Στα χρόνια διακυβέρνησης των Μακεδόνων αυτοκρατόρων ανθίζουν τα γράμματα και οι τέχνες. Οι Βυζαντινοί μελετούν, σώζουν και διδάσκουν τους αρχαίους Έλληνες συγγραφείς. Ο βυζαντινός πολιτισμός απλώνεται παντού.
Ερωτήσεις Κατανόησης
- Ποιοι ήταν οι ιδρυτές του πανεπιστήμιου της Μαγναύρας και ποιοι δίδαξαν σ’ αυτό;
- Πώς λειτουργούσε το πανεπιστήμιο και ποιο όφελος είχε το κράτος απ’ αυτό;
- Ποια άλλη σχολή λειτουργούσε την ίδια περίοδο; Ποιο έργο έγινε εκεί και ποιοι πρωτοστατούσαν στο έργο που γίνονταν εκεί;
- Ποιοι άλλοι βοήθησαν στην ανάπτυξη των γραμμάτων;
- Πώς ωφέλησε την τέχνη η ανάπτυξη των γραμμάτων;
- Για ποιο λόγο πιστεύεις ότι αναπτύχθηκαν οι τέχνες και τα γράμματα με τη λήξη της περιόδου της εικονομαχίας;
- Ο όρος «χρυσή εποχή» σας θυμίζει κάτι ανάλογο από παλαιότερη εποχή; Αν ναι, ποιες ομοιότητες υπάρχουν;
Σύντομο ιστορικό της Μεγάλης του Γένους Σχολής,
προ της Αλώσεως
Η σημερινή Μεγάλη του Γένους Σχολή θεωρείται:
Ότι είναι η συνέχεια της Οικουμενικής Πατριαρχικής Σχολής που ίδρυσε ο Μέγας Κωνσταντίνος…
Ότι βελτίωσε τις συνθήκες διδαχής ο αυτοκράτορας Ηράκλειος…
Ότι επί αυτοκράτορα Σέργιου έτυχε νέου εκπαιδευτικού προγράμματος…
Ότι επί αυτοκράτορα Λέοντος του Ισαύρου ανεστάλη η δράση της…
Ότι επαναλειτούργησε με τη φροντίδα του αυτοκράτορα Λέοντος του Αρμενίου…
Ότι μεγαλούργησε επί αυτοκρατορίας της δυναστείας των Κομνηνών…
Ότι προήγαγε τα γράμματα επάξια επί αυτοκρατορίας των Παλαιολόγων…
Μερικοί αμφισβητούν ότι η Μεγάλη Σχολή προϋπήρξε της Αλώσεως και απετέλεσε συνέχεια ή ανασύσταση της Οικουμενικής Σχολής, τα θεωρούν αυτά ως απλές εικασίες. Οφείλουμε όμως να δεχθούμε ως ορθότερη τη γνώμη ακαδημαϊκών, καθηγητών και ερευνητών όπως του Π. Καρολίδη, Αλ. Διομήδη, Ιω. Β. Παπαδόπουλου, ειδικώς δε αυτών που ασχολήθηκαν και μελέτησαν το ιστορικό της Μεγάλης του Γένους Σχολής Μαν. Ιω. Γεδεών, Βασ. Α. Μυστακίδη και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, οι οποίοι υποστηρίζουν τη συνεχή λειτουργία της Σχολής κατά τη διάρκεια της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
Σύντομο ιστορικό της Μεγάλης του Γένους Σχολής μετά την Άλωση
Μετά την Άλωση οι εξανδραποδισμοί κι οι εξισλαμισμοί κατέστησαν την επιβίωση του γένους των Ελλήνων προβληματική. Τα μόνα στηρίγματα ήταν η Ορθόδοξη πίστη και η Ελληνική παιδεία. Αυτός είναι και ο λόγος που ο Πατριάρχης Γεννάδιος, επωφελούμενος των προνομίων που παραχώρησε ο πορθητής σουλτάνος Μωάμεθ Β΄ επανίδρυσε το 1454 την Πατριαρχικήν Ακαδημίαν, η οποία λειτουργούσε και πριν την Άλωση. Πρώτος διδάσκαλος και σχολάρχης της Πατριαρχικής Σχολής υπήρξε ο Ματθαίος Καμαριώτης από τη Θεσσαλονίκη, μαθητής του Γενναδίου, αλλά και πνευματική προσωπικότητα η οποία καλύπτει σχεδόν όλο τον 15ο αιώνα.
