Εορτή της 28ης Οκτωβρίου 1940 (25/10/2019)
Έχουν περάσει κοντά 80 χρόνια που στην καρδιά της Ευρώπης, τη Γερμανία θέριεψε ένα τέρας.
Το τέρας του Ναζισμού.
Κι’ όπως όλα τα τέρατα ήθελε σάρκες, ανθρώπινες σάρκες!
Άρχισε να θεριεύει και να απλώνεται σαν ματωμένη κηλίδα σ’ όλη την Ευρώπη.
Πολωνία, Νορβηγία, Δανία, Βέλγιο, Ολλανδία, Γαλλία,…Σερβία, Ρουμανία,
Τα τέρατα έχουν την συνήθεια να ενεργοποιούν άλλα τέρατα και αυτό συνέβη και στην περίπτωσή μας.
Το τέρας του Φασισμού στη γειτονική μας Ιταλία, ζηλεύοντας τις επιτυχίες του Ναζισμού επιτίθεται την 28η Οκτωβρίου του 1940 στην Ελλάδα.
Οι Έλληνες πολεμώντας ψυχωμένα αποκρούουν τον εχθρό στα βουνά της Ηπείρου και τον αναγκάζουν να οπισθοχωρήσει.
Αλλά η χαρά της Νίκης σβήνει γρήγορα από τα χείλη τους, αφού οι Γερμανοί καταφθάνουν να βοηθήσουν τους Φασίστες Ιταλούς και επιτίθενται στην Μακεδονία στην Βόρεια Ελλάδα.
Ο αγώνας άνισος και τελικά μέχρι το καλοκαίρι του 1941 έχουν κατακτήσει και την Κρήτη.
Ένα μεγάλο μαύρο πέπλο, αυτό της σκλαβιάς πέφτει πάνω στη χώρα.
Χιλιάδες οι νεκροί στα πεδία των μαχών, αλλά οι περισσότεροι που πεθαίνουν είναι άμαχοι – γυναικόπαιδα από την πείνα, το κρύο και της κακουχίες.
Ο πόλεμος κοστίζει στους Έλληνες πάνω από ένα εκατομμύριο ψυχές.
Τα παιδιά χωρίς οικογένειες πολλά! Πάρα πολλά!
Μερικά απ’ αυτά τα αυτά τα τυχερά ζουν σε ορφανοτροφεία, που δεν είναι αρκετά για να προσφέρουν στέγη σε όλα τα ορφανά του πολέμου.
Στη Θεσσαλονίκη οι Ναζί διώχνουν τα παιδιά από τα Ορφανοτροφεία της πόλης και περίπου 160 παιδιά μεταβάλλονται σʼ ένα είδος καλόκαρδης ηρωικής συμμορίας, που κλέβει από τους Γερμανούς και του μαυραγορίτες για να συντηρεί τα μέλη της κι όσους μπορεί από τον κόσμο γύρω της.
Όλοι τους γνωρίζουν σαν Ξυπόλυτο Τάγμα. Η δράση τους πήρε διαστάσεις μύθου και μετά τον πόλεμο ένας Ελληνοαμερικανός ονόματι Γρεκ Τάλλας (Γρηγόρης Θαλασσινός) γυρίζει σε κινηματογραφική ταινία. ΤΟ ΞΥΠΟΛΛΥΤΟ ΤΑΓΜΑ.
63 από τα 65 παιδιά που παίρνουν μέρος στα γυρίσματα τα πήρε από τα ορφανοτροφεία των Αθηνών και της Θεσσαλονίκης.
Ας δούμε ένα μικρό τμήμα της.
Και τώρα θα ένα μικρό τμήμα της συνέντευξης που έδωσε πολλά χρόνια μετά ο πρωταγωνιστής αυτής της ταινίας και έχει την αξία της αφού μας αφηγείται από πρώτο χέρι, πως ζούσαν τα παιδιά την περίοδο της Γερμανικής Κατοχής στα ορφανοτροφεία.
