Επίθετα ονομάζουμε τις λέξεις που συνοδεύουν τα ουσιαστικά και μας δίνουν πληροφορίες γι’ αυτά. Κλίνονται και στα τρία γένη. Π.χ.: ο μικρός – η μικρή – το μικρό.
Τα επίθετα μπορεί να φανερώνουν:
– χρώμα, πχ: Η τσάντα μου είναι κόκκινη.
– μέγεθος πχ: Το μολύβι μου είναι μικρό.
– αίσθηση πχ: Το λεμόνι είναι ξινό.
– κατάσταση πχ: Η θάλασσα είναι γαλήνια.
– σχήμα πχ: Το τετράδιο είναι ορθογώνιο.
– ύλη πχ: Το ποτήρι είναι γυάλινο.
– αξία πχ: Αυτό το παιχνίδι είναι ακριβό.
Όταν οι λέξεις μιας πρότασης χρησιμοποιούνται με την πραγματική τους σημασία, τότε έχουμε κυριολεξία.
Μεταφορά
Όταν όμως οι λέξεις δε χρησιμοποιούνται με την πραγματική τους σημασία, αλλά αποδίδουν μια διαφορετική ιδιότητα, που δεν υπάρχει στην πραγματικότητα, τότε έχουμε μεταφορά. Π.χ.:
Οι διάφορες μορφές που παίρνει το ουσιαστικό όταν κλίνεται λέγονται πτώσεις και είναι τέσσερις: η ονομαστική, η γενική, η αιτιατική και η κλητική
Ονομαστική Πτώση
Για να βρεις τα ουσιαστικά που είναι σε ονομαστικήπτώση, απάντησε στην ερώτηση «ποιος; ποια; ποιοι; ποιες;». Π.χ.:
– Ποιος γαβγίζει; Ο σκύλος.
– Ποια τραγουδάει; Η αδερφή μου.
– Ποιοι παίζουν; Τα παιδιά.
Γενική Πτώση
Η γενική πτώση μας δείχνει σε ποιον ανήκει κάτι, γι’ αυτό πολλές φορές απαντά στην ερώτηση ποιανού, ποιανής, τίνος; Π.χ.:
– Η δασκάλα πήρε το χάρακα της Μαρίας. (ποιανής;)
– Μας φώναξε από το παράθυρο του σπιτιού της. (τίνος;)
Προσοχή: Όλα τα ουσιαστικά σχηματίζουν τη γενική πληθυντικού σε –ων. πχ: ο φρουρός – των φρουρών, η χώρα – των χωρών, το κουτί – των κουτιών
Αιτιατική Πτώση
Για να βρω τα ουσιαστικά που είναι σε αιτιατική πτώση απαντώ στην ερώτηση “τι;” . Π.χ.:
Προσοχή: της (γενική πτώση) – τις (αιτιατική πτώση)
– Βάζουμε “της” όταν μιλάμε για ένα αντικείμενο (πχ: της τσάντας).
– Βάζουμε “τις” όταν μιλάμε για πολλά αντικείμενα (πχ: τις τσάντες).
Κλητική Πτώση
Κλητική πτώση χρησιμοποιούμε όταν καλούμε ή προσφωνούμε κάποιον. Π.χ.:
– Παιδιά, ελάτε μέσα. Τελείωσε το διάλειμμα.
– Γιώργο, διάβασε την εκφώνηση της άσκησης.
Πολλές φορές, όταν μιλάμε ή όταν γράφουμε, θέλουμε να πούμε κάποιες λέξεις πιο σύντομα και γι’ αυτό “κόβουμε” κάποιο γράμμα. Όταν μιλάμε “κόβουμε” απλά το γραμματάκι. Όταν όμως γράφουμε, πρέπει να το δείξουμε κιόλας. Τότε τη θέση του γράμματος που χάνεται την παίρνει ένα σημαδάκι ( ‘ ).
Π.χ.: Σ‘ ευχαριστώ πολύ.
Το σημαδάκι ‘ λέγεται απόστροφος και μπαίνει όταν χάνεται το πρώτο ή το τελευταίο γράμμα μιας λέξης. Έτσι, ακούγονται καλύτερα οι λέξεις.
Έκθλιψη, Αποκοπή , Αφαίρεση
Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν, η πρώτη λέξη χάνει το τελικό της φωνήεν και στη θέση του μπαίνει απόστροφος. Τότε λέμε ότι έχουμε έκθλιψη.
πχ: για αυτό –> γι’ αυτό
Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η επόμενη λέξη αρχίζει από σύμφωνο, η πρώτη λέξη χάνει το τελικό της φωνήεν και στη θέση του μπαίνει απόστροφος. Τότε λέμε ότι έχουμε αποκοπή.
πχ: δώσε μου –> δωσ’ μου
Όταν μια λέξη τελειώνει σε φωνήεν και η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν, η δεύτερη λέξη χάνει το αρχικό της φωνήεν και στη θέση του μπαίνει απόστροφος. Τότε λέμε ότι έχουμε αφαίρεση.
