Υλικοί πόροι: ηλεκτρονικός υπολογιστής, φόρμες ερωτηματολογίων της google.
Μέσα, ερευνητικά εργαλεία: ερωτηματολόγια διερεύνησης αναγκών.
Κριτήρια επιτυχίας της Δράσης
Ως κριτήρια επιτυχίας της δράσης ορίζονται τα εξής:
- η ενίσχυση της συχνότητας επικοινωνίας σχολείου – οικογένειας,
- η βελτίωση του τρόπου συνεργασίας σχολείου – οικογένειας στην επίλυση
διαφόρων προβλημάτων που προκύπτουν με τους/τις μαθητές/τριες, - η εκδήλωση μεγαλύτερης ικανοποίησης των γονέων – κηδεμόνων από την
επικοινωνία με τους εκπαιδευτικούς και τη διεύθυνση του σχολείου και
αντίστροφα, - ο βαθμός συμμετοχής των γονέων – κηδεμόνων στιε ενημερωτικές
συναντήσεις, - ο βαθμός ικανοποίησης των γονέων – κηδεμόνων από τις ενημερωτικές
συναντήσεις.
Διαδικασίες αξιολόγησης της Δράσης
Οι διαδικασίες αξιολόγησης της δράσης είναι οι εξής:
- ερωτηματολόγια στους εκπαιδευτικούς όλων των ειδικοτήτων του σχολείου
και στους γονείς – κηδεμόνες των μαθητών/τριών, - παρατήρηση του βαθμού και του τρόπου ανταπόκρισης των εκπαιδευτικών
του σχολείου και των γονέων – κηδεμόνων στις δράσεις και καταγραφή
συμπερασμάτων, - συζήτηση σε επίπεδο Συλλόγου Διδασκόντων με βάση την εξαγωγή
συμπερασμάτων και προτάσεις βελτίωσης και αναπροσαρμογής για
καλύτερα αποτελέσματα στο μέλλον.
Β. Υλοποίηση της Δράσης
Περιγραφή
Πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με τον σχεδιασμό:
- Συζήτηση των μελών της ομάδας δράσης, με σκοπό τη διερεύνηση των αναγκών
τόσο σε επίπεδο του διδακτικού προσωπικού του σχολείου, όσο και των γονέων – κηδεμόνων της σχολικής μονάδας. - Δημιουργία δύο (2) ερωτηματολογίων που απευθύνονταν το ένα προς
εκπαιδευτικούς και το άλλο προς γονείς και κηδεμόνες. - Αποστολή των ανωτέρω ερωτηματολογίων στους εμπλεκομένους.
- Ταξινόμηση των ερωτηματολογίων με ταυτόχρονη επεξεργασία των δεδομένων.
- Εξαγωγή συμπερασμάτων και συστηματική καταγραφή τους.
- Συζήτηση σε επίπεδο Συλλόγου Διδασκόντων.
- Αξιολόγηση της δράσης.
- Προτάσεις βελτίωσης ή επαναπροσδιορισμού για μελλοντική εφαρμογή.
Σημ.: Επήλθαν τροποποιήσεις λόγω των υγειονομικών συνθηκών. Δεν πραγματοποιήθηκαν οι επιμορφωτικές
συναντήσεις και η υλοποίηση σεμιναρίων με εξειδικευμένους επιμορφωτές και γονείς, εξαιτίας της τήρησης των
υγειονομικών πρωτοκόλλων της πανδημίας covid 19.
Γ. Αποτίμηση της Δράσης
Αλλαγές σε σχέση με τον αρχικό σχεδιασμό (εφόσον υπήρξαν)
Στην υλοποίηση του αρχικού σχεδιασμού παρουσιάστηκαν προβλήματα και δυσκολίες, αφού κατά τη διάρκεια
των μηνών εφαρμογής της δράσης εμφανίστηκαν, σε σημαντική μερίδα εκπαιδευτικών και γονέων κρούσματα
κορωνοϊού, που κατέστησαν τη δια ζώσης, αλλά και την εξ αποστάσεως επικοινωνία με ειδικούς επιμορφωτές
και γονείς παντελώς αδύνατη.
Αποτελέσματα της Δράσης
Μέσα από την ανάλυση των ερωτηματολογίων, η σχέση γονέων – εκπαιδευτικών παρουσιάζεται ως μια σχέση
αμοιβαίας εκτίμησης, εμπιστοσύνης, συνεργασίας, ειλικρινούς επικοινωνίας και ανατροφοδότησης, χωρίς να
απουσιάζουν τα προβλήματα.
Εκπαιδευτικοί (81%) και γονείς (83%) δηλώνουν έκδηλα τη διάθεση για συνεργασία μεταξύ τους θεωρώντας
ότι η επικοινωνία τους βασίζεται στην ειλικρίνεια (62% και 91% αντίστοιχα) και την ανταλλαγή σημαντικών
πληροφοριών για τους μαθητές. Όποτε καταστεί αναγκαίο, αναγνωρίζεται η άμεση διάθεση για επικοινωνία και
η σημασία αυτής και από τις δυο πλευρές. Οι γονείς δείχνουν εμπιστοσύνη στον εκπαιδευτικό τόσο στο θέμα της
εκπαίδευσης όσο και στη διαχείριση της συμπεριφοράς των μαθητών. Δηλώνουν ικανοποιημένοι όσον αφορά την
ενημέρωσή τους για την εκπαιδευτική διαδικασία και την καθοδήγησή τους σε θέματα μελέτης και εκφράζουν
την εκτίμησή τους προς τον εκπαιδευτικό, καθώς αναγνωρίζουν (80%) το ενδιαφέρον του προς τους μαθητές.