Αν προσπαθήσει κανείς να απαριθμήσει τα εγκλήματα που διέπραξαν οι Γερμανοί κατά τη διάρκεια της κατοχής του 40 δεν θ΄άχει τελειωμό.
800 χωριά έγιναν στάχτη σαν αντίποινα στην αντίσταση των Ελλήνων.
90 τόποι μαρτυρίου, μας θυμίζουν το μέγεθος της καταστροφής….
Δίστομο, Καισαριανή, Καλάβρυτα, Κάνδανος, Κεφαλονιά, Γιαννιτσά, Κοντομαρί, Αλικιανός, Ανώγεια, Χορτιάτης, Κομμένο, Κλεισούρα, Μεσόβουνο, Κερδύλλια, Παραμυθιά και Λιγγιάδες και άλλα…
Διαλέγουμε τη σφαγή στα χωριά της Βιάννου της Κρήτης , αφού έμενε να να μείνει χαραγμένη στη μνήμη των Κρητικών και όλων των Ελλήνων ….
14 Σεπτεμβρίου του 1943 ημέρα της Γιορτής του Σταυρού κοντά 461Κρητικοί, νέοι, γέροι, άντρες και γυναίκες, κορίτσια, σύρθηκαν και στη εξοντώθηκαν σαν σκυλιά.
Εκεί, στο μετόχι στη Λυγιά, τελέστηκε το πλέον αποτρόπαιο έγκλημα της σφαγής των τριών αδελφών Βερβελάκη (Ευαγγελίας, Μαρίας και Στυλιανού, 8,12, και 15 ετών αντίστοιχα), από Γερμανούς στρατιώτες, επειδή δεν αποκάλυψαν πού ήταν κρυμμένος ο πατέρας τους, για να τον σώσουν από το εκτελεστικό απόσπασμα…
Να πως μερικά χρόνια αργότερα, όταν το γεγονός ήταν νωπό, η δασκάλα τους αποτύπωσε αυτήν την τραγωδία.
ΤΑ ΒΕΡΒΕΛΑΚΙΑ
Αφηγήτριες
1. Σπυριδούλα Μιχαήλ
2. Μελίνα Τσούλφα
3. Αθανασία Σχίζα
4. Συρμποπούλου Νίκη
14 Σεπτεμβρίου 1943.
Ημέρα της γιορτής του Σταυρού.
Εκεί στη Βιάννο, σ’ ένα μικρό χωριό, όμορφο σαν όλα τ’ άλλα, μέσα στους βασιλικούς τους σγουρούς, τους πλατύφυλλους, απλωμένους σαν αχτινωτό στεφάνι μέσα στο μεγάλο πιάτο, θ’ αποθέσει ο παπάς τον Τίμιο Σταυρό, σαν θα τον εύρει.
Θα ψάχνει στη μέση της εκκλησίας, σκύβοντας σιγά σιγά με τους βασιλικούς ακουμπισμένους στο μέτωπο.
Οι ψαλτάδες θ’ ανεβοκατεβαίνουνε τις γλυκιές σκάλες των σαράντα «Κύριε ελέησον» κι εκείνος σε καθένα τους θα σκύβει, θα σκύβει, θα σκύβει, και θα ψάχνει, ώσπου να τ’ αξιωθεί «να βρει τον Τίμιο Σταυρό» σαν την Αγία Ελένη και να τον υψώσει, μέσα στους βασιλικούς τους αγιασμένους.
———————————————————————-
Πρόφτασαν άραγε να τον βρουν εκείνη την ημέρα;
Άξαφνα όμως ήρθε το κακό κι οι άντρες πιάσανε τα διάπαντα. Ως ζητά ο καλός λαγωνιάρης σκύλος το κυνήγι, έτσι ζητούσανε κι οι Γερμανοί, οι Γερμανοί του ’43, τους άντρες , τις γυναίκες , τους
ανθρώπους.
