Ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης είναι εθνικός ήρωας του Κυπριακού Αγώνα για την απελευθέρωση του νησιού από την αγγλική κατοχή. Απαγχονίστηκε από τους Άγγλους σαν σήμερα, 14 Μαρτίου του 1957 σε ηλικία μόλις 18 χρονών.
Ο Ευαγόρας ήταν ένας άριστος μαθητής. Τον διέκρινε ένα συγγραφικό ταλέντο, είχε δημιουργήσει τη σχολική εφημερίδα της τάξης του την οποία έγραφε σχεδόν ολόκληρη μόνος του, αλλά ξεκίνησε να γράφει και στίχους. Πέρασε τις 6 τάξεις του Δημοτικού Σχολείου με άριστα. Ήταν ντροπαλός, φιλότιμος, σοβαρός και ήρεμος. Η φυσική του εξυπνάδα τον κάνει να ξεχωρίζει γρήγορα. Το ύφος του ήταν ευγενικό, λεπτό. Τον διέκρινε όμως κι ένα μεγάλο πάθος για την ελευθερία. Από το 1878, όταν οι Τούρκοι παραχώρησαν το νησί στους Βρετανούς η Κύπρος βρισκόταν υπό αγγλική κατοχή. Μετά το τέλος του Β’ παγκοσμίου πολέμου οι Κύπριοι και οι ελληνικές κυβερνήσεις ζητούσαν την απελευθέρωσή του νησιού και την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Σημαντικό ρόλο στο ζήτημα έπαιξε ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος. Για το σκοπό αυτό προσέφυγαν στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, χωρίς αποτέλεσμα όμως.
Το 1955 ιδρύθηκε μια ένοπλη αντιστασιακή οργάνωση που ονομαζόταν Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών (Ε.Ο.Κ.Α.). Ο Ευαγόρας εντάχθηκε γρήγορα στην Ε.Ο.Κ.Α. κι άρχισε να συμμετέχει σε διαδηλώσεις αλλά και ένοπλες συμπλοκές κατά των Άγγλων. Συνελήφθη από τους Άγγλους το Δεκέμβριο του 1956 με την κατηγορία ότι είχε ένα πολυβόλο στην κατοχή του και καταδικάστηκε σε θάνατο. Την επόμενη μέρα της καταδίκης του Παλληκαρίδη οι μαθητές του Γυμνασίου Πάφου απείχαν από τα μαθήματά τους σε ένδειξη διαμαρτυρίας και έστειλαν τηλεγράφημα στον Χάρτιγκ, τον Άγγλο διοικητή με το οποίο του ζητούσαν να απονεμηθεί χάρη στον Ευαγόρα. Όλος ο κόσμος αρχίζει μια γιγαντιαία προσπάθεια να σώσει τον νεαρό μαθητή. Η ελληνική κυβέρνηση προσπαθεί να αποτρέψει την εκτέλεσή του. Η Κυπριακή αδελφότητα Αθηνών ζητά προσωπική παρέμβαση του βασιλιά Παύλου. Η Βουλή των Ελλήνων στέλνει τηλεγραφήματα προς την Βουλή των Κοινοτήτων και τα Ηνωμένα Έθνη. Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Δωρόθεος, ο δήμαρχος Λευκωσίας κ. Δέρδης, 40 Εργατικοί Άγγλοι βουλευτές, και πλήθος άλλων φορέων προσπάθησαν αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Ο ίδιος ο Ευαγόρας ήταν αποφασισμένος να πεθάνει για τα ιδανικά του και πήγε με περίσσιο θάρρος στην αγχόνη. Το μαρτυρούν τα ποιήματα αλλά και τα τελευταία γράμματα τα οποία μας άφησε γνωρίζοντας πολύ καλά το τέλος του:
Παλιοί συμμαθηταί. Αυτή την ώρα κάποιος λείπει ανάμεσά σας, κάποιος που φεύγει αναζητώντας λίγο ελεύθερο αέρα, κάποιος που μπορεί να μη τον ξαναδείτε παρά μόνο νεκρό. Μην κλάψετε στον τάφο του. Δεν κάνει να τον κλαίτε. Λίγα λουλούδια του Μαγιού σκορπάτε του στον τάφο. Του φτάνει αυτό ΜΟΝΑΧΑ.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά, θα πάρω μονοπάτια, να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Θ’ αφήσω αδέλφια συγγενείς, τη μάνα, τον πατέρα μέσ’ τα λαγκάδια πέρα και στις βουνοπλαγιές.
Ψάχνοντας για τη Λευτεριά θα ‘χω παρέα μόνη κατάλευκο το χιόνι, βουνά και ρεματιές.
Τώρα κι αν είναι χειμωνιά, θα ‘ρθει το καλοκαίρι Τη Λευτεριά να φέρει σε πόλεις και χωριά.
Θα πάρω μιαν ανηφοριά θα πάρω μονοπάτια να βρω τα σκαλοπάτια που παν στη Λευτεριά.
Τα σκαλοπάτια θ’ ανεβώ, θα μπω σ’ ένα παλάτι, το ξέρω θαν απάτη, δεν θαν αληθινό.
Μέσ’ το παλάτι θα γυρνώ ώσπου να βρω τον θρόνο, βασίλισσα μια μόνο να κάθεται σ’ αυτό.
Κόρη πανώρια θα της πω, άνοιξε τα φτερά σου και πάρε με κοντά σου, μονάχα αυτό ζητώ.
Γνωρίζω ότι θα με κρεμάσετε. Εκείνο όμως το οποίον έχω να είπω, είναι τούτο. Ό,τι έκαμα το έκαμα ως Έλλην Κύπριος όστις ζητεί την Ελευθερίαν του. Τίποτα άλλο.
Γεια σας αδέλφια… Γεια σας λεβέντες… Ελπίζω να ‘μαι ο τελευταίος που εκτελούν… Αδέλφια συνεχίστε τον αγώνα. Εγώ βαδίζω στην αγχόνη γελαστός, αποφασιστικός και υπερήφανος.
Και ήταν πραγματικά ο τελευταίος και ο μικρότερος μιας σειράς αγωνιστών που εκτελέστηκαν, ώσπου το 1960 οι Άγγλοι έφυγαν και η Κύπρος κηρύχτηκε ανεξάρτητο κράτος χωρίς όμως να σταματήσουν τα δεινά της. Το 1974 εισέβαλαν στο νησί οι Τούρκοι, κατέλαβαν το 37% του νησιού, εκδίωξαν τους κατοίκους από τα σπίτια τους και εξακολουθούν μέχρι σήμερα να κατέχουν τα εδάφη αυτά, καταπατώντας κάθε έννοια του διεθνούς δικαίου, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του κανονισμού των Ηνωμένων Εθνών.
