7. Η Κωνσταντινούπολη οχυρώνεται και στολίζεται με έργα τέχνης

Τι θα μάθουμε:

–  Πώς μέσα σε 6 έτη χτίστηκε και οχυρώθηκε η νέα πρωτεύουσα

–  Ποια έργα έγιναν ώστε η νέα πρωτεύουσα να γίνει ισάξια και καλύτερη της Ρώμης

 

Το 330 μ.Χ. χτίστηκε η Κωνσταντινούπολη από πολλούς εργάτες και τεχνίτες.

Η θεμελίωσή της έγινε από τον αυτοκράτορα, το Νοέμβριο του 324 μ.Χ, και τα εγκαίνιά της το Μάιο του 330 μ.Χ.

Όταν ήταν αυτοκράτορας ο Κωνσταντίνος, έγιναν πολλά έργα στην πόλη:

Χτίστηκαν τείχη που προστάτευαν την
Κωνσταντινούπολη.
Χτίστηκε μεγάλη αγορά στο κέντρο της πόλης.
Στολίστηκε την πόλη με έργα τέχνης από τη Ρώμη.
Κατασκευάστηκαν χριστιανικές εκκλησίες
Φτιάχτηκαν υδραγωγεία που έδιναν νερό στην πόλη.

https://www.youtube.com/watch?v=hFXiLbnQhgQ  

https://www.youtube.com/watch?v=uX4UJv-eIjQ 

Θρύλοι για το χτίσιμο της Πόλης

α. «Όταν ο Κωνσταντίνος αποφάσισε να κάμει τη νέα πρωτεύουσα, δε διάλεξε αμέσως το Βυζάντιο. Η προσοχή του στράφηκε πρώτα στην Τροία, την πόλη του Αινεία, ο οποίος, όπως λέει η παράδοση, είχε έρθει από εκεί στην Ιταλία και θεμελίωσε τη Ρωμαϊκή πολιτεία. Ενώ όμως βρισκόταν στην Τροία και ρύθμιζε τα όρια της μελλοντικής πόλης, κάποιο βράδυ παρουσιάστηκε στο όνειρό του ένας άγγελος και τον προέτρεψε να διαλέξει μια άλλη τοποθεσία για την πρωτεύουσά του. Μετά από αυτό ο Κωνσταντίνος διάλεξε τελικά το Βυζάντιο».

β. «Πριν από το χτίσιμο της νέας πρωτεύουσας ο Αυτοκράτορας φρόντισε να γίνουν τα σχέδια της πόλης όπως αυτός ήθελε. Με ένα ακόντιο στο χέρι χάραζε ο ίδιος τα όρια της πόλης. Οι αυλικοί και οι μηχανικοί του, εντυπωσιασμένοι από την αντοχή του αλλά και από την έκταση της μελλοντικής πολιτείας, τον ρώτησαν:
-Πόσο θα προχωρήσεις ακόμη, Κύριέ μας;. Κι εκείνος τους απάντησε:
-Θα προχωρήσω μέχρις ότου σταματήσει αυτός που προχωρεί μπροστά μου.
Και όλοι κατάλαβαν ότι κάποια θεία δύναμη οδηγούσε τον Κωνσταντίνο».

Β7. Ερωτήσεις Κατανόησης
1. Πότε έγινε η θεμελίωση της Κωνσταντινούπολης και πότε τα εγκαίνιά της;
2. Πόσα χρόνια χρειάστηκαν για να ολοκληρωθεί το χτίσιμο της πρωτεύουσας;
3. Ποια ήταν τα έργα που έγιναν στη νέα πρωτεύουσα με εντολή του Κωνσταντίνου;
4. Ποιος συνέχισε το έργο του Κωνσταντίνου μετά το θάνατό του;

 

 

6. Μια νέα πρωτεύουσα, η Κωνσταντινούπολη

Ο Κωνσταντίνος παίρνει τη μεγάλη απόφαση να μεταφέρει την πρωτεύουσα της αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στο Βυζάντιο. Η θέση της νέας πρωτεύουσας έχει πολλά φυσικά και στρατηγικά πλεονεκτήματα.

Οι λόγοι επιλογής του Βυζαντίου ως η τοποθεσία της νέας πρωτεύουσας:

  • ήταν στο σημείο που ενώνονταν η Ευρώπη με την Ασία και ο Εύξεινος Πόντος με το Αιγαίο.

  • εκεί κατέληγαν όλοι οι μεγάλοι εμπορικοί δρόμοι και άρχιζαν άλλοι, που οδηγούσαν στην Ανατολή (π.χ. Εγνατία Οδός).

  • ο Κεράτιος κόλπος σχημάτιζε φυσικό λιμάνι κατάλληλο για την εμπορική κίνηση της πόλης.

  • μπορούσε εύκολα να οχυρωθεί.

  • βρισκόταν κοντά στις πλουσιότερες περιοχές που τροφοδοτούσαν όλη την αυτοκρατορία με αρώματα, μπαχαρικά, μετάξι και κοσμήματα.

  • Υπήρχε ομοιογένεια στους πληθυσμούς της ανατολής μιας και οι κάτοικοι ήταν ελληνόφωνοι-μιλούσαν ελληνικά- και είχαν ασπαστεί το χριστιανισμό.

