Ρώμη ήταν η έδρα του αυτοκράτορα και η καρδιά του ρωμαϊκού κράτους. Ήταν χτισμένη πλάι στον Τίβερη ποταμό και στολισμένη με ναούς, ωραία κτίρια και έργα τέχνης. Στην περίοδο ακμής της αυτοκρατορίας ο πληθυσμός της, μαζί με τους δούλους και τους ξένους, πλησίαζε το ενάμισι εκατομμύριο. Οι περισσότεροι κάτοικοι διέμεναν σε πολυκατοικίες και οι πιο εύποροι σε μονοκατοικίες. Στον Παλατίνο λόφο ήταν χτισμένο και το παλάτι των αυτοκρατόρων.

Γνωρίζεις κάποια φράση στα λατινικά που να χρησιμοποιούμε ακόμη και σήμερα;

Για να δούμε τις φράσεις μαζί με τη σημασία τους στα ελληνικά:

1. Carpe Diem – «Άδραξε τη μέρα», δηλαδή ζήσε τη στιγμή χωρίς να σκέφτεσαι το αύριο.
2. Veni, vidi, vici – “Ήρθα, είδα, νίκησα”, δηλώνει γρήγορη και αποφασιστική νίκη.
3. Et cetera (etc.) – “Και τα λοιπά”, χρησιμοποιείται για να δηλώσει ότι η λίστα συνεχίζεται χωρίς να τα αναφέρει όλα.
4. In vino veritas – «Στο κρασί υπάρχει η αλήθεια», αναφέρεται στην ιδέα ότι όταν κάποιος πίνει, λέει την αλήθεια.
5. Alea iacta est – “Ο κύβος ερρίφθη”, σημαίνει ότι έχει ληφθεί μια απόφαση.
6. Cogito, ergo sum – «Σκέφτομαι, άρα υπάρχω», δηλώνει ότι η ικανότητα να σκεφτόμαστε είναι απόδειξη της υπάρξεώς μας.
7. De facto – «Στην πράξη», αναφέρεται σε κάτι που ισχύει στην πραγματικότητα, έστω κι αν δεν είναι επίσημο αναγνωρισμένο.
8. Persona non grata – «Ανεπιθύμητο πρόσωπο», δηλώνει κάποιον που δεν είναι ευπρόσδεκτος σε έναν χώρο ή κύκλο.
9. Pro bono – «Για το κοινό καλό», αναφέρεται σε εργασία ή υπηρεσίες που παρέχονται δωρεάν, συνήθως για κοινωφελείς σκοπούς.
10. Status quo – “Η κατάσταση όπως είναι”, περιγράφει την υπάρχουσα κατάσταση πραγμάτων χωρίς αλλαγές.
11. Mea culpa – «Λάθος μου», έκφραση για την ανάληψη της ευθύνης ή για συγγνώμη.

Υπάρχουν πολλές γνωστές φράσεις που αποδίδονται σε σπουδές προσωπικότητες της Ρώμης και έχουν μείνει στην ιστορία. Ας δούμε μερικές από αυτές:

• «Alea iacta est» – «Ο κύβος ερρίφθη» (Ιούλιος Καίσαρας)
  Την είπε ο Ιούλιος Καίσαρας όταν πέρασε τον Ρουβίκωνα το 49 π.Χ., σηματοδοτώντας την έναρξη του εμφυλίου πολέμου. Σημαίνει ότι έχει ληφθεί μια μη αναστρέψιμη απόφαση.
• “Veni, vidi, vici” – “Ήρθα, είδα, νίκησα” (Ιούλιος Καίσαρας)
  Αυτή η φράση αποδίδεται επίσης στον Καίσαρα και εκφράζει μια γρήγορη και απόλυτη νίκη.
• «Divide et impera» – «Διαίρει και βασίλευε» (Φράση της ρωμαϊκής πολιτικής)
  Η τακτική του να διαιρέσει τους εχθρούς ή τους αντιπάλους σου για να διατηρήσεις τον έλεγχο.
• “Si vis pacem, para bellum” – “Αν θέλεις ειρήνη, προετοιμάσου για πόλεμο” (Φλάβιος Βεγέτιος Ρενάτος)
  Αυτή η φράση αποδίδεται στον Ρωμαίο συγγραφέα Βεγέτιο και υπογραμμίζει την ιδέα ότι η προετοιμασία για πόλεμο είναι για να διασφαλιστεί η ειρήνη.
• “Amor vincit omnia” – “Η αγάπη νικά τα πάντα” (Βιργίλιος)
  Ο μεγάλος Ρωμαίος ποιητής Βιργίλιος έγραψε αυτή τη φράση, η οποία εκφράζει την παντοδυναμία της αγάπης.
• «Fortes fortuna adiuvat» – «Η τύχη βοηθά τους τολμηρούς» (Πλίνιος ο Πρεσβύτερος)
  Αυτή η φράση ενθαρρύνει το θάρρος και την τόλμη, δείχνοντας ότι η τύχη συνήθως ευνοεί τους θαρραλέους.
• “Errare humanum est” – “Το να σφάλλεις είναι ανθρώπινο” (Σενέκας)
  Αυτή η φράση τονίζει ότι όλοι οι άνθρωποι κάνουν λάθη.

Οι πιο σημαντικές γιορτές της Αρχαίας Ρώμης ήταν οι εξής:

1. Saturnalia – Αφιερωμένη στον θεό Κρόνο (Saturnus), γιορταζόταν τον Δεκέμβριο και ήταν η πιο δημοφιλής γιορτή. Περιλάμβανε εναλλάξ δώρων και γιορτές με κοινωνικές ανατροπές, όπως δούλους να γίνουν αφέντες για μία μέρα.
2. Lupercalia – Γιορταζόταν στις 15 Φεβρουαρίου (Lupercus). Περιλάμβανε τελετές γονιμότητας, με τους Λουπέρκους να τρέχουν στους δρόμους, χτυπώντας τους περαστικούς για να τους ευλογήσουν.
3. Floralia – Γιορτή αφιερωμένη στη θεά των λουλουδιών, Φλώρα. Διοργανωνόταν από τις 28 Απριλίου έως την 1η Μαΐου, γιορτάζοντας την άνοιξη με λουλούδια, θεατρικές παραστάσεις και χορούς.
4. Vestalia – Μια από τις πιο σημαντικές γιορτές, αφιερωμένη στη θεά Εστία (Vesta), θεά του σπιτιού. Λάμβανε χώρα τον Ιούνιο και αφορούσε την ιερή φλόγα που κρατούσαν αναμμένη οι Εστιάδες Παρθένες.
5. Parentalia – Γιορτή των νεκρών προγόνων, που γινόταν τον Φεβρουάριο. Οι Ρωμαίοι τιμούσαν τους νεκρούς με επισκέψεις στους τάφους και τις προσφορές.

Αυτές οι γιορτές συνδύαζαν θρησκευτική λατρεία, κοινωνική αλληλεπίδραση ζωής και ψυχαγωγία, διαμορφώνοντας τον ρυθμό της Ρώμης.