Στις αρχές του 9ου αιώνα, οι Βούλγαροι άρχισαν να προσπαθούν να επεκταθούν στα βυζαντινά εδάφη, γεγονός που οδήγησε σε συγκρούσεις με το Βυζάντιο. Οι Βυζαντινοί κατάφεραν να τους απωθήσουν, αν και οι Βούλγαροι έφτασαν μέχρι την Κωνσταντινούπολη. Αργότερα, οι σχέσεις βελτιώθηκαν όταν ο βασιλιάς των Βουλγάρων Βόγορης (Μιχαήλ) βαφτίστηκε χριστιανός και ακολούθησε τον πολιτισμό του Βυζαντίου. Ωστόσο, όταν ο βασιλιάς Συμεών ανέβηκε στον θρόνο, ξεκίνησαν νέοι πόλεμοι με το Βυζάντιο. Μετά την ήττα τους στον Σπερχειό ποταμό το 996 και τη μεγάλη ήττα το 1014, οι Βούλγαροι έπαψαν να είναι τόσο επικίνδυνοι για το Βυζάντιο. Οι Ρώσοι, που αρχικά κατοικούσαν στη Βόρεια Ευρώπη και ίδρυσαν το κράτος των Ρως, αρχικά ήταν εχθρικοί με το Βυζάντιο. Το 860 μ.Χ. επιτέθηκαν στην Κωνσταντινούπολη, αλλά η επίθεση αποκρούστηκε. Αργότερα υπέγραψαν συνθήκες ειρήνης με το Βυζάντιο και βοήθησαν κατά των Βουλγάρων. Το 987, οι Ρώσοι εκχριστιανίστηκαν και έγιναν σύμμαχοι του Βυζαντίου για πολλά χρόνια, με αμοιβαία οφέλη.
Ο Κύριλλος και ο Μεθόδιος ήταν γιοι σεβαστής οικογένειας, που ζούσε στη Θεσσαλονίκη. Ο Κύριλλος ήταν μεγαλύτερος και γεννήθηκε γύρω στα 822 μ.Χ. και τον ονόμασαν Κωνσταντίνο. Και οι δύο φοιτούσαν σε σχολείο της πατρικής τους πόλης και διακρίνονταν για το ήθος και τη φιλομάθειά τους.
Ο πατέρας τους πέθανε, όταν ο Κωνσταντίνος ήταν δεκατεσσάρων ετών. Τότε, από τη σχολή της Μαγναύρας πρότειναν στη μητέρα τους να στείλει τους δυο γιους της να σπουδάσουν δωρεάν στο αυτοκρατορικό σχολείο. Η προσφορά έγινε δεκτή κι έτσι οι δυο αδελφοί βρέθηκαν στην Πόλη.
Ο Κωνσταντίνος σπούδασε αριθμητική και γεωμετρία με δάσκαλο το Λέοντα το Μαθηματικό, καθώς και φιλοσοφία με δάσκαλο το μετέπειτα πατριάρχη Φώτιο. Σπούδασε ακόμα μουσική, ρητορική και αστρονομία. Έμαθε να μιλά πολλές γλώσσες και ιδιαίτερα τη σλαβική. Το όνομα Κύριλλος το απέκτησε όταν δέχτηκε το μοναχικό σχήμα.
Ο αδελφός του Μεθόδιος, σπούδασε διοίκηση και οικονομία και υπηρέτησε σε διοικητικές θέσεις της εκκλησίας. Ασπάστηκε και αυτός το μοναχικό βίο και μόνασε στον Όλυμπο της Βιθυνίας.
