Εκπαιδευτική δράση της Εταιρείας Παπαδιαμαντικών Σπουδών:
«Διαβάζοντας Παπαδιαμάντη. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση»
4ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΧΑΝΙΩΝ – 7ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΧΑΝΙΩΝ
Υπευθυνος: Δημήτρης Βλαχοδήμος, φιλόλογος
Συνεργασία: Αναστασία Μαλούκου, φιλόλογος.
Τμήμα Γ3, 7ο Γυμνάσιο Χανίων
Συμμετείχαν οι μαθητές:
Μάνος Λιμογιάννης
Νίκη Λουγιάκη
Καρένια Μαζοκοπάκη
Ιωάννα Μαλεκάκη
Νίκος Μαλεκάκης
Κωνσταντίνος Μαλιαρός
Αφροδίτη Μανάκου
Στέλιος Μανούσακας
Ευτύχης Μανουσάκης
Γιάννης Μανουσάκης
Δάφνη Μανωλάκη
Άγγελος Μαρινάκης
Μαντώ Μαυρογένη
Ηλιάνα Μελιγκουνάκη
Ελένη Μπαντουράκη
Μαρία Μπαντουράκη
Σταυρούλα Μπονάτου
Μυρτώ Μπουζάκη
Ευτύχης Μπουζουνιεράκης
Εύα Μπουράκη Νίκος Μυλωνάς
Αλί Μυφτάρι
Μανώλης-Γιώργος Ντουροπολάκης
Λίγα λόγια το πρόγραμμα
Η φετινή χρονιά ιδιαίτερη και διαφορετική δεν μας επέτρεψε πολλές διαφυγές και καινοτόμες δράσεις, γιατί το μεγαλύτερο χρονικό διάστημα η σχολική μας ζωή μετατοπίστηκε στην οθόνη του υπολογιστή , αφού η τηλεκπαίδευση υπήρξε η μόνη δυνατότητα για το ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα.
Με ιδιαίτερη χαρά στα μέσα του Δεκέμβρη δέχθηκα την πρόσκληση του εκλεκτού συναδέλφου και Διευθυντή του 4 ου Λυκείου , κ. Βλαχοδήμου ,να συμμετέχει το σχολείο μας στην εκπαιδευτική δράση που διοργάνωσε η εταιρεία Παπαδιαμαντικών Σπουδών θέλοντας να τιμήσει τα 110 χρόνια από τον θάνατο του Παπαδιαμάντη. Το πρόγραμμα «Διαβάζοντας Παπαδιαμάντη. Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης στη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση» είχε ως στόχο να «ταξιδέψει» τους μαθητές στον κόσμο του Παπαδιαμάντη, να φέρει τα παιδιά σε επαφή με το έργο του μεγάλου Νεοέλληνα δημιουργού.
Ο Παπαδιαμάντης, μεγάλος δραματουργός, διαβάζεται και γοητεύει και τις νέες γενιές Νεοελλήνων , γιατί, όπως σημειώνει και ο Οδυσσέας Ελύτης ,«η λάμψη του είναι η προβολή ενός εσωτερικού κόσμου απείραγου (απείραχτου) από τις μικρότητες , αλλά γεμάτου καθάριον έρωτα». Αυτόν τον έρωτα , «αυτό το φως του Παπαδιαμάντη , το θησαυρισμένο από τους ελαιώνες της παιδικής του ζωής», αυτόν τον κόσμο των απλών και ταπεινών ανθρώπων, αυτό «το ξεχωριστό νόημα που αποκτούν τα πρόσωπα και τα πράγματα μέσα στους μύθους» του προσπάθησε και το πρόγραμμά μας να δώσει στους μαθητές μας μέσα από τη μελέτη και την ανάλυση του μικρού διηγήματος « τ΄ Αστεράκι»
Η δια ζώσης διδασκαλία μάς έδωσε τη δυνατότητα να εξομαλύνουμε γλωσσικά ,να αναλύσουμε το διήγημα , να συζητήσουμε τα μεγάλα ερωτήματα για την ανθρώπινη φύση, τη δύναμη της ομορφιάς και τη δύναμη της συνείδησης . Οι μαθητές ανταποκρίθηκαν θετικά και με πλήθος ερωτήσεων , τοποθετήσεων συμμετείχαν στο πρόγραμμα. Το οργανωμένο και ευρηματικό σχέδιο διδασκαλίας του έμπειρου μελετητή και δάσκαλου , κ. Βλαχοδήμου ,τούς πρόσφερε ερεθίσματα σκέψης και τούς βοήθησε να ανακαλύψουν τη μαγεία της γραφής του Παπαδιαμάντη.