Και τους έβαζαν στη σειρά και τους γάζωναν με το πολυβόλο. Απομεθούσανε με το κακάρισμά τους και με το αίμα.
———————-
Μα πού ‘ναι ο Βερβελάκης;
Όταν σε τρελλάνει η φρίκη κι ο θάνατος απλώνει σαν χταπόδι τους
απλοκαμούς του και σε φουρκίζει, αν έμεινε κάποιο αίμα μέσα σου που δεν έπηξε, θα φύγεις να κρυφτής!
Στη Συκιά!
Στη Συκιά που ‘ναι κοντά, που ‘ναι δασά.
Στα παχιά της φύλλα τα πυκνά που κάνουνε σκοταδερό ίσκιο μέσαθέ τους κρύβεται ο δύστυχος.
Έξι παιδιά και μια γυναίκα περιμένουν απ’ αυτόν.
Στ’ όνομά Σου , Θε μου!
Κι έτσι ο πατέρας δεν είναι στο σπίτι.
Κρυμμένος στη Συκιά τους βλέπει να ψάχνουν κι άμποτε να μην τον δούνε.
—————————————————
Τα πιο μικρά παιδιά του δεν επρόφτασαν.
Ξέρουν από δώδεκα χρονώ ως πέντε τι αξίζει η ζωή:
Κι οι Γερμανοί τα πιάσανε.
-Πού πατέρας;
Όσες φορές κι αν τα ρωτήσουν κανένα στοματάκι δε θ’ ανοίξει.
Ούτε τη συκιά κοιτάζουν.
Πεισματάρικα σωπαίνουν.
Ούτε η Βαγγελιό, ούτε τ’ Αννάκι, ούτε ο αδερφούλης τους δε θα το πούνε.
Το νιώθουνε τώρα το φοβερό που τους περιμένει όλους.
Η λαχτάρα τους, το χτυποκάρδι τους, να μην κατεβή ο πατέρας.
Αυτόν τον επέτρωσε η Μέδουσα.
Να πέτρωνε και την καρδιά του, να του κούφαινε τ’ αυτιά.
Καταπιόθηκε κι εκείνη η γλώσσα, δε μπορεί να φωνάξει, δε μπορεί να μιλήσει.
Τρία παιδιά έχει ακόμα και τη γυναίκα του κι αυτά δεν τάπιασαν…
Κι άλλοι καμιά τριανταριά έχουν κρυφτεί γύρω τριγύρω…
————————-
-Πού πατέρας;
Η ψυχή της φυλής αγωνίζεται ολόκληρη σε κείνα τα παιδιάστικα κορμάκια, όλης της Βιάννος η αγάπη η συγγενική, όλη της η οικογενειακή στοργή μαζεύτηκε σ’ εκείνα τα στήθη κι έκανε φωτιά το αίμα τους και τη θέλησή τους ατσάλι.
Η αντίσταση κι ο αγώνας χιλιάδων χρόνων, καμωμένων από αμέτρητα μερονύχτια κι από εκατομμύρια πικρές ώρες σκλαβιάς, κάνει σίδερο την καρδούλα τους, που ιστορία δεν ξέρει, γιατί ιστορία είν’ αυτή, γιατί η ιστορία η ζωντανή της δράσης είναι μέσα μας ένστιχτο πια, δεν είναι
γνώση.
Τα κορμάκια τους λες αισθάνουνται το χρέος της άρνησης και της αντίστασης.
————————————–
Τεντωμένα, πεισμωμένα , χωρίς φόβο.
Δεν είναι τίποτα να σε ρωτούν οι λυσασμένοι αυτοί αστακοί.
Δεν είναι τίποτα. Μόνο που φρένιασαν με την «ανηξεριά» και τη σιωπή.
Όχι θα τους κάμουν μπαίγνια τα νιάνιαρα τούτα των παλιοκρητικών !
