Μελέτη και επιλογή υλικού –Σύνταξη κειμένου – Αναστοχασμός από το Γ2*
«Δεν πολεμάς το σκοτάδι με σκοτάδι. Μόνο με το φως μπορείς»,
έλεγε ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, ο μαύρος ιερέας από τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής. Ο Κινγκ έπαιξε τεράστιο ρόλο στην ανατροπή των ρατσιστικών νόμων, στον αγώνα για τα πολιτικά δικαιώματα, την ισότητα, τη δικαιοσύνη. Και μέχρι σήμερα, ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ είναι το παγκόσμιο σύμβολο του ειρηνικού αγώνα.
Έζησε σε μια εποχή όπου κουρτίνες διαχώριζαν λευκούς και μαύρους στα λεωφορεία. Τότε που δεν επιτρεπόταν να κάθονται στα λεωφορεία μαζί με τους λευκούς. Τότε που, λόγω χρώματος, ήσουν υποχρεωμένος να δώσεις τη θέση σου σε κάποιον ανοιχτόχρωμο. Ως παιδί ένιωθε άσχημα για το χρώμα του δέρματός του και οι γονείς του τού απαγόρευσαν να παίζει με δύο λευκά παιδιά της γειτονιάς του. Αλλά, ενώ βίωσε από μικρός τον ρατσισμό και την ταπείνωση, δεν το έβαλε ποτέ κάτω. Το όνειρό του ήταν ένας κόσμος χωρίς βία και διακρίσεις, με ίσα δικαιώματα για 
όλους. Μια κοινωνία που θα κρίνει τους πολίτες της για τις προσωπικές τους αξίες και όχι για το χρώμα τους.
Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ κατάφερε να επηρεάσει τον τρόπο σκέψης των Αμερικανών, αλλά και των ανθρώπων παγκοσμίως, κάνοντας τους να ονειρεύονται το ιδανικό, έναν κόσμο ισότητας και αγάπης. Πίστευε σε «μη βίαιες» κινητοποιήσεις, όπου όλοι μαζί οι άνθρωποι αποκάλυπταν τον ρατσισμό στην κοινωνία, αντιστέκονταν στους ρατσιστές με το θάρρος του ανθρωπισμού τους κι έτσι κέρδιζαν τη συμπάθεια του κόσμου και πίεζαν την κυβέρνηση να λύσει τα ζητήματα του φυλετικού διαχωρισμού.
Με τη φιλειρηνική του στάση και την αρχή της μη βίας στις θαρραλέες διαμαρτυρίες για δικαιώματα, κατάφερε να κερδίσει χιλιάδες οπαδούς. Το 1957 ο Κινγκ ίδρυσε μια οργάνωση για τα δικαιώματα των μαύρων. Η φιλοσοφία της «μη βίας» αποτέλεσε την βασική αρχή της.
Τα επόμενα χρόνια, ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ πραγματοποίησε περιοδείες και ομιλίες σε όλη τη χώρα. Παράλληλα έγραψε βιβλία και άρθρα. Συναντήθηκε με πολιτικούς ηγέτες, ζητώντας την άμεση κατάργηση των φυλετικών διακρίσεων. Δέχτηκε επιθέσεις από ρατσιστικές ομάδες, ακόμα και μία απόπειρα δολοφονίας, επανειλημμένα συνελήφθη και φυλακίστηκε. Ωστόσο, συνέχισε τον αγώνα του, πρωτοστατώντας σε ειρηνικές διαδηλώσεις.
Μερικές στιγμές του αγώνα του:
Αρχικό ορόσημο – και του αγώνα γενικά των μαύρων για ίσα δικαιώματα στις ΗΠΑ = αποτελεί το μποϊκοτάζ που έκαναν οι μαύροι στα λεωφορεία της πόλης Μοντγκόμερυ το 1955, όταν συνελήφθη και φυλακίστηκε η αφροαμερικανίδα μοδίστρα Ρόζα Παρκς επειδιή αρνήθηκε να παραχωρήσει τη θέση της στο λεωφορείο σ’ έναν όρθιο λευκό άντρα.
