Βέλτιστη αξιοποίηση του χαρισματικού ανθρώπινου δυναμικού στην Ευρώπη
Η Ευρώπη πρέπει να αντιμετωπίσει με μεγαλύτερη σθεναρότητα και συνοχή την κοινωνική διάσταση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, ιδίως ενόψει της οικονομικής κάμψης. Αυτό είναι το συμπέρασμα από νέα έκθεση της Επιτροπής που εξετάζει τις εθνικές πολιτικές πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση, τη χρηματοδότηση και την υποστήριξη των σπουδαστών. Η έκθεση, που καλύπτει τα κράτη μέλη της ΕΕ, την Ισλανδία, το Λιχτενστάιν, τη Νορβηγία και την Τουρκία, παρέχει ορισμένα στοιχεία σχετικά με τη νέα στρατηγική της Επιτροπής για τον εκσυγχρονισμό της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που θα δρομολογηθεί στις 20 Σεπτεμβρίου.
Σύμφωνα με την έκθεση που βλέπει το φως σήμερα, οι χώρες πρέπει να προσαρμόσουν τα συστήματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ώστε να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις που δημιουργούνται από τις ταχύτατες αλλαγές στην κοινωνία. Ειδικότερα, πρέπει να δώσουν τη δυνατότητα σε περισσότερους ανθρώπους να ωφεληθούν από την τριτοβάθμια εκπαίδευση και να επιδιώξουν την επίτευξη αυτού του στόχου με συνεκτικά μέτρα, χρηματοδότηση και παρακολούθηση των αποτελεσμάτων για την αξιολόγηση του αντικτύπου.
Οι ευρωπαίοι ηγέτες έθεσαν ως ποσοτικό στόχο να φτάσει στο 40% το ποσοστό των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών που έχουν τίτλο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έως το 2020 – δηλαδή να αυξηθεί σε σχέση με το σημερινό ποσοστό που είναι μόλις μεγαλύτερο από 33%. Η μελέτη, που πραγματοποίησε το δίκτυο Eurydice για λογαριασμό της Επιτροπής, εστιάζεται σε τρία θέματα: πολιτικές για τη διεύρυνση της συμμετοχής στην τριτοβάθμια εκπαίδευση· τάσεις στη χρηματοδότηση· και οι συνέπειες από τα συστήματα για τα δίδακτρα και υποστήριξη των σπουδαστών.
Η μελέτη αναδεικνύει τις διαφορές που υπάρχουν μεταξύ των χωρών ως προς τις προσεγγίσεις που ακολουθούνται για την επίτευξη των ευρωπαϊκών στόχων και ως προς τα αποτελέσματα αυτών των διαφορετικών προσεγγίσεων στην επίδοση της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Για παράδειγμα, φαίνεται ότι υπάρχει χάσμα Ανατολής-Δύσης ως προς τις διαδρομές προς την τριτοβάθμια εκπαίδευση για τους μη παραδοσιακούς υποψήφιους τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, όπως για ενήλικες που θέλουν να σπουδάσουν βάσει δεξιοτήτων που απέκτησαν στην εργασία τους και όχι βάσει τίτλων σχολικής εκπαίδευσης.
Η έκθεση τονίζει τις αλλαγές στις δαπάνες για την τριτοβάθμια εκπαίδευση λόγω της κρίσης. Το προηγούμενο ακαδημαϊκό έτος (το 2010/11 σε σύγκριση με το 2009/10) οι μεγαλύτερες αυξήσεις στον προϋπολογισμό για την παιδεία έγιναν στη Λιθουανία, το Λιχτενστάιν, την Αυστρία, τη Γαλλία, τη Φινλανδία και τη Μάλτα, ενώ οι μεγαλύτερες περικοπές έγιναν στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Ισλανδία (μείωση της τάξης του 8-10%), καθώς και στην Ισπανία, την Ιταλία, την Τσεχία και τη Σλοβακία (μείωση έως 3%).
Η έκθεση εξετάζει επίσης τα δίδακτρα και τις υποτροφίες που δίνονται σε κάθε χώρα. Ωστόσο, δεν απομονώνεται μία μόνο προσέγγιση ως η καλύτερη, διότι αυτό που φέρνει αποτελέσματα σε μια χώρα δεν φέρνει αποτελέσματα σε άλλη.