πχ: το έφερα –> το ‘φερα
Αόριστο άρθρο
Μπροστά από τα ονόματα (ουσιαστικά και επίθετα) μπαίνουν συνήθως κάποιες μικρές κλιτές λέξεις, που λέγονται άρθρα. Τα άρθρα διακρίνονται σε δύο είδη:
Οι λέξεις που μπαίνουν μπροστά από τα ονόματα και δεν ορίζουν κάτι συγκεκριμένο, δηλαδή κάποιο πρόσωπο, ζώο ή πράγμα, αλλά φανερώνουν κάτι αόριστο και γενικό λέγονται αόριστα άρθρα. Τα αόριστα άρθρα είναι τα εξής: ένας, μία, ένα.
Π.χ.:
Ήρθε ένας κύριος και σε ζήτησε.
Είδα μια όμορφη μπλούζα.
Ζω σε ένα μικρό σπίτι.
Κλίση αόριστου άρθρου
Πτώσεις
Ενικός Αριθμός
Ονομαστική
ένας
μια
ένα
Γενική
ενός
μιας
ενός
Αιτιατική
ένα(ν)
μια
ένα
Κλητική
–
–
–
Προσοχή: Το αόριστο άρθρο δεν έχει πληθυντικό.
Προσοχή: Το άρθρο ένα(ν) διατηρεί το τελικό -ν όταν η επόμενη λέξη αρχίζει από φωνήεν ή από κ, π, τ, ξ, ψ, μπ ,ντ, γκ, τσ, τζ.
Χωρίζω τον κύκλο σε δύο μέρη, μετά τον χωρίζω σε τέσσερα ίσα μέρη και στη συνέχεια τον χωρίζω σε οκτώ ίσα μέρη.
Τα είναι κλασματικές μονάδες, γιατί κάθε φορά παίρνω ένα κομμάτι από αυτά που χώρισα (μοίρασα).
Παρατήρηση:
Όσο μεγαλύτερος είναι ο παρονομαστής, τόσο μικρότερο είναι το κομμάτι που θα πάρουμε.
Για παράδειγμα αν έχω δύο ίδιες σοκολάτες και χωρίσω τη μία σε δύο κομμάτια και την άλλη σε 3 κομμάτια και φάω το ένα κομμάτι από κάθε σοκολάτα θα φάω περισσότερο από την πρώτη σοκολάτα.
Κλασματική μονάδα έχω όταν παίρνω το ένα από τα ίσα μέρη στα οποία έχω χωρίσει (μοιράσει) την ακέραια μονάδα. Αριθμητής σε μια κλασματική μονάδα είναι το 1.
Κεφ.24 – Οι κλασματικές μονάδες και οι απλοί κλασματικοί αριθμοί
Κλασματικοί αριθμοί
Παραδείγματα κλασματικών αριθμών:
Στο τελευταίο σχήμα παρατηρούμε ότι οι κλασματικοί αριθμοί που έχουν ίδιο αριθμητή και παρονομαστή είναι ίσοι με την ακεραία μονάδα.
Πχ:
Στο διπλανό σχήμα έχουμε χρωματίσει και τα 6 κομμάτια του ορθογωνίου. Το έχουμε δηλαδή χρωματίσει όλο. Οπότε μπορούμε να πούμε ότι ισούται με τη μονάδα (1).
Προσοχή: Αν μου δώσουν ένα σχήμα σαν αυτό:
και μου πουν να χρωματίσω το ενώ το σχήμα είναι χωρισμένο σε 4 κομμάτια θα πρέπει να σκεφτώ έναν τρόπο να το ξαναχωρίσω σε 2 κομμάτια. Δηλαδή:
Έτσι θα το έχω χωρίσει σε δύο κομμάτια και θα μπορώ να χρωματίσω το . Δηλαδή:
Οι κλασματικοί αριθμοί που έχουν διαφορετικό αριθμητή και διαφορετικό παρονομαστή ο ένας από τον άλλο, αλλά έχουν ίση αξία, ονομάζονται ισοδύναμα κλάσματα.
