Μείζων επέκταση των προστατευόμενων φυσικών περιοχών στην Ευρώπη
Το Natura 2000, το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών της ΕΕ, έχει επεκταθεί σημαντικά. Έχουν προστεθεί σχεδόν 18.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα, συμπεριλαμβανομένης μιας μείζονος προσθήκης θαλάσσιων περιοχών που καλύπτουν έκταση 17.000 τετραγωνικών χιλιομέτρων, με την οποία αυξάνεται η προστασία πολλών, απειλούμενων με εξαφάνιση, ενάλιων ειδών. Το δίκτυο καλύπτει πλέον ποσοστό σχεδόν 18% της χερσαίας έκτασης της ΕΕ και πάνω από145.000 km² των θαλασσών της. Οι κυριότερες χώρες που εμπλέκονται στην τελευταία αυτή επέκταση είναι το ΗΒ, η Γαλλία, το Βέλγιο, η Ελλάδα, η Κύπρος, η Ουγγαρία, η Λιθουανία και η Ιταλία. Το δίκτυο Natura 2000 αποτελεί το κύριο όπλο στον αγώνα της Ευρώπης για την αναστολή της απώλειας βιοποικιλότητας και για τη διασφάλιση υπηρεσιών οικοσυστήματος.
Το Natura 2000 είναι ένα τεράστιο δίκτυο περιοχών διατήρησης της φύσης, το οποίο έχει συγκροτηθεί για να διασφαλίζει την επιβίωση των πλέον ανεκτίμητων και απειλούμενων με εξαφάνιση ειδών και ενδιαιτημάτων της Ευρώπης. Το δίκτυο συνίσταται από περίπου 26.000 τόπους, με τις πρόσφατες δε προσθήκες προστίθενται 166 νέοι τόποι που καλύπτουν περίπου 18.800 τετραγωνικά χιλιόμετρα. Ποσοστό πάνω από 90% της προστιθέμενης έκτασης αποτελείται από θαλάσσιους τόπους (17.000 km²), κυρίως στο ΗΒ, αλλά επίσης στη Γαλλία, το Βέλγιο, την Ελλάδα, την Κύπρο και την Ιταλία.
Οι νέοι θαλάσσιοι τόποι θα προσφέρουν ζωτικής σημασίας καταφύγιο για πολλά από τα πλέον σπάνια και απειλούμενα με εξαφάνιση είδη στην Ευρώπη. Στον Ατλαντικό ωκεανό, οι προσθήκες του ΗΒ περιλαμβάνουν 9 υφάλους ψυχρών υδάτων, συμπεριλαμβανομένων των υφάλων ανοικτά της νήσου Rockall, τα οποία αποτελούν εστίες βιοποικιλότητας που στεγάζουν κοράλλια, καβουρομάνες και πλήθος ειδών τα οποία δεν έχουν ακόμη κατονομαστεί. Στη Μεσόγειο Θάλασσα, με τους νέους τόπους θα βελτιωθεί η προστασία εμβληματικών ειδών όπως της πράσινης χελώνας Chelonia mydas, της θαλάσσιας χελώνας Caretta caretta και της μεσογειακής φώκιας-μοναχού Monachus monachus, τα οποία διαδραματίζουν καίριας σημασίας ρόλο στο οικοσύστημα που χρησιμοποιούν ως ενδιαίτημα.
Με τις επεκτάσεις θα αυξηθεί επίσης η προστασία για σειρά πολύτιμων χερσαίων ενδιαιτημάτων, συμπεριλαμβανομένων των τυρφώνων στη Λιθουανία, αλατούχων πεδίων στην Ουγγαρία και πλούσιων σε φυσικά είδη ασβεστολιθικών λειμώνων στην Ιταλία και την Κύπρο.
