IToday.GRin

Μια νέα έκθεση που αναφέρεται στον τρόπο με τον οποίο τα κράτη μέλη διαχειρίζονται τα αστικά τους απορρίμματα αποκαλύπτει την ύπαρξη εντυπωσιακών διαφορών ανά την ΕΕ. Στην έκθεση κατατάσσονται τα 27 κράτη μέλη με γνώμονα 18 κριτήρια, αξιολογούνται μάλιστα με πράσινες, πορτοκαλί και κόκκινες σημαίες σε τομείς όπως η συνολική ποσότητα των αποβλήτων που ανακυκλώνονται, η τιμολόγηση της διάθεσης απορριμμάτων και οι παραβάσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Ο προκύπτων πίνακας βαθμολογίας αποτελεί μέρος μιας υπό εκπόνηση μελέτης που θα βοηθήσει τα κράτη μέλη να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους στο πεδίο της διαχείρισης των αποβλήτων. Κορυφαία κράτη του πίνακα είναι η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία, στα οποία έχουν δοθεί το πολύ 2 κόκκινες σημαίες. Η εικόνα είναι όμως αντίστροφη στο άλλο άκρο της κλίμακας, στο οποίο οι πράσινες σημαίες σπανίζουν.

Τα κράτη μέλη όπου παρουσιάζονται τα μεγαλύτερα κενά στην εφαρμογή της ευρωπαϊκής νομοθεσίας είναι η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία, η Εσθονία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Λιθουανία, η Λετονία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία. Οι αδυναμίες περιλαμβάνουν ανεπαρκείς ή ανύπαρκτες πολιτικές πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων, έλλειψη κινήτρων για να μην οδηγούνται τα απόβλητα στους ΧΥΤΑ και ανεπαρκή υποδομή επεξεργασίας αποβλήτων. Η ισχυρή εξάρτηση από την υγειονομική ταφή σημαίνει ότι σημειώνεται συστηματικά υστέρηση αξιοποίησης καλύτερων επιλογών διαχείρισης αποβλήτων, όπως η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση. Επομένως, οι προοπτικές είναι δυσοίωνες.

Αντίθετα, η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Γερμανία, οι Κάτω Χώρες και η Σουηδία διαθέτουν ολοκληρωμένα συστήματα αποκομιδής αποβλήτων και κατευθύνουν στους ΧΥΤΑ ποσοστό μικρότερο από το 5% των απορριμμάτων τους. Διαθέτουν καλώς αναπτυγμένα συστήματα ανακύκλωσης, επαρκή δυναμικότητα επεξεργασίας και παρουσιάζουν καλές επιδόσεις ως προς τα βιοαποδομήσιμα απόβλητα. Στην τυπική περίπτωση, συνδυάζουν νομικά, διοικητικά και οικονομικά μέσα για αποτελεσματική άσκηση των εθνικών πολιτικών διαχείρισης αποβλήτων.

Σε ορισμένα κράτη μέλη, η απεξάρτηση από την υγειονομική ταφή σημείωσε ταχεία πρόοδο ώστε αυτή πρακτικώς να έχει εξαλειφθεί. Ακόμη όμως και εκείνα τα οποία παρουσιάζουν τις καλύτερες επιδόσεις αντιμετωπίζουν ορισμένες προκλήσεις όπως η ενίσχυση της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων και η πλεονάζουσα δυναμικότητα στον τομέα της αποτέφρωσης, που μπορεί να εμποδίζουν την ανακύκλωση και απαιτούν εισαγωγές αποβλήτων για την τροφοδότηση των μονάδων αποτέφρωσης.

Επόμενα βήματα

Η Επιτροπή χρησιμοποιεί την παρούσα έκθεση για να συντάξει χάρτες πορείας για τα δέκα κράτη μέλη με τις χειρότερες επιδόσεις. Οι χάρτες πορείας θα συζητηθούν με τις εθνικές αρχές σε διμερείς συσκέψεις εργασίας το φθινόπωρο, αρχής γενομένης στην Πράγα στις 19 Σεπτεμβρίου. Οι χάρτες πορείας θα βοηθήσουν την εξάπλωση βέλτιστων πρακτικών και θα περιλαμβάνουν προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες συστάσεις για τον τρόπο κατά τον οποίο πρέπει να βελτιωθεί η διαχείριση αποβλήτων με τη χρήση οικονομικών, νομικών και διοικητικών εργαλείων, όπως και των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ.

Η Επιτροπή επιζητεί να χρησιμοποιήσει τα διαρθρωτικά ταμεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης με μεγαλύτερη επικέντρωση στους στόχους της πολιτικής αποβλήτων της ΕΕ. Με το προτεινόμενο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (MFF) 2014-2020 θα διασφαλιστεί ότι τα χρήματα της ΕΕ επενδύονται μόνο σε έργα διαχείρισης αποβλήτων εάν εκ των προτέρων πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις, μεταξύ των οποίων η ανάπτυξη σχεδίων διαχείρισης αποβλήτων σύμφωνα με την οδηγία πλαίσιο για τα απόβλητα και με ιεράρχηση των τρόπων διαχείρισης αποβλήτων, στα οποία ευνοείται η πρόληψη, η επαναχρησιμοποίηση και η ανακύκλωση, έναντι της αποτέφρωσης με ανάκτηση ενέργειας, ως λύση δε έσχατης ανάγκης να χρησιμοποιείται η υγειονομική ταφή ή η αποτέφρωση χωρίς ανάκτηση ενέργειας.

Ιστορικό

Σε πρόσφατη μελέτη που εκπονήθηκε για την Επιτροπή εκτιμάται ότι η πλήρης εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για τα απόβλητα θα εξοικονομούσε ποσό 72 δις € κατ’ έτος, θα αύξανε τον ετήσιο κύκλο εργασιών του ενωσιακού τομέα διαχείρισης αποβλήτων και ανακύκλωσης κατά 42 δις € και θα δημιουργούσε περισσότερες από 400.000 θέσεις εργασίας το 2020 (διαθέσιμες λεπτομέρειες εδώ).

Για περαιτέρω πληροφορίες:

Για την αναλυτική έκθεση, βλέπε:

http://ec.europa.eu/environment/waste/studies/pdf/Screening_report.pdf (ο έγχρωμος πίνακας αποτελεσμάτων βρίσκεται στη σελίδα 41)

Για περαιτέρω μελέτες σχετικά με τα απόβλητα, βλέπε:

http://ec.europa.eu/environment/waste/studies/index.htm και

Κέντρο περιβαλλοντικών δεδομένων της Eurostat σχετικά με τα απόβλητα:

http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page/portal/waste/introduction

Ιστότοπος της Επιτροπής με αντικείμενο τη διαχείριση των αποβλήτων:

http://ec.europa.eu/environment/waste/index.htm

Βλέπε επίσης και πρότερη ανακοίνωση: Χρυσάφι από τα σκουπίδια