Θέλω να ευχαριστήσω προσωπικά τον κ. Βλαχοδήμο για την εξαιρετική εμπειρία της συνεργασίας .Θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω τους αγαπημένους μου μαθητές του Γ3 για την ωριμότητά τους, για τον πλούτο των συναισθημάτων και την προθυμία τους σε οποιαδήποτε μορφή εργασίας τους ανατέθηκε.
Ως επιστέγασμα της ανάγνωσης –μελέτης των τεσσάρων διηγημάτων που διδάχθηκαν στα δύο σχολεία στο 7ο Γυμνάσιο και στο 4ο Λύκειο ,με την ευγενική συνδρομή της Σχολικής Επιτροπής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης του Δήμου Χανίων, οδηγηθήκαμε στην έκδοση ενός μικρού βιβλίου που περιλαμβάνει τα τέσσερα διηγήματα και το βοηθητικό για τους μαθητές λεξιλόγιό τους. Το μικρό αυτό βιβλίο ,που φιλοτεχνήθηκε με σκίτσα και μαθητών του σχολείου μας, δόθηκε ως αναμνηστικό της προσπάθειας σε όλους τους μαθητές του Γ3. Κοσμεί πλέον τη σχολική μας βιβλιοθήκη σε πολλά αντίτυπα ,γεγονός που θα διευκολύνει στο μέλλον τις απόπειρες διδασκαλίας των διηγημάτων του Παπαδιαμάντη σε τμήματα του σχολείου. Επίσης θα είναι εύκολο ,σε όσους μαθητές θέλουν, να δανειστούν το βιβλίο, για να έλθουν σε επαφή με το έργο του μεγάλου Σκιαθίτη λογοτέχνη.
Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Διευθυντή της σχολικής μας μονάδας κ. Μανόλη Σημαντηράκη που υπήρξε υποστηρικτικός σε όλες τις φάσεις του προγράμματος και στην εκδοτική μας προσπάθεια.
Τελειώνω ευχαριστώντας για μια ακόμη φορά τα υπέροχα παιδιά του Γ3 για τη γεμάτη μουσικές και τραγούδια γιορτούλα που ετοίμασαν την ημέρα παρουσίασης του βιβλίου μας ! Εύχομαι όλη τους η ζωή να είναι γεμάτη έμπνευση , μουσικές και τραγούδια (κιθάρα-τραγούδι: Νίκος Μαλεκάκης, τραγούδι:Εύα Μπουράκη, αρμόνιο: Μαντώ Μαυρογένη)!!!
Αναστασία Μαλούκου, φιλόλογος.
Με μεγάλη χαρά παρουσιάζουμε αποσπάσματα του προγράμματος στην ιστοσελίδα του σχολείου μας
Για όσους επιθυμούν να διαβάσουν το διήγημα: «τα΄Αστεράκι» και να συμβουλευτούν το λεξιλόγιο πατήστε ΕΔΩ.
για τα παράλληλα κείμενα:
https://drive.google.com/file/d/17Ya3WzIgScpUlb7PEa9NZCrT1CYTiJ0y/view?usp=drive_web&authuser=0
https://drive.google.com/file/d/1cWXLX-uXq_4Ln9oOJlU2VnZQuZNnvT8V/view?usp=drive_web&authuser=0
Σκέψεις και απόψεις των μαθητών , με αφορμή τη διδασκαλία του διηγήματος «τ΄ Αστεράκι»
«…Το κείμενο, πραγματεύεται διάφορα θέματα της τότε εποχής, αλλά μέσα σε αυτά υπάρχει ένα δίλημμα που μας προβληματίζει. Θα έλεγα, ότι αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο ήταν η ικανότητα αυτή του Α. Παπαδιαμάντη να επιλέξει να μας βάλει σε εκείνο το δίλημμα. Το γεγονός αυτό, για άλλη μια φορά μου έδειξε ότι καλός συγγραφέας, δεν είναι μόνον εκείνος που δίνει απαντήσεις στο κοινό του και του μιλά για φιλοσοφίες και ζητήματα της καθημερινής ζωής, αλλά και αυτός που θέλει να το βάλει σε προβληματισμούς έστω και αν είναι μικροί και περνούν απαρατήρητοι. Αν θα ήθελα να προσθέσω κάτι ακόμη, θα