Πού είσαι η ιερή εξέταση να σε ντροπιάσουν;
Τα νύχια πρώτα. Αν ο πόνος φέρνει τις φωνές και τα κλάματα, τι καλά δεν θα μπορούν να μιλούν απ’ την οδύνη, θα κλαίνε και δε θα πούνε τίποτα, θα
κλαίνε και δε θα μπορούν να πούνε τίποτα.
Το είπανε το όχι τους , άλλο δεν έχει!
Πήγαν τα νυχάκια, πήγαν και τα δαχτυλάκια, λίγο και λίγο, τα χεράκια, τα μπρατσάκια.
-Συμπαθήστε με! Δε θα τα μαρτυρήσω άλλη μια φορά τα τρία Βερβελάκια, δε βαστάμε πια ως το τέλος.
Καταλάβατε και φτάνει.
Κι ύστερα…αχ , δεν μπορώ, καλοί μου, άλλο..…
Αυτά όμως μπόρεσαν να σιωπήσουν και να πεθάνουν.
===================
Ας έρθουμε στο τώρα, στο σήμερα.
Γιατί γίνονται αυτές οι γιορτές ή αλλιώς πρέπει να γίνονται ή να καταργηθούν;
Η Ιστορία τα τελευταία χρόνια δέχεται μετωπική επίθεση. Αλλοιώνεται, σβήνεται, ολόκληρες εποχές παραλείπονται …σε τι αποσκοπεί αυτή η απαξίωση;
Υπάρχει στόχευση, υπάρχει σκοπός!
Σβήνοντας την Ιστορία, σβήνοντας τις στιγμές αντίστασης των λαών, σβήνουμε τις ηθικές αρχές τους, που χωρίς αυτές διαλύεται, δεν μπορεί να αμυνθεί.
Μας λένε ότι όλα αυτά είναι περασμένα και αποτελούν βαρίδι για το μέλλον.
Μας λένε: Πετάξτε την ιστορία σας και τις παραδόσεις σας, τα ήθη και έθιμά σας!
Τους απαντάμε με το λόγια ενός Αυστριακού Νομπελίστα, του Κόρναρντ Λόρεντς:
«Όποιος αρνείται συστηματικά κάθε αξία της σοφίας των παλαιότερων και κάθε έννοια της παράδοσης, κάνει το σοβαρό σφάλμα να πιστέψει ότι η επιστήμη είναι ικανή να δημιουργήσει από το μηδέν, και μόνο με τη λογική, έναν πλήρη πολιτισμό, με όλα όσα περιλαμβάνει.»
Ως ζώα και ως άνθρωποι είμαστε προϊόντα της φυσικής εξέλιξης και της πολιτιστικής εξέλιξης. Μέρος της πολιτιστικής συνέχειας είναι η γλώσσα κάθε λαού και οι ιδιωματισμοί, τα ήθη και τα έθιμα, οι παραδόσεις, η θρησκεία, η ιστορία, οι μύθοι, η μαγειρική, η μουσική, οι δεισιδαιμονίες και οι ενδυμασίες.
Διαγράφοντας το παρελθόν χάνουμε την ουσία του παρόντος, αφού ένας άνθρωπος χωρίς ρίζες δεν είναι τίποτα άλλο από έρμαιο των εκάστοτε εξωτερικών πιέσεων και καταστάσεων.
Η ισοπεδωτική παγκοσμιοποίηση, όπου όλοι οι άνθρωποι αναπαράγουν μοντέλα συμπεριφοράς νεόδμητα, τα οποία δεν έχουν καμία αναφορά και καμία σχέση με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε λαού, δεν δημιουργεί «πολίτες του κόσμου», αλλά ομοιόμορφα –και εύκολα στο χειρισμό- όντα – ανθρωπάκια.
Αυτή η ομοιομορφία, η έλλειψη ποικιλότητας και προσωπικότητας, ταιριάζει στα μυρμήγκια, αλλά όχι στους ανθρώπους.”
Ο εχθρός λοιπόν έχει εντοπισθεί.
