Η Λένα Διβάνη γεννήθηκε το 1955 στον Βόλο. Είναι Ελληνίδα συγγραφέας που έχει δημοσιεύσει μυθιστορήματα και συλλογές διηγημάτων, τα οποία μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες, ένα τόμο με θεατρικά έργα και τέσσερα παιδικά βιβλία. Ταυτόχρονα, διδάσκει ιστορία εξωτερικής πολιτικής στη Νομική Σχολή Αθηνών. Έχει δημοσιεύσει ιστορικές μελέτες και έχει επισκεφτεί πολλά πανεπιστήμια του εξωτερικού. Τέλος, υπήρξε ιδρυτικό μέλος της εθνικής επιτροπής για τα ανθρώπινα δικαιώματα.
Η ιστορία «διδάσκει», «επαναλαμβάνεται»; Ποια είναι η γνώμη σας;
H ιστορία δεν είναι τίποτα άλλο από την ιστορία της ζωής μας. Σκεφτείτε: η ιστορία της δικής σας ζωής επαναλαμβάνεται; Ναι, αν δεν αλλάξετε, αν δεν διορθώσετε τα λάθη σας. Φυσικά τα λάθη σας γίνονται σε άλλες συνθήκες και είναι άλλης βαρύτητας γιατί δεν είστε πια ο ίδιος, έχουν αλλάξει πολλά πράγματα στη ζωή σας μεγαλώνοντας. Αν λ.χ. ήσουν απρόσεκτος και σου έπεσε το κλειδί του σπιτιού σου όταν ήσουν μικρός με αποτέλεσμα να κλειστείς έξω στο κρύο για όλο το απόγευμα, είναι μικρό το κακό. Αν, όμως, παραμείνεις απρόσεκτος όταν μεγαλώσεις θα χάσεις τα λεφτά σου ή την υγεία σου. Με λίγα λόγια τίποτα δεν επαναλαμβάνεται ακριβώς αλλά και όλα επαναλαμβάνονται αν δεν βάλουμε μυαλό!
Αν ο Καποδίστριας ήταν Κυβερνήτης για μεγαλύτερο διάστημα, ποια διαφορετικά χαρακτηριστικά θα είχε η εκπαίδευση στην Ελλάδα;
Αυτό δεν μπορούμε να το προβλέψουμε με σιγουριά. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα είχαμε άριστης ποιότητας εκπαίδευση γιατί ο Καποδίστριας πίστευε πάρα πολύ σ΄αυτήν, θεωρούσε ότι πρέπει να είναι το πρώτο μέλημα κάθε κράτους. Και είχε απόλυτο δίκιο. Ο πολίτης χωρίς μόρφωση θα παραμείνει υπήκοος, δεν μπορεί να διεκδικήσει ουσιαστική δημοκρατία.
Η ζωή ποιου ζευγαριού καθορίστηκε σε μεγαλύτερο βαθμό από τα ιστορικά γεγονότα;
Όλων. Αυτό που συμβαίνει γύρω μας, στην κοινωνία, μας επηρεάζει πολύ περισσότερο απ΄ ό,τι φανταζόμαστε στην καθημερινή μας ζωή. Ας πάρουμε για παράδειγμα τον εγκλεισμό λόγω πανδημίας. Ξέρετε πόσα ζευγάρια ήρθαν σε τεράστια κρίση λόγω του ότι αναγκάστηκαν να εγκλωβιστούν επί τόσο καιρό μέσα σε λίγα τετραγωνικά;
Καθώς έχετε ασχοληθεί με τις μειονότητες της Ελλάδας ποια πιστεύετε ότι είναι λιγότερο γνωστή και γιατί;
Η πιο αδικημένη είναι οι Ρομά γιατί κανένας δεν την υπολογίζει σαν μειονότητα και γιατί δεν έχει πολλούς μορφωμένους εκπροσώπους που μπορούν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους. Είναι στην ουσία απόλυτα περιθωριοποιημένοι και ανίσχυροι.
Ποια προσωπικότητα της σύγχρονης Ελλάδας σας συγκινεί και γιατί;
Ο Καποδίστριας και ο Χαρίλαος Τρικούπης. Γιατί ήταν μοναχικοί, ιδιόρρυθμοι άνθρωποι αφοσιωμένοι 100% στο σκοπό της πατρίδας, χωρίς καμιά ιδιοτέλεια.
Ποιος “συρρίκνωσε” την Ελλάδα;
Οι Έλληνες φυσικά. Κανένας άλλωστε δεν μπορεί να σε βλάψει περισσότερο από τον εαυτό σου. Το χειρότερο είναι ότι, όπως όλοι οι ανώριμοι άνθρωποι, αποδίδουμε την αποτυχία μας σε εξωτερικούς παράγοντες, ποτέ στον εαυτό μας.
Από ποιο γεγονός/ επίτευγμα της Ελλάδας αντλείτε αισιοδοξία για το μέλλον της;
Θεωρώ ότι, ακριβώς λόγω της ιδιόμορφης κατάστασης της χώρας, οι νέοι άνθρωποι που μεγαλώνουν εδώ μαθαίνουν να είναι εφευρετικοί, για να ξεπεράσουν τα χιλιάδες εμπόδια που βρίσκουν στο δρόμο τους. Γίνονται αναγκαστικά πιο έξυπνοι, καταφέρνουν πολλά με λίγα μέσα. Αυτό είναι τεράστιο προσόν και το βλέπουμε όταν τα παιδιά αυτά βγαίνουν στο εξωτερικό για να δουλέψουν.
Πιστεύετε ότι οι σημερινοί νέοι γνωρίζουν την ιστορία για την επανάσταση του 1821;
Πιστεύω πως δεν έχουν ιδέα ούτε οι νέοι, ούτε οι παλιότεροι. Είμαστε ο λαός που επικαλείται συνεχώς την ιστορία του χωρίς να ασχολείται στην ουσία καθόλου μαζί της.
Πως συνδέονται με την επανάσταση τα βιβλία σας «Το πικρό ποτήρι» και «Ζευγάρια που έγραψαν την ιστορία της Ελλάδας»;
Συνδέονται με την απόφασή μου να τιμήσω δυο εξαιρετικές περιπτώσεις, δυο παράξενα πουλιά που τα έδωσαν κυριολεκτικά όλα, για να βοηθήσουν την Ελλάδα να γεννηθεί: Τη Μαντώ Μαυρογένους και τον Ιωάννη Καποδίστρια.