Μετά τον θρυλικό γέροντα Ματθαίο Καμαριώτη, διευθύνουν και διδάσκουν στη Σχολή επιφανείς λόγιοι, όπως οι Ζυγομαλάδες, ο Θεόφιλος Κορυδαλλεύς, ο Αλέξανδρος Μαυροκορδάτος, ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Δωρόθεος Πρώιος, ο Κωνσταντίνος Κούμας, ο Φιλόθεος Βρυένιος, ο Γρηγόριος Παλαμάς και άλλοι.
Στις αρχές του 19ου αιώνα υπό την αιγίδα της Σχολής έγινε σπουδαία λεξικογραφική εργασία, η γνωστή Κιβωτός της Ελληνικής Γλώσσης, στη σύνταξη της οποίας προΐσταται ο πολύς Νικόλαος Λογάδης πλαισιωμένος από καθηγητές και μαθητές της Σχολής.
H Μεγάλη του Γένους Σχολή στην Κωνσταντινούπολη, το αρχαιότερο ελληνικό σχολείο που βρίσκεται ακόμη σε λειτουργία!
Η Μεγάλη του Γένους Σχολή, που δεσπόζει στον πέμπτο λόφο της Πόλης, αποτελούσε ανέκαθεν σημαντικό τουριστικό αξιοθέατο. Αυτό που γίνεται βέβαια τα τελευταία χρόνια είναι άνευ προηγουμένου. Η Μεγάλη του Γένους Σχολή είναι αυτοδιοίκητο ίδρυμα που διοικείται από εκλεγμένους ομογενείς. Στηρίζεται από τη μικρή του ακίνητη περιουσία, αλλά και τις δωρεές ιδιωτών.
«Μας χτυπούν συνέχεια την πόρτα!», λέει ο Δημήτρης Ζώτος, σχολάρχης στην Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή. «Η περιοχή έχει αναβαθμιστεί, έχουν αγοράσει σπίτια καλλιτέχνες από όλο τον κόσμο, τα έχουν ανακαινίσει, έχουν ανοίξει γκαλερί, καφέ, εστιατόρια. Το Σαββατοκύριακο δεν μπορείς να περπατήσεις από τον κόσμο».Πέρα από τους διαβάτες, η Μεγάλη του Γένους Σχολή προσελκύει το ενδιαφέρον πολλών επιστημόνων και ακαδημαϊκών που επισκέπτονται την Κωνσταντινούπολη, οι οποίοι δεν παραλείπουν μια στάση στο Φανάρι. Μπορεί να μην είναι τόσο γνωστό στο ευρύ κοινό στην Ελλάδα, αλλά το σχολείο διαθέτει θαυμαστό επιστημονικό εξοπλισμό, ενώ τους θησαυρούς που κρύβονται στη βιβλιοθήκη του θα ζήλευαν εκπαιδευτικά ιδρύματα απ’ όλο τον κόσμο.
Φέτος το ίδρυμα κλείνει 570 χρόνια ζωής. Είναι το αρχαιότερο ελληνικό σχολείο που βρίσκεται ακόμη σε λειτουργία. Σ’ αυτό το κτίριο, ένα αριστούργημα του εκλεκτικισμού, η σχολή μετακόμισε το 1882. «Εκείνη την εποχή είχε πάνω από 700 μαθητές, παιδιά όχι μόνο από την Κωνσταντινούπολη, αλλά και όλη τη Μικρά Ασία, ακόμη και από τη Βόρεια Ελλάδα», λέει ο κ. Ζώτος. Σήμερα, στο σχολείο που λειτουργεί ως γυμνάσιο και λύκειο, φοιτούν 32 μαθητές, παιδιά της ομογένειας της Πόλης, που παρακολουθούν το πρόγραμμα του τουρκικού υπουργείου Παιδείας, αλλά στα ελληνικά. «Για να μπουν στο πανεπιστήμιο θα δώσουν εξετάσεις στα τουρκικά, αλλά δεν συναντούν ιδιαίτερες δυσκολίες. Πηγαίνουν φροντιστήριο, τους βοηθάμε κι εμείς».
🏡Σπίτι: Απαντώ στην ερώτηση 8 του τετραδίου.