Η παγκόσμια αναγνώριση του Κύριλλου και του Μεθόδιου
«Όποιος ασχοληθεί με την ιστορία των Σλάβων, όποιος ταξιδέψει στις χώρες τους, βρίσκει παντού τον Κύριλλο και το Μεθόδιο. Σ’ όλες τις σλαβικές πόλεις, την Πράγα, το Βελιγράδι, τη Σόφια και τη Μόσχα οι δυο αυτοί θεσσαλονικείς θεωρούνται ως εθνικοί προστάτες τους. Οι επιστήμονες γράφουν την ιστορία τους, ο λαός τους σέβεται, η Ορθόδοξη Εκκλησία τους τιμά ως αγίους και οι πολιτικοί βλέπουν σ’ αυτούς το σύμβολο της ενότητας για τη φυλή τους».
Ερωτήσεις Κατανόησης
Ποιες ήταν οι σχέσεις Βυζαντινών και Σλάβων τον 4ο -7ο αιώνα;
Για ποιους λόγους οι σχέσεις των Βυζαντινών και των Σλάβων αλλάζουν προς το καλύτερο στις αρχές του 8ου αιώνα;
Τι έγινε με τους Σλάβους της βόρειας Βαλκανικής;
Τι ζήτησε ο Ρατισλάβος από τους Βυζαντινούς;
Πώς αντέδρασαν οι Βυζαντινοί στο αίτημα του Σλάβου ηγεμόνα και γιατί;
Ποιο ήταν το έργο του Κύριλλου και του Μεθόδιου στη Μοραβία;
Τι έκαναν για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της γλώσσας;
Για ποιους λόγους είναι σημαντικό το έργο τους;
Σπίτι: Μελετώ το μάθημα σελ.64-65 και απαντώ στην ερώτηση “Γιατί θεωρείτε ότι είναι σημαντικό για έναν λαό να έχει αλφάβητο;”
Για να αντιμετωπίσει το Βυζάντιο την κατάσταση, τοποθέτησε σε αυτές τις άκρες των συνόρων φρουρούς, τους Ακρίτες.
Στους ακρίτες το κράτος έδινε:
δωρεάν χωράφια (στρατιωτόπια) για να καλλιεργούν
άλογα και πανοπλίες για τους πολέμους
απαλλαγή από τους φόρους
Έτσι είχαν εγκατασταθεί μαζί με τις οικογένειές τους στα ανατολικά σύνορα και ήταν πραγματικοί «βιγλάτορες», αφού παρακολουθούσαν τις κινήσεις των εχθρών και ειδοποιούσαν έγκαιρα.
Επίσης φρουρούσαν τα περάσματα των συνόρων και εμπόδιζαν τους εχθρούς να λεηλατούν αυτές τις περιοχές.
Οι Ακρίτες έγιναν ξακουστοί, πολεμώντας εναντίον των Αράβων για την προστασία των συνόρων. Όταν δεν πολεμούσαν, γυμνάζονταν και βοηθούσαν στην οχύρωση των ακριτικών πόλεων.
Ο λαός τους ένιωθε προστάτες του,τους θαύμαζε και τους εξύμνησε στα ακριτικά τραγούδια.Τα τραγούδια αυτά μιλούν για τα ηρωικά κατορθώματα, τη ζωή, τους αγώνες των ακριτών και έγιναν η αρχή των δημοτικών μας τραγουδιών.
Ο πιο ξακουστός ήταν ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας:
Ο Διγενής σύμφωνα με τον μύθο ήταν ένας από τους Ακρίτες της Μικράς Ασίας, τους φρουρούς των Βυζαντινών συνόρων και απέκτησε το προσωνύμιο Διγενής εξαιτίας της εθνικής καταγωγής του: η μητέρα του, Ειρήνη ήταν κόρη βυζαντινού στρατηγού και ο πατέρας του Μουσούρ Άραβας εμίρης από τη Συρία.
Ο Βασίλειος Διγενής Ακρίτας είναι ο γνωστότερος από τους ήρωες των ακριτικών τραγουδιών και πρωταγωνιστής ενός έμμετρου αφηγηματικού έργου του 11ου – 12ου αι., το οποίο είναι γνωστό ως Διγενής Ακρίτας ή Έπος του Διγενή Ακρίτα. Θεωρείται το πρώτο γραπτό μνημείο της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Σύμφωνα με το μύθο ήταν ένας από τους Ακρίτες, τους φρουρούς των Βυζαντινών συνόρων και είχε το προσωνύμιο Διγενής εξαιτίας της εθνικής καταγωγής του: η μητέρα του ήταν κόρη βυζαντινού στρατηγού και ο πατέρας του εμίρης από την Συρία.
