«Έκφραση «ελεύθερων» απόψεων»

Νόννη Αναγνωστοπούλου

Θεωρείς κάτι άσχημο ή άδικο; Δε συμφωνείς μαζί του; Θέλεις να αντιτεθείς σε αυτό; Έχεις φυσικά το δικαίωμα να το κάνεις. Ή ίσως πάλι να μην το έχεις πάντα…

Ανεξάρτητα, το δικαίωμα της ελευθερίας λόγου και της ισηγορίας είναι θεσπισμένο και, υπό κανονικές συνθήκες, επιτρέπει σε οποιονδήποτε να εκφράσει τη γνώμη του αλλά και να έχει ίσο μερίδιο με όλους στην ελευθερία των απόψεών του. Βέβαια, κύριοι εκπρόσωποι αυτών των δικαιωμάτων δεν είναι άλλοι, από τους άμεσα εμπλεκόμενους με την διάδοση γεγονότων και απόψεων, δημοσιογράφους. Αυτοί, όπως και όλα τα μέλη αυτής της εφημερίδας στην προσπάθεια να λειτουργήσουμε ανάλογα, έχουν ως βασικό στόχο την ενημέρωση αλλά και να «ρίξουν φως» σε θέματα άγνωστα προς το κοινό τους.
Τι γίνεται όμως όταν καταπατούνται αυτά τα δικαιώματα, ή γίνεται κατάχρηση τους από τους ίδιους τους υποστηρικτές τους; Τα παραδείγματα στην Ελλάδα αλλά και όλο τον κόσμο δεν είναι λίγα… Η διαφθορά, η συνεχής παραπληροφόρηση αλλά και οι εκατοντάδες επιθέσεις εναντίον δημοσιογράφων παγκοσμίως, δείχνουν ότι καθημερινά το δημοσιογραφικό λειτούργημα εκτίθεται σε νέους κινδύνους οι οποίοι συνεχώς υπονομεύουν την αξία και την αξιοπιστία του.

 

Εξετάζοντας το φαινόμενο της παραπληροφόρησης και των περιπτώσεων των «πληρωμένων» ειδήσεων, θα δούμε ότι παρουσιάζει μία αυξητική πορεία ακόμη και στη χώρα μας. Προπαγάνδα και μεροληπτικά ρεπορτάζ που εξυψώνουν τις αποφάσεις και τα πιστεύω μίας πολιτικής παράταξης ενώ ταυτόχρονα σε ένα άλλο άρθρο παρουσιάζονται οι απόψεις μίας άλλης που θα «σώσει » επιτέλους την χώρα μας. Η αντικειμενικότητα εγκαταλείπεται, καθώς επικρατεί το κέρδος! Το προσωπικό όφελος ορισμένων θολώνει την κρίση και το αίσθημα της δικαιοσύνης τους.
Το ίδιο συχνό όμως, παραμένει και το φαινόμενο των αλόγιστων επιθέσεων που δέχονται καθημερινά οι άνθρωποι του Τύπου και των Μ.Μ.Ε. Χώρες, όπως πολλά κράτη της Ασίας και του Ανατολικού κόσμου, «κατέχουν τις τελευταίες θέσεις» όσον αφορά την ελευθερία λόγου, αφού οι κυβερνήσεις τους ελέγχουν πρακτικά οποιαδήποτε είδηση δημοσιοποιείται, μη διστάζοντας να προχωρήσουν στην απόρριψη πολλών αλλά και στην αρκετά βίαιη «επίπληξη» των ατόμων που δεν συμμορφώνονται με αυτούς τους περιορισμούς. Φυσικά, τέτοιου είδους καταστάσεις δε λείπουν και από τον Δυτικό κόσμο και άλλα ανεπτυγμένα κράτη, με ατυχήματα, ακόμη και θανάσιμα, πολλών δημοσιογράφων οι οποίοι κατέκριναν κάποιο πολύ ισχυρό πρόσωπο, πολλές φορές εμπλεκόμενο στην κυβέρνηση ή αποκάλυψαν ένα σκάνδαλο το οποίο αφορούσε αυτό. Δυστυχώς, σε τέτοιες περιπτώσεις οι ένοχοι δεν αποκαλύπτονται σχεδόν ποτέ, ενώ άνθρωποι συνεχίζουν να τραυματίζονται στην προσπάθεια να ενημερώσουν τους πολίτες για θέματα που σε άλλη περίπτωση δε θα γίνονταν ποτέ γνωστά.

Παρόλα αυτά ακόμη και σε περιπτώσεις όπου δεν κινδυνεύει η ζωή μας, θέτουμε ή ακολουθούμε συγκεκριμένους περιορισμούς σχετικά με τα θέματα ή το περιεχόμενο των άρθρων μας. Αυτό ισχύει και για την εφημερίδα στην οποία γράφω αυτή την στιγμή, όπου δεκάδες φορές αναρωτιέμαι εάν θα πρέπει να αναπτύξω ένα θέμα ή να προσθέσω συγκεκριμένες απόψεις ή πληροφορίες στα κείμενά μου. Πολλά θέματα χαρακτηρίζονται ως «ευαίσθητα» ή «ταμπού», με αποτέλεσμα οι αντιδράσεις των αναγνωστών σε αυτά να μην είναι οι επιθυμητές και να καταλήγουν συνήθως να κατακρίνονται από αυτούς.
Μπορεί, λοιπόν, να ζούμε ακόμα σε μία εποχή όπου αν και θεσπισμένη η ελευθερία λόγου, συνεχίζει να καταπατάται. Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι δεν είναι εφικτό να αλλάξει! Αν και αυτή η μετάλλαξη δε θα συμβεί άμεσα, καθώς εμπλέκονται και πρόσωπα τα οποία δεν είναι εύκολο να περιοριστούν, η δική μας προσπάθεια θα πρέπει να έχει ως στόχο την εγκατάλειψη της αμετροπρέπειας και θρασύτητας στον προφορικό και γραπτό λόγο και τον σεβασμό στις απόψεις που εκθέτει κάποιος άλλος ακόμη και εάν εμείς διαφωνούμε. Τέλος, άκρως σημαντικό για τον Τύπο και όσους ασχολούνται με αυτόν, είναι φυσικά ο σεβασμός στη δημοσιογραφική του δεοντολογία.

Πηγές : https://www.efsyn.gr/tehnes/media/195245_i-eleytheria-toy-typoy-se-kindyno
https://www.policyed.org/intellections/freedom-speech-limits-free-speech/key-facts-0?fbclid=IwAR0B_MsOPyPAxrCLu9roP_0JxIyKzWIWKjUxnand-2bG4-U03KA8pHyteWc