Άρθρο γνώμης
Η βία στα σχολεία – και ειδικότερα το bullying – αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία μας. Είναι ένα φαινόμενο που τα τελευταία χρόνια έχει αποκτήσει ανησυχητικές διαστάσεις και το οποίο αφήνει τραυματικές συνέπειες στα θύματα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αυτού του προβλήματος συμβαίνουν σε διάφορα σχολεία, όπου ένας μαθητής πέφτει θύμα ψυχολογικής ή/και φυσικής βίας από τους συμμαθητές του.
Ο μαθητής αυτός μπορεί να ξεχωρίζει από τους υπόλοιπους για πολλούς λόγους. Είναι πιο εσωστρεφής και έχει διαφορετικά ενδιαφέροντα από τους άλλους, καθώς προτιμά να διαβάζει λογοτεχνικά βιβλία και να ασχολείται με είδη μουσικής που οι περισσότεροι από τους συμμαθητές του τα θεωρούν ξεπερασμένα και διαδίδουν κακολογίες όχι μόνο για τις προτιμήσεις του αυτές, αλλά και για το φύλο του. Επίσης, έχει πιο αδύνατο ή πιο παχουλό σώμα ή τα ρούχα του είναι πιο απλά ή δεν είναι το στυλ που προτιμούν οι άλλοι, χαρακτηριστικά που τον κάνουν να αισθάνεται περισσότερο απομονωμένος από την υπόλοιπη τάξη. Αυτές οι διαφορές, που για αυτόν αποτελούν στοιχεία της προσωπικότητάς του, γίνονται αφορμή να πέσει θύμα επιθέσεων, κοροϊδιών και εξευτελισμών από την πλευρά των συμμαθητών του.
Στο σκίτσο έδωσε ζωή και χρώμα η συμμαθήτριά μας Ραφαηλία.
Δηλαδή καταλαβαίνει κάποιος ότι το bullying δεν περιορίζεται μόνο σε σωματική βία. Συχνότερα περιλαμβάνει εκφοβισμό μέσω λεκτικών επιθέσεων, χλευασμού ή και κοινωνικής απομόνωσης. Όλα αυτά όμως μπορεί να έχουν βαθιές και μακροχρόνιες επιπτώσεις στην ψυχική υγεία των θυμάτων, με συνέπειες που συνεχίζονται ακόμη και στην ενήλικη ζωή τους. Γι’ αυτόν τον λόγο, είναι απαραίτητο να ληφθούν μέτρα πρόληψης και αντιμετώπισης του bullying στο σχολικό περιβάλλον, αλλά και ευρύτερα στην κοινωνία.
Αρχικά, είναι κρίσιμο να δοθεί έμφαση στην εκπαίδευση των μαθητών για την αποδοχή της διαφορετικότητας και την ανάπτυξη κοινωνικών δεξιοτήτων που έχουν ως σκοπό την ενσυναίσθηση και την αλληλεγγύη. Οι δάσκαλοι και οι καθηγητές πρέπει να αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες που ενθαρρύνουν τη συνεργασία και τον αμοιβαίο σεβασμό, ενώ παράλληλα να παρεμβαίνουν άμεσα σε κάθε περίπτωση βίας, προλαμβάνοντας την εξέλιξή της.
Επιπλέον, η ενίσχυση των ψυχολογικών υπηρεσιών στα σχολεία είναι απαραίτητη. Μαθητές που υπήρξαν θύματα bullying χρειάζονται υποστήριξη για να ξεπεράσουν τα τραύματα που τους έχουν προκαλέσει οι επιθέσεις. Εξίσου σημαντικό είναι να αναπτύξουμε συστήματα υποστήριξης για τα άτομα που ασκούν βία, καθώς πολλές φορές αυτή η συμπεριφορά είναι αποτέλεσμα δικών τους προβλημάτων, όπως η αίσθηση αδυναμίας ή η προσωπική τους ανασφάλεια.
Τέλος, το κράτος και η κοινωνία πρέπει να αναλάβουν τη θέσπιση αυστηρών νόμων και κανονισμών για την προστασία των θυμάτων bullying, ενώ η ενημέρωση των γονέων σχετικά με τον τρόπο αναγνώρισης και αντιμετώπισης αυτών των φαινομένων είναι απαραίτητη. Αλλά πρώτα οι γονείς, ως πρώτοι παιδαγωγοί, πρέπει να καλλιεργούν στα παιδιά τους αξίες που προάγουν την κατανόηση, τη συνεργασία και την αρμονία.
Το bullying, λοιπόν, δεν είναι απλώς ένα ζήτημα που αφορά τα σχολεία μόνο. Είναι ένα κοινωνικό φαινόμενο που απαιτεί συλλογική δράση και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων του ευρύτερου κοινωνικού περιβάλλοντος. Μόνο με τον συντονισμό δυνάμεων, ενεργητικών και οργανωμένων παρεμβάσεων άμεσα μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον για όλα τα παιδιά.
