3. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορία, μια υπερδύναμη του αρχαίου κόσμου

Οι Ρωμαίοι, μετά την Ελλάδα, κατέκτησαν κι άλλες χώρες της Δύσης, της Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής.
Έτσι, η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία έγινε τεράστια και είχε 50 εκατομμύρια κατοίκους.

Για να λύσουν τα προβλήματά τους, οι Ρωμαίοι έκαναν τα εξής:
 Ο αυτοκράτορας ήταν ο αρχηγός όλων.
 Έφτιαξαν δυνατό στρατό, που πρόσεχε όλες τις περιοχές.
 Όποιος ήθελε τους Ρωμαίους, ονομαζόταν «Ρωμαίος πολίτης».
 Οι κάτοικοι πλήρωναν λίγα λεφτά (φόροι) στην αυτοκρατορία.
 Έφτιαξαν καλύτερους νόμους (κανόνες).

«Όλοι οι δρόμοι οδηγούν στη Ρώμη»

Στα χρόνια ακμής του ρωμαϊκού κράτους κατασκευάστηκε ένα πυκνό δίκτυο δρόμων, που ένωνε την πρωτεύουσα με όλες τις περιοχές της αυτοκρατορίας, τις μεγάλες πόλεις και τα λιμάνια. Ένας από αυτούς ήταν η Εγνατία Οδός. Ξεκινούσε από το Δυρράχιο, περνούσε από τη Βέροια, την Πέλλα και τη Θεσσαλονίκη και κατέληγε στο Βυζάντιο. Τους δρόμους αυτούς χρησιμοποιούσαν κυρίως ο στρατός, οι έμποροι και οι αγγελιοφόροι.
Η Εγνατία οδός πήρε το όνομά της από τον ανθύπατο Μακεδονίας Γναίο Εγνάτιο (Gneus Egnatius), που την κατασκεύασε, όπως βεβαιώνει μιλιάριο -δίγλωσση μαρμάρινη στήλη, που βρέθηκε κοντά στη Θεσσαλονίκη και φυλάσσεται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης.

Pax Romana: Η περίοδος ειρήνης που έφερε ριζικές αλλαγές στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία

Η Pax Romana, γνωστή και ως Pax Augusti, ήταν μια χρονική περίοδος 200 περίπου χρόνων. Η φράση αυτή μεταφράζεται ως «Ρωμαϊκή Ειρήνη» και οριοθετείται μεταξύ δύο σημαντικών γεγονότων: τη μεταβολή από τη Ρωμαϊκή Δημοκρατία στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία με τον Οκταβιανό Αύγουστο το 27 π.Χ. και τον θάνατο του αυτοκράτορα Μάρκου Αυρηλίου το 180 μ.Χ. Σε αυτούς τους 2 αιώνες έλαβαν χώρα γεγονότα και καινοτομίες, οι οποίες οδήγησαν τη Ρώμη στη «χρυσή» της εποχή.

Ερωτήσεις – Απαντήσεις

Τι εννοούσαν οι Ρωμαίοι, όταν έλεγαν Mare Nostrum;
Μετά την κατάκτηση της Ελλάδας οι κατακτήσεις για τους Ρωμαίους συνεχίστηκαν. Στο τέλος όλες οι περιοχές που βρέχονταν από τη Μεσόγειο θάλασσα ανήκαν στο ρωμαϊκό κράτος. Έτσι, η Μεσόγειος έγινε μια θάλασσα που περικλείονταν από το ρωμαϊκό κράτος και γι’ αυτό οι ίδιοι με περηφάνια την έλεγαν «η θάλασσά μας» , δηλαδή στα λατινικά «Mare Nostrum».

Γιατί οι Ρωμαίοι ονομάστηκαν κοσμοκράτορες ;
Στις αρχές του 1ου αιώνα μ.Χ. οι Ρωμαίοι είχαν κυριεύσει όλο τον τότε γνωστό κόσμο είχαν γίνει δηλαδή κοσμοκράτορες. Ο Έλληνας ιστορικός Πολύβιος έλεγε ότι οι Ρωμαίοι δεν υπέταξαν μόνο όλα τα κράτη αλλά όλη την οικουμένη.

Γιατί το ρωμαϊκό κράτος ονομάστηκε πολυπολιτισμικό ;
Ονομάστηκε έτσι επειδή οι κάτοικοί του :
• ανήκαν σε πολλές φυλές
• μιλούσαν διαφορετικές γλώσσες
• είχαν διαφορετικές θρησκείες και διαφορετικές συνήθειες.

Σε τι αλλαγές στη διοίκηση προχώρησαν οι Ρωμαίοι, ώστε να κυβερνηθεί το απέραντο κράτος τους ;
• Όρισαν τον αυτοκράτορα «πρώτο πολίτη» της χώρας κι όλοι όφειλαν πίστη και υπακοή σ’ αυτόν.
• Έδωσαν τον τίτλο του Ρωμαίου πολίτη σε όσους κατακτημένους δέχονταν την κυριαρχία της Ρώμης.
• Οργάνωσαν πειθαρχημένο στρατό, για τη φύλαξη των συνόρων αλλά και για την τήρηση της τάξης και της ειρήνης στην αυτοκρατορία τους. Σε καιρό ειρήνης οι στρατιώτες εργαζόταν και βοηθούσαν να κατασκευαστούν δρόμοι, γέφυρες, λιμάνια και αρδευτικά έργα.
• Διόρισαν ανώτερους Ρωμαίους κυβερνήτες, τους ανθύπατους, οι οποίοι επέβλεπαν τους τοπικούς άρχοντες και ενημέρωναν τον αυτοκράτορα.

Τι άλλαξε στη συμπεριφορά των Ρωμαίων ώστε οι ανασφαλείς και φοβισμένοι κάτοικοι της πρώτης κατάκτησης να νιώθουν τώρα πιο ασφαλείς ;
Όταν οι Ρωμαίοι αισθάνθηκαν και οι ίδιοι αρκετά δυνατοί, κατάλαβαν ότι θα μπορούσαν πιο εύκολα να διατηρήσουν την αυτοκρατορία τους, εάν οι κάτοικοί της ήταν περισσότερο ευχαριστημένοι, παρά οργισμένοι μαζί τους. Έτσι :
• Μείωσαν τους φόρους των πολιτών και οργάνωσαν καλύτερα την είσπραξή τους.
• Ψήφισαν δικαιότερους νόμους και φρόντιζαν για την τήρηση και την εφαρμογή τους απ’ όλους.Σε καιρό ειρήνης ο στρατός αναλάμβανε την κατασκευή μεγάλων δημόσιων έργων όπως υδραγωγεία, δρόμους, λιμάνια, αρδευτικά έργα κ.λπ. ανακουφίζοντας τους πολίτες.

Τι ήταν η pax romana ;
Για 200 περίπου χρόνια επικράτησε ειρήνη στην αυτοκρατορία, χάρη στα παραπάνω μέτρα, με αποτέλεσμα να αναπτυχθούν αυτήν την περίοδο η γεωργία, η ναυτιλία, το εμπόριο, η βιοτεχνία και τα γράμματα.