Η υιοθέτηση αυτών των αποφάσεων της Επιτροπής που σηματοδο τεί ένα σημαντικό βήμα προς την ολοκλήρωση της δημιουργίας του δικτύου Natura 2000 μέχρι το 2012, που αποτελεί βασική δραστηριότητα που περιλαμβάνεται στη σειρά των προτάσεων στη νέα στρατηγική για τη βιοποικιλότητα της ΕΕ που εγκρίθηκε από την Επιτροπή το τρέχον έτος.
Ιστορικό
Το Natura 2000 είναι δίκτυο προστατευόμενων περιοχών αποτελούμενο από ειδικές ζώνες διατήρησης που έχουν θεσπιστεί βάσει της οδηγίας της ΕΕ για τους οικοτόπους (ενδιαιτήματα) και των περιοχών ειδικής προστασίας που έχουν θεσπιστεί βάσει της οδηγίας της ΕΕ για τα πτηνά. Το Natura 2000 αφήνει κάποια περιθώρια : δραστηριότητες όπως η γεωργία και εκτροφή, ο τουρισμός, η δασοκομία και οι σκοποί αναψυχής μπορούν να εξακολουθήσουν να ασκούνται εντός του δικτύου, εφόσον συμβάλλουν στην αειφορία και εναρμονίζονται με το φυσικό περιβάλλον .
Τα κράτη μέλη επιλέγουν τους τόπους Natura 2000 στο έδαφός τους, οι οποίοι θεσπίζονται βάσει της οδηγίας για τα ενδιαιτήματα σε εταιρική συνεργασία με την Επιτροπή, μόλις δε γίνει επιλογή, οι περιοχές αναγνωρίζονται επίσης από την Επιτροπή ως «τόποι κοινοτικής σημασίας» όπως συνέβη σήμερα. Η διαδικασία αυτή επιβεβαιώνει το επίσημο καθεστώς των τόπων, και παγιώνει τις υποχρεώσεις προστασίας τους. Τα κράτη μέλη διαθέτουν έπειτα χρόνο έξι ετών για να προβλέψουν τα αναγκαία μέτρα διαχείρισης και να χαρακτηρίσουν τους τόπους ως ειδικές ζώνες διατήρησης.
Η πλέον πρόσφατη επικαιροποίηση αφορά δεκαπέντε κράτη μέλη και με αυτήν αυξάνεται κατά 166 ο αριθμός των «τόπων κοινοτικής σημασίας». Οι πρόσφατες προσθήκες καλύπτουν έξι βιο γεωγραφικές περιφέρειες – την αλπική, την ατλαντική, την αρκτική, την ηπειρωτική, τη μεσογειακή και την παννωνική περιφέρεια.
Το φάσμα των προστατευόμενων περιοχών είναι ευρύτατο, από πλούσια σε άνθη λιβάδια έως συστήματα σπηλαίων και λιμνοθάλασσες. Οι εννέα βιογεωγραφικές περιφέρειες του δικτύου αντανακλούν την ευρεία ποικιλία της βιοποικιλότητας στην ΕΕ.
Η βιοποικιλότητα – ο περιορισμένος πόρος που συνιστά την ποικιλία ζωής στη γη – διέρχεται κρίση. Σημειώνεται απώλεια ειδών με άνευ προηγουμένου ρυθμό συνεπεία των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, με μη αναστρέψιμες συνέπειες για το μέλλον μας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση αγωνίζεται να αναστρέψει την εξέλιξη αυτή και πρόσφατα έθεσε για τον εαυτό της ένα νέο στόχο αναστολής της απώλειας βιοποικιλότητας στην Ευρώπη έως το 2020, με την προστασία υπηρεσιών οικοσυστήματος όπως η επικονίαση (και με την αποκατάσταση των υπηρεσιών αυτών όποτε έχουν υποβαθμιστεί), και με την αύξηση της συμβολής της ΕΕ στην αποτροπή της απώλειας βιοποικιλότητας στον πλανήτη. Το Natura 2000 αποτελεί ένα εργαλείο καίριας σημασίας που χρειάζεται για την επίτευξη του εν λόγω στόχου.
Περισσότερα αναλυτικά στοιχεία για την πολιτική της ΕΕ σχετικά με τη φύση