Υπόθεση του έργου
Το έργο ξεκινά με την αφήγηση της ιστορίας των γονέων του Διγενή: πατέρας του ήταν ο εμίρης της Συρίας Μουσούρ, ο οποίος σε μια επιδρομή σε βυζαντινά εδάφη άρπαξε την μοναχοκόρη ενός βυζαντινού στρατηγού. Τα πέντε αδέρφια της κοπέλας συνάντησαν τον εμίρη για να ζητήσουν πίσω την αδερφή τους και, επειδή εκείνος αρνήθηκε να την δώσει, ο μικρότερος από αυτούς μονομάχησε μαζί του και τον νίκησε. Ο εμίρης όμως αρνήθηκε να επιστρέψει την κοπέλα. Την παντρεύτηκε, βαφτίστηκε χριστιανός και εγκαταστάθηκε στο βυζαντινό έδαφος· όταν η μητέρα του τον κάλεσε οργισμένη να επιστρέψει στην πατρίδα του εκείνος την επισκέφτηκε και έπεισε εκείνη και την οικογένειά του να ασπασθούν τον χριστιανισμό. Ένα χρόνο μετά τον γάμο γεννήθηκε ο γιος του ζευγαριού, Βασίλειος.
Ο Βασίλειος είχε δείξει από τα παιδικά του χρόνια τις εξαιρετικές ικανότητες και επιδόσεις του σε ασχολίες όπως το κυνήγι: σε ηλικία 12 ετών έπνιξε δύο αρκούδες και σκότωσε ένα λιοντάρι. Όταν ερωτεύτηκε την κόρη ενός στρατηγού, την έκλεψε με την θέλησή της, επειδή οι γονείς της δεν έδιναν την συγκατάθεσή τους, και ο πατέρας της κοπέλας επέτρεψε τον γάμο μόνο αφού ο Διγενής σκότωσε τους πολεμιστές που έστειλε ο στρατηγός για να τον κυνηγήσουν.
Η συνέχεια του κειμένου αφηγείται τα κατορθώματα του Διγενή που τον έκαναν διάσημο και για τα οποία του απένειμε τιμές ο βυζαντινός αυτοκράτορας. Το μεγαλύτερο τμήμα καταλαμβάνεται από την αφήγηση -σε πρώτο πρόσωπο- των μαχών του Διγενή απέναντι σε έναν δράκο και ένα λιοντάρι που απειλούσε την γυναίκα του και εναντίον των απελατών και της αμαζόνας Μαξιμώς που ήθελαν να την κλέψουν.
Οι Άραβες προσπαθούν να καταλάβουν εδάφη της Μικράς Ασίας και να εγκατασταθούν στην Ευρώπη. Συναντούν την αντίσταση των Βυζαντινών και αλλάζοντας πορεία περνούν από τη βόρεια Αφρική στην Ισπανία.
Φωτόδεντρο – Χάρτης της αραβικής εξάπλωσης (7ος – 13ος αιώνας)
Χρονολόγιο – ιστοριογραμμή της αραβικής εξάπλωσης στο Φωτόδεντρο . Κάνε κλικ στην παρακάτω εικόνα για να δεις την εξάπλωση των Αράβων. Επιλέγοντας τα βελάκια στο κάτω μέρος θα διαβάσεις τα σημαντικότερα γεγονότα της ιστορίας τους.
Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία στη σελίδα μας. Εάν συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε τη σελίδα, θα υποθέσουμε πως είστε ικανοποιημένοι με αυτό.ΕντάξειΔιαβάστε περισσότεραΜη αποδοχή