Η σύλληψη της έγινε με βάση τον νόμο περί φυλετικού διαχωρισμού, που πρόβλεπε μεταξύ άλλων μόνο οι θέσεις στο πίσω μέρος του λεωφορείου να προορίζονται για τους μαύρους και να χωρίζονται από εκείνες των λευκών με μια κενή σειρά.
- Βίντεο με παρουσίαση του νόμου και του περιστατικού με τη Ρ. Παρκς σε κόμικς: https://www.youtube.com/watch?v=yjbYg6fAu50
Αργότερα, οι αφροαμερικανοί φοιτητές ανέλαβαν δράση στα πανεπιστήμια. Αρνούνταν να καθίσουν στα φυλετικά διαχωρισμένα καθίσματα και μέρη. Ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ ενθάρρυνε τους φοιτητές να μην απαντούν στη βία, επιμένοντας ωστόσο στη μάχη με τις ρατσιστικές πολιτικές. Μέχρι το 1960 η μαζική άρνηση των έγχρωμων σπουδαστών να κάθονται στα «ειδικά τμήματα» για μαύρους θα σταματούσε τον φυλετικό διαχωρισμό σε 27 πολιτείες!
Το 1960, ο Κινγκ και 75 φοιτητές απαίτησαν από πολυκατάστημα να τους σερβίρει φαγητό στο τραπέζι (κάτι που απαγόρευαν οι ρατσιστικοί νόμοι) και αρνήθηκαν να φύγουν όταν ο ιδιοκτήτης τους έδιωξε. Τα γεγονότα θα κατέληγαν στη σύλληψη του Κινγκ και 36 ακόμα. Αλλά ο δήμαρχος φοβήθηκε την κοινωνική κατακραυγή και τους απελευθέρωσε.
Το 1963 ο Μάρτιν Λούθερ Κινγκ οργάνωσε μια μεγαλειώδη διαδήλωση στην πόλη Μπέρμιγχαμ της πολιτείας Αλαμπάμα, με την αστυνομία να χτυπάει, να στέλνει σκυλιά και να καταβρέχει με μάνικες άοπλους διαδηλωτές.
Ο Κινγκ θα στελνόταν στη φυλακή, μαζί με έναν πολύ μεγάλο αριθμό υποστηρικτών, το γεγονός ωστόσο τράβηξε το εθνικό ενδιαφέρον. Από τις φυλακές ο Κινγκ εξήγησε τη θεωρία του μη βίαιου αγώνα και άρχισε να οραματίζεται μια μαζική διαδήλωση, ζητώντας ειρηνικά πολιτική αλλαγή!
Στις 28 Αυγούστου 1963 γίνεται η ιστορική Πορεία της Ουάσιγκτον, με περισσότερους από 200.000 ανθρώπους, ακολουθώντας τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ. Εκεί ακούστηκαν τα περίφημα λόγια του έγχρωμου ηγέτη «Έχω ένα όνειρο…», τονίζοντας την πεποίθησή του ότι μια μέρα όλοι οι άνθρωποι θα γίνουν αδέλφια. Παρακολούθησε κομμάτι του λόγου σε βίντεο με υποτίτλους:
- https://www.youtube.com/watch?v=vP4iY1TtS3s Εδώ όλος ο λόγος: https://www.youtube.com/watch?v=smEqnnklfYs
- Δες σχεδόν όλο τον λόγο σε κείμενο και μεταφρασμένο στα νέα ελληνικά. Πρόσεξε το χωρίο από το “Έχω ένα όνειρο” και μετά: https://popaganda.gr/newstrack/martin-luther-king-exw-ena-oneiro/
Τα ταραγμένα ύδατα του αγώνα για κοινωνική και πολιτική ισότητα των εγχρώμων θα άφηναν βαθιά το στίγμα τους στην κοινή γνώμη: πολλοί λευκοί άρχισαν να αναρωτιούνται για τον λόγο ύπαρξης των πολιτικών του διαχωρισμού, που μετρούσαν ήδη έναν αιώνα αποτρόπαιης δράσης, κάνοντας τους Αφροαμερικανούς πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Η γενικευμένη κατακραυγή της αμερικανικής κοινωνίας θα οδηγούσε τελικά στην αλλαγή της νομοθεσίας το 1964. Κατάφερε τελικά την ψήφιση του σημαντικότερου νόμου που θα τερμάτιζε κάθε διάκριση μεταξύ των ανθρώπων με βάση τη φυλή, το φύλο, τη θρησκεία ή την καταγωγή. Με αυτόν το νόμο, παραχωρήθηκαν δικαιώματα ψήφου, καταργήθηκαν οι ξεχωριστές δημόσιες αίθουσες για λευκούς και έγχρωμους, οι διακρίσεις στα σχολεία, στα σωματεία και στην εύρεση εργασίας.
Το 1965 μετά από αιματηρό αγώνα και μεγάλα εμπόδια ξεκίνησε μια μεγαλειώδης πορεία από την πόλη Σέλμα, στην οποία συμμετείχαν 30.000 διαδηλωτές μαύροι και λευκοί, ανάμεσά τους και μεγάλες προσωπικότητες της εποχής.
- Τρέιλερ από την ταινία “Selma”: https://www.youtube.com/watch?v=x6t7vVTxaic
Ίσως το όνειρό του για μια κοινωνία χωρίς ανισότητες, όπου όλοι αγαπιούνται μεταξύ τους σαν αδέρφια και με την αγάπη νικούν το μίσος και τη βία, να μη πραγματοποιήθηκε εξ ολοκλήρου, αλλά παραμένει ακόμη και σήμερα επίκαιρο, παρακινώντας όλους μας να επιλέξουμε συνειδητά πώς θέλουμε να είναι η κοινωνία στην οποία ζούμε.
Ο μεγάλος οραματιστής, που αφιέρωσε τη ζωή του στην κοινωνική δικαιοσύνη μέσω ειρηνικών μέσων και μη βίαιων τρόπων πολιτικής αντιπαράθεσης, αποτελεί φάρο για κάθε ανθρώπινη κοινότητα που επιζητεί ισότητα και ελευθερία…
- Τραγούδι ραπ με τον βίο – αγώνα του: https://www.youtube.com/watch?v=xAUvvAbzkUk&list=PLFCzDr_gSlX8nr-pv2Aa0c1GurS0H6KuO&index=2
«Το μίσος δεν μπορεί να καταπολεμήσει το μίσος. Μόνο η αγάπη μπορεί να το κάνει αυτό», έλεγε ο μεγάλος ειρηνιστής Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, προσδιορίζοντας έτσι το όραμά του για μια κοινωνία της ελευθερίας, της ισότητας, της αδελφοσύνης των ανθρώπων. Πόσο απέχει αυτό το όνειρο από το δικό μας, αλήθεια; Ένα όνειρο που για την πραγμάτωσή του απαιτούνται αγώνες. Και αποδοχή του.
Γιατί εμείς δεν πολεμούμε το σκοτάδι με σκοτάδι, ούτε το μίσος με μίσος. Εμείς αγωνιζόμαστε για το φως και την αγάπη. Και θα επιμένουμε μέχρι το όνειρο της μη βίας, της φιλίας γίνει πραγματικότητα. Δε σταματάμε να φυτεύουμε όλοι μαζί παντού το δέντρο της φιλίας και να το περιποιούμαστε, για να μεγαλώσει, με το φως του ήλιου και την αγάπη. Και τα ποτίζουμε με το νερό της ελπίδας και της υπομονής.
Γιατί…
«Πίστη σημαίνει να κάνεις το πρώτο βήμα, ακόμη κι αν δε βλέπεις ολόκληρη τη σκάλα.»
Και γιατί…
«Έχουμε αποφασίσει να επιμένουμε στην αγάπη. Το μίσος είναι ένα πολύ μεγάλο βάρος για να σηκώνει κανείς.»
Και γιατί…
«Η αγάπη είναι η μόνη δύναμη, ικανή να μεταμορφώσει έναν εχθρό σε φίλο.»
- Ντοκιμαντέρ με συνοπτική ιστορία του: https://www.youtube.com/watch?v=_6_t9epk3iE
* Η εργασία έγινε στο πλαίσιο της Κοινωνικής και Πολιτικής Αγωγής, κατά τη διάρκεια της Θεματικής Εβδομάδας και των μαθημάτων για τα δικαιώματα, σχολ. έτος 2018-19.
Προτεινόμενες ΠΗΓΕΣ για μελέτη:
- https://www.biography.com/activist/martin-luther-king-jr
- Ντοκιμαντέρ συνοπτικό για τον βίο και τον αγώνα του Μ.Λούθερ Κινγκ με ελληνικούς υποτίτλους: https://www.youtube.com/watch?v=_6_t9epk3iE
- Τραγούδι ραπ για το ίδιο θέμα: https://www.youtube.com/watch?v=xAUvvAbzkUk&list=PLFCzDr_gSlX8nr-pv2Aa0c1GurS0H6KuO&index=2
- Αφιέρωμα στον Μ. Λούθερ Κινγκ: https://www.news247.gr/afieromata/martin-luther-king-ena-oneiro-poy-tha-prepei-na-echoyme-panta-sto-myalo-mas.6300397.html
- Άρθρο για τον Μ. Λούθερ Κινγκ και το βραβείο Νόμπελ: https://www.kathimerini.gr/878447/article/epikairothta/kosmos/to-nompel-eirhnhs-ston-martin-loy8er-kingk
- Βίντεο με απόσπασμα από την ομιλία του Μ.Λούθερ Κινγκ με τη διάσημη φράση «Έχω ένα όνειρο», με ελληνικούς υποτίτλους: https://www.youtube.com/watch?v=X-xBuwtgBGs
- “I Have A Dream…” speech Copyright 1963: https://www.archives.gov/files/press/exhibits/dream-speech.pdf.
- Τρέιλερ της ταινίας «Selma»: https://www.youtube.com/watch?v=x6t7vVTxaic
- Βίντεο επετειακό του CNN Greece «Μισός αιώνας χωρίς τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ»: https://www.youtube.com/watch?v=pmjqhDl2Vhs
- Αποφθέγματα του Μ. Λούθερ Κινγκ:
https://www.gnomikologikon.gr/authquotes.php?auth=1399
https://www.youtube.com/watch?v=tfycMu_rSCU
- Άρθρο για τη Ρόζα Παρκς: https://www.mixanitouxronou.gr/i-roza-parks-arnite-na-sikothi-gia-na-katsi-enas-lefkos-ke-sillamvanete-to-boikotaz-ton-negron-kata-ton-leoforion-pou-gonatise-to-sistima-metaforon-ke-odigise-stin-katargisi-tou-filetikou-diachor/
- Βίντεο με κόμικς εκπαιδευτικό για τη Ρ. Παρκς από το κανάλι J’expire Shakespeare.: https://www.youtube.com/watch?v=yjbYg6fAu50
- Βίντεο της Kids Academy με εκπαιδυτικά κόμικς «Civil Rights Act of 1964 | Montgomery Bus Boycott for Kids | Rosa Parks and Martin Luther King»:
- https://www.youtube.com/watch?v=WKEGou1zPII
- Άρθρο «Η απαγορευμένη διαδήλωση στην Αλαμπάμα…»:
http://www.mixanitouxronou.gr/i-apagoreymeni-diadilosi-tis-alampama-poy-aimatokylise-i-astynomia-kai-metadothike-apo-tin-tileorasi-igithike-o-martin-loyther-kingk-poy-zitoyse-dikaiomata-gia-tin-afroamerikaniki-koinotita/
