11. Η καθημερινή ζωή στο Βυζάντιο

• Η Κωνσταντινούπολη, γνωστή και ως «Επτάλοφη» λόγω των επτά λόφων της, ήταν μια πόλη γεμάτη ζωή και χτισμένη κοντά στη θάλασσα.
• Οι Βυζαντινοί συναντιούνταν στις πλατείες και τις αγορές, όπως η Αγορά του Κωνσταντίνου. Γύρω από αυτές τις αγορές υπήρχαν καταστήματα, ενώ σε υπαίθριες αγορές στις γειτονιές, παραγωγοί πουλούσαν φθηνότερα προϊόντα.
• Η επίβλεψη των αγορών ήταν ευθύνη του Έπαρχου, που φρόντιζε για την ποιότητα και την τιμή των προϊόντων, ιδιαίτερα για τα βασικά αγαθά.

Ερωτήσεις Κατανόησης

  1. Πού ήταν χτισμένη η Κωνσταντινούπολη και ποια ονομασία της δόθηκε λόγω της θέσης αυτής;
  2. Ποιος ήταν ο χώρος συνάντησης και επικοινωνίας των Βυζαντινών;
  3. Ποιος ήταν ο μεγαλύτερος δρόμος που διέσχιζε την Πόλη και πώς ήταν αυτός;
  4. Πώς λειτουργούσαν οι υπαίθριες αγορές;
  5. Τι ήταν ο Έπαρχος και ποιες ήταν οι αρμοδιότητες του;
  6. Τι γνωρίζεις για τις γιορτές των Βυζαντινών; Γιατί είναι απαραίτητες οι γιορτές στη ζωή των ανθρώπων;

Οι «Δήμοι» στο Βυζάντιο αποτελούν κατάλοιπο των δημοκρατικών θεσμών. Αρχικά λειτουργούσαν ως λαϊκές ομάδες οι οποίες, στη συνέχεια, μετεξελίχθηκαν σε αθλητικά σωματεία τα οποία είχαν επιφορτιστεί με την οργάνωση των ιππικών αγώνων.

Με την πάροδο του χρόνου, αυτά τα σωματεία απέκτησαν υπολογίσιμη πολιτική ισχύ. Από μαρτυρίες τις οποίες έχουμε η δραστηριότητά τους λάμβανε χώρα σε όλες τις μεγάλες πόλεις της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, τόσο στον ελλαδικό χώρο (Ρόδος, Γόρτυνα, Νέα Αγχίαλος κ.ά)  όσο και στη Μικρά Ασία (Μίλητος, Έφεσος Κύζικος, Πριήνη, Στρατονίκεια κ.ά), την Ανατολή (Αντιόχεια, Ιερουσαλήμ, Καισάρεια Παλαιστίνης, Έμεσα κ.ά) και την Αίγυπτο (Αλεξάνδρεια, Οξύρυγχος, Αντινόη κ.ά).

Οι Δήμοι διακρίνονταν από τον χρωματισμό που είχαν τα εμβλήματά τους. Έτσι είχαμε τους Πράσινους, τους Λευκούς, τους Βένετους και τους Ρούσιους. Δηλαδή τέσσερις ξεχωριστούς Δήμους.  Επισήμως δεν είχαν κάποια πολιτική εξουσία. Από τον 5ο αιώνα οι αρχηγοί τους διορίζονταν από τον αυτοκράτορα.

Από αυτούς τους τέσσερις Δήμους οι Βένετοι και οι Πράσινοι ήταν οι πιο ισχυρές ομάδες στις πόλεις της Ανατολής και διαδραμάτισαν ισχυρό πολιτικό ρόλο από τότε που ανέβηκε στο θρόνο ο Θεοδόσιος ο Β’ το 408 μ.Χ. έως την άνοδο στο θρόνο του Ηρακλείου το 610 μ.Χ.

Οι Βένετοι εκπροσωπούσαν την παλαιά αριστοκρατία των γαιοκτημόνων και εκείνοι που τους ακολουθούσαν ήταν δημόσιοι υπάλληλοι, ανακτορικοί υπάλληλοι, εκκλησιαστικοί υπάλληλοι και μέλη αρχοντικών οικογενειών. Το κύριο ενοποιητικό στοιχείο τους ήταν η προσκόλλησή τους στην Ορθοδοξία και η πιστή τήρηση των αποφάσεων των οικουμενικών συνόδων.

Οι Πράσινοι, από την άλλη, εξέφραζαν τα ανώτερα αστικά στρώματα, όπως των μεγαλεμπόρων, των βιοτεχνών, επίσης τους αυλικούς και όσους προσέφεραν οικονομικές υπηρεσίες. Απολάμβαναν της υποστηρίξεως των εργατών, των τεχνιτών και των μικροπραματευτάδων. Βασικό χαρακτηριστικό τους ήταν οι δεσμοί με την Ανατολή.

Σπίτι: 

  • Μελετώ το μάθημα 11 σελ. 36-37 και το παράθεμα 3 (Οι γιορτές)
  • Τ.Ε. σελ. 14 απαντώ στην ασκ.4