Παρόλα αυτά, οι απόψεις των εμπλεκομένων δείχνουν να μη συγκλίνουν σε αρκετά σημεία της μεταξύ τους
σχέσης. Ενώ οι εκπαιδευτικοί φαίνονται πρόθυμοι (94%) να παρέχουν τον απαραίτητο χρόνο επικοινωνίας με
τους γονείς, εκείνοι εκφράζουν τον προβληματισμό τους για τον διαθέσιμο χρόνο της συνεργασίας αυτής (37%).
Σε θέματα διαχείρισης συμπεριφοράς, οι εκπαιδευτικοί δεν παρουσιάζουν την ανάλογη εμπιστοσύνη προς τους
γονείς, καθώς θεωρούν πως είναι υπερπροστατευτικοί με τα παιδιά τους. Από την πλευρά των εκπαιδευτικών
προκύπτει μια ουδέτερη στάση (81%) όσον αφορά τη διαπαιδαγώγηση των μαθητών από την οικογένεια και
δηλώνουν ενδιαφέρον (69%) για την οικογενειακή ζωή τους. Παρά την εκτίμηση που εκφράζουν οι γονείς για
τους εκπαιδευτικούς, εκείνοι φαίνεται να μην εισπράττουν το ενδιαφέρον τους προς το πρόσωπό τους.
Βαθμός επίτευξης των στόχων που είχαν τεθεί
3 = Σε μεγάλο βαθμό
Παράμετροι που διευκόλυναν την επίτευξη των στόχων
Παράμετροι που διευκόλυναν την επίτευξη των στόχων ήταν οι εξής:
α) Ο αρχικός σχεδιασμός της Δράσης και η θετική ανταπόκριση των μελών της ομάδας δράσης.
β) Η συνεργασία όλων των εμπλεκομένων.
γ) Η καθολική συμμετοχή των γονέων και των εκπαιδευτικών στη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων.
Δυσκολίες που παρουσιάστηκαν
Η συλλογή των ερωτηματολογίων δεν έγινε στο προκαθορισμένο χρονικό πλαίσιο, καθώς υπήρξε έξαρση
κρουσμάτων σε μαθητές ή συγγενικά τους πρόσωπα, γεγονός που τους ανάγκασε να απουσιάσουν συγκεκριμένες
ημέρες από τη σχολική μονάδα.
Υλικό που παρήχθη ή αξιοποιήθηκε
Το υλικό που αξιοποιήθηκε ήταν οι φόρμες ερωτηματολογίων της google και η χρήση του ηλεκτρονικού
υπολογιστή. Μετά την αποδελτίωση και αξιολόγηση των ερωτηματολογίων έγινε αξιοποίηση του blog του
σχολείου με την ανάρτηση των διαγραμμάτων των απαντήσεων. (βλ. blog https://blogs.sch.gr/dimagnkar?cat=23 )
Επιμορφώσεις που τυχόν υλοποιήθηκαν στο πλαίσιο της Δράσης
Δεν πραγματοποιήθηκαν επιμορφώσεις – σεμινάρια.
Προτάσεις για αξιοποίηση των πρακτικών που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο της Δράσης
Η χρήση ερωτηματολογίων θα αποτελέσει στο μέλλον πολύτιμο εργαλείο για τη συγκέντρωση σημαντικών
πληροφοριών σε θέματα που χρήζουν διερεύνησης στη σχολική μας μονάδα.
Προτάσεις για αναγκαίες επιμορφώσεις στο πλαίσιο της δράσης
Θα μπορούσαν να γίνουν οι εξής ενέργειες:
- Επιμορφωτικές δράσεις από ειδικούς και ερευνητές σε θέματα διαχείρισης
συμπεριφοράς. - Αύξηση της συχνότητας συναντήσεων εκπαιδευτικών και γονέων με στόχο τη
βελτίωση της συνεργασίας τους.
Προτάσεις για συνέχιση της Δράσης/ για νέες Δράσεις το επόμενο έτος
Προτείνεται η συνέχιση της Δράσης στο μέλλον με περαιτέρω διερεύνηση των σχέσεων που διέπουν το σχολείο
με την οικογένεια. Ταυτόχρονα, προτείνεται η ενίσχυση της σχέσης ανατροφοδότησης στα εμπλεκόμενα μέλη.
Τέλος, είναι απαραίτητο να δοθεί έμφαση στην ανθρώπινη διάσταση μεταξύ εκπαιδευτικών και γονέων.
Παράρτημα: Στον παρακάτω σύνδεσμο αναλύονται με διαγράμματα οι απαντήσεις των ερωτηματολογίων εκπαιδευτικών και γονέων.