Πρέπει όμως να είμαστε σε επιφυλακή, αφού ο εχθρός έρχεται κάθε φορά με διαφορετικό πρόσωπο, εργάζεται μεθοδικά ….
Το νού σας!
Το νου μας!
Κάποιοι εργάζονται μεθοδικά! Ξαναγράφουν την Ιστορία, την παραποιούν την τσαλακώνουν, σβήνουν τις μεγάλες στιγμές, διαστρέφουν τα γεγονότα
Το νού σας!
Μόλις 3 χρόνια συνέβη στην Κρήτη…
Ένας Γερμανός Ιστορικός – Ελληνομαθής , αφού ζει και εργάζεται για χρόνια στην Κρήτη γράφοντας την Ιστορία του Πολέμου με την δικιά του ματιά φυσικά.
Και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ναι έγιναν εγκλήματα από τη μεριά των Γερμανών, αλλά και οι Κρητικοί μεταχειρίσθηκαν όλα τα μέσα που είχαν στη διάθεσή τους για να πολεμήσουν τους “καημένους” αλεξιπτωτιστές.
Ενώ έπρεπε κατά τη γνώμη του να αφήσουν να πολεμήσουν μόνο οι ένστολοι και όχι οι απλοί πολίτες!
Ευτυχώς οι Κρητικοί δεν φαίνεται ότι ξέχασαν και αφού ξεπέρασαν τους πρώτους δισταγμούς τον ξαπόστειλαν αποδεικνύοντας ότι παραμένουν πιστοί τιμητές της μνήμης του τόπου τους.
Τίποτα λοιπόν δεν είναι δικό σου αν δεν μπορείς να το υπερασπιστείς.
Αυτό το ξέραν πολύ καλά οι άνθρωποι της ηρωϊκής γενιάς του 40 γι’ αυτό δεν δίστασαν ούτε μια στιγμή να πέσουν στη μάχη για τον τόπο τους.
Δεν χώραγε δεύτερη σκέψη!
Λεβέντες και μαχητές της Ελευθερίας πραγματικοί πατριώτες.
Αφού ξέρουν πολύ καλά ότι:
“…αν η πατρίδα σωθεί…
θα είμαστε αθάνατοι χάρη σ’ αυτή
τη σωτηρία, αδιάφορο αν τα ονόματά
μας γίνουν ή όχι γνωστά”
Σήμερα και για χρόνια κάποιοι προσπαθούν να μας κάνουν να ξεχάσουμε τις ηρωϊκές στιγμές του λαού μας.
Δεν θα το πετύχουν ποτέ!
Αντισταθείτε.
Ακουμπάμε στην παράδοση του λαού μας και παίρνουμε δύναμη.
Τίποτα πιο δυνατό από το χέρι του φίλου και αδερφού μας – του γείτονά μας που μοιραζόμαστε τις ίδιες αγωνίες.
Αυτήν την αδελφοσύνη, την μπολιάζει με την παληκαριά, τη χάρη και την ομορφιά που περικλείει ο Ελληνικός Χορός!
Κάθε Ελληνικός Χορός.
Καλώ στη σκηνή τα παιδιά μας σ’ έναν τέτοιο χορό, τιμή σ’ όλους τους ήρωες, σε όλα τα θύματα του Ελληνικού Λαού στην Κατοχή του 1940!
ΚΡΗΤΙΚΟΣ ΧΟΡΟΣ.
Xορευτές:
Κρητικός Γ. Α3
Τασιόπουλος Α4
Τασιόπουλος Β4
Μαράτσης Γ3
Αναστασίου Γ1
Συμποπούλου Γ5
Σχίζα Γ5
Χειμωνίδου Γ5
Τσούλφα Μελίνα Γ5
———————————————————–
Ζήτω οι Ήρωες του ‘40
Ζήτω Η πατρίδα Ελλάδα!
Κείμενο – Σενάριο:
Καλύβας Κων/νος & Αντώνιος Γκούτσιας