Παράδειγμα:
Και στα τρία παραπάνω όμοια σχήματα έχουμε χρωματίσει το ίδιο μέρος παρόλο που δεν έχουν τον ίδιο κλασματικό αριθμό. Έτσι λέμε ότι τα παραπάνω κλάσματα είναι ισοδύναμα και τα συμβολίζουμε έτσι:
Παράδειγμα με το ευρώ
Τι μέρος του ενός ευρώ είναι ένα νόμισμα των 50 λεπτών;
Τι μέρος του ενός ευρώ είναι 5 νομίσματα των 10 λεπτών;
Παρατηρώντας τα παραπάνω μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς και φέρνοντας κι άλλα στο μυαλό σου σκέψου πώς μετακινούνται οι άνθρωποι και μεταφέρουν τα προϊόντα τους σήμερα και πώς μετακινούνταν και μετάφεραν τα προϊόντα τους παλαιότερα;
Εσύ ποια μέσα συγκοινωνίας και μεταφοράς χρησιμοποιείς περισσότεροκαι γιατί;
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 – ΤΑ ΜΕΣΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΣΤΗ ΖΩΗ
Σ’ έναν τόπο, όπως αυτοί για τους οποίους μιλάμε σε αυτό το μάθημα, έχει κτιστεί το χωριό ή η πόλη που κατοικούμε. Ελάτε να φτιάξουμε την “ταυτότητα του” στο word. Κάνε κλικ εδώ.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 – ΔΗΜΙΟΥΡΓΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ
Μπορείς να καταλάβεις βλέποντας τα χρώματα πού βρίσκονται τα βουνά, οι πεδιάδες και τα ποτάμια;
Από πού ξεκινούν τα ποτάμια, τι διασχίζουν και πού χύνονται τελικά;
Πώς λέγεται το σημείο όπου ένας ποταμός χύνει τα νερά του;
Γεωγραφικοί όροι
Βρες στο λεξικότη σημασία των παρακάτω γεωγραφικών όρων:βουνό, πλαγιά, κορυφή, λίμνη, πεδιάδα, ποτάμι, όχθη, εκβολή. Μπορείς να κοιτάξεις και στο ηλεκτρονικό λεξικό.
Διάλεξε μια από τις δύο παρακάτω ομάδες γεωγραφικών όρων και ζωγράφισε το δικό σου χάρτη σημειώνοντας πάνω του με βελάκια τις λέξεις αυτές. Μπορείς να ζωγραφίσεις σε χαρτί με ξυλομπογιές ή στο πρόγραμμα “Ζωγραφική” του υπολογιστή σου.
Βρες στο λεξικότη σημασία των παρακάτω γεωγραφικών όρων:χερσόνησος, ακρωτήριο, νησί, κόλπος, πορθμός, ισθμός, διώρυγα. Μπορείς να κοιτάξεις και στο ηλεκτρονικό λεξικό.
Τα παλαιότερα χρόνια, όταν δεν είχε ακόμα ανοιχθεί η διώρυγα της Κορίνθου, οι αρχαίοι Έλληνες προκειμένου να μην κάνουν το γύρο της Πελοποννήσου με τα πλοία τους, τα έβγαζαν στη στεριά και τα μετάφεραν μέσω ενός ειδικού χερσαίου δρόμου, του Διολκού, στην άλλη πλευρά της ξηράς όπου τα ξαναέβαζαν στη θάλασσα και συνέχιζαν το ταξίδι τους. Στα παρακάτω βίντεο μπορείτε να παρακολουθήσετε ένα τέτοιο ταξίδι.
Τα περιεχόμενα του βιβλίου χωρίζονται σε 3 περιόδους οι οποίες περιέχουν αναλυτικά τα παρακάτω :
1η Περίοδος: Αριθμοί: Αριθμοί μέχρι το 3.000. Πράξεις: Νοερές πράξεις. Πρόσθεση και αφαίρεση τετραψήφιων αριθμών. Επανάληψη προπαίδειας και πολλαπλασιασμοί διψήφιου αριθμού με μονοψήφιο. Διαιρέσεις. Γεωμετρία: Αναγνώριση και ονοματολογία δισδιάστατων και τρισδιάστατων σχημάτων. Στερεά σώματα, αναπτύγματα. Χαράξεις με διαβήτη και χάρακα. Ορθές γωνίες. Μετρήσεις: Μέτρηση μηκών με εκατοστά και χιλιοστά. Χρήμα: ποσά με τριψή-φιους αριθμούς.
2η Περίοδος Αριθμοί: Εισαγωγή στα κλάσματα. Εισαγωγή στους δεκαδικούς αριθμούς. Πράξεις: Προσθέσεις και αφαιρέσεις με τετραψήφιους. Αλγόριθμος του πολλαπλασιασμού. Διαιρέσεις. Μετρήσεις: Νομίσματα.
3η περίοδος
Αριθμοί: Αριθμοί μέχρι το 10.000.
Πράξεις: Προσθέσεις και αφαιρέσεις. Αλγόριθμος γραπτού πολλαπλασιασμού. Διαιρέσεις. Γεωμετρία: Παζλ, πλακόστρωτα, μωσαϊκά, συμμετρία. Επαναληπτικό μάθημα στις γεωμετρικές έννοιες Μετρήσεις: Μέτρηση του χρόνου. Μοτίβα. Μέτρηση επιφάνειας.
Το βιβλίο του μαθητή περιέχει κείμενα και κατάλληλες δραστηριότητες για την επεξεργασία των κειμένων αυτών, οι οποίες αφορούν τους βασικούς άξονες, καθώς και τις κατηγορίες των διδακτικών στόχων του Αναλυτικού Προγράμματος Σπουδών της Γλώσσας για το Δημοτικό, και ιδιαίτερα για την Γ’ τάξη.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
Το διαβάζω “ένα δεύτερο”.