Τα εγκαίνια της νέας πόλης έγιναν στις 11 Μαίου 330 και ονομάστηκαν γενέθλια. Για να εποικιστεί σε σύντομο χρονικό διάστημα η νέα πόλη στους πολίτες που θα έκτιζαν τις νέες τους κατοικίες παρεχόταν δωρεάν άρτος (panes aedium), ενώ οι ανάδοχοι εδαφών στην περιοχή της Μικράς Ασίας αναγκάστηκαν να οικοδομήσουν οικήματα στην Νέα Ρώμη.

Η επιθυμία των κατοίκων της Αυτοκρατορίας να εγκατασταθούν στη νέα πρωτεύουσα ήταν ιδιαίτερα μεγάλη με αποτέλεσμα τα μέτρα να καταργηθούν και να υπάρξει συνωστισμός εντός των τειχών της πόλης.

Τέλος, παρότι η επίσημη ονομασία της ήταν Nove Roma (Νέα Ρώμη), το όνομα που επικράτησε ήταν Κωνσταντινούπολη προς τιμήν του Μεγάλου Κωνσταντίνου.

Ερωτήσεις Κατανόησης

  1. Ποια ήταν τα μειονεκτήματα της διακυβέρνησης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας από τη Ρώμη;
  2. Ποιες αλλαγές έκανε ο Κωνσταντίνος στη διοίκηση και τη θρησκεία;
  3. Ποιο ήταν το όνομα της νέας πρωτεύουσας;
  4. Ποια ήταν τα πλεονεκτήματα της νέας πρωτεύουσας;
  5. Γιατί ήταν σημαντικές οι επαρχίες της Ανατολής;
  6. Γιατί οι κάτοικοι των ανατολικών περιοχών έβλεπαν θετικά τις αλλαγές του Κωνσταντίνου;

 

Έτσι μεγάλωσε το Βυζάντιο.

«Με τη μεταφορά της πρωτεύουσας στο Βυζάντιο, τον αυτοκράτορα ακολούθησαν κι εγκαταστάθηκαν εδώ χιλιάδες Ρωμαίοι πολίτες, κυβερνητικοί υπάλληλοι, στρατιωτικοί, νομικοί, επαγγελματίες, έμποροι και τεχνίτες που είχαν έρθει να βοηθήσουν στο χτίσιμο της πόλης. Όλοι αυτοί μιλούσαν και συνέχισαν να μιλούν τη γλώσσα τους, τη λατινική. Μάθαιναν όμως και την ελληνική, γιατί αυτή τη γλώσσα γνώριζαν και μιλούσαν όλοι στην Ανατολή και στο Βυζάντιο. Γι αυτό οι Ρωμαίοι δεν επέβαλαν τη λατινική γλώσσα στους Έλληνες. Αντίθετα βοήθησαν και οι ίδιοι στην εξάπλωση της ελληνικής γλώσσας, γιατί αυτή έφερνε μαζί της τον ελληνικό πολιτισμό και την εξημέρωση των κατοίκων. Έτσι αυτή η ενίσχυση του ελληνισμού αποδείχθηκε ευεργετική για όλους τους Ρωμαίους υπηκόους».

Κ. Άμαντος, Εισαγωγή στη Βυζαντινή Ιστορία

 

5. Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας

Μετά από 2 αιώνες ακμής (Pax Romana) η ρωμαϊκή αυτοκρατορία αρχίζει να κλονίζεται από εξωτερικά και εσωτερικά  προβλήματα.

Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας – α΄ μέρος

Ερωτήσεις
Ποια προβλήματα αντιμετώπιζε η ρωμαϊκή αυτοκρατορία στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ.;

Πώς προσπάθησε να τα αντιμετωπίσει ο Διοκλητιανός;

Η τετραρχία έλυσε τα προβλήματα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας;

Τι συνέβη μετά την παραίτηση του Διοκλητιανού;

Γιατί νομίζεις ότι ο Διοκλητιανός χώρισε την αυτοκρατορία σε τέσσερις μεγάλες περιφέρειες;

Πώς πιστεύεις ότι ένιωθαν οι χριστιανοί που τους καταδίωκαν οι Ρωμαίοι για τη θρησκεία τους; Συμβαίνει κάτι ανάλογο σήμερα;

Μπορείς να σκεφτείς για ποιους λόγους συγκρούστηκαν οι τέσσερις συνάρχοντες μεταξύ τους;

τετραρχία

Μεγάλες αλλαγές στη διοίκηση της αυτοκρατορίας – β΄ μέρος

Ερωτήσεις
Γιατί είναι τόσο σημαντικό το Διάταγμα της ανεξιθρησκίας; Σήμερα τι ισχύει στη χώρα μας για την ελευθερία της θρησκευτικής πίστης;

Γιατί νομίζεις ότι συγκρούστηκαν μεταξύ τους ο Λικίνιος και ο Κωνσταντίνος;

Ποια μέτρα πήρε ο Κωνσταντίνος για να λύσει τα προβλήματα διοίκησης της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας;

Πώς κρίνεις τα προσωνύμια που απέκτησε ο Κωνσταντίνος;

Πιστεύεις ότι σήμερα είναι απαραίτητο σε παγκόσμιο επίπεδο ένα διάταγμα για την ανεξιθρησκία; Ναι, όχι και γιατί;

Α. ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ: e-επανάληψη



Λήψη αρχείου

Οδηγίες: Απαντήστε στις ερωτήσεις του παρακάτω συνδέσμου, με βάση το παραπάνω αναγνωστικό απόσπασμα:

Α. ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΡΩΜΑΙΟΙ 



Λήψη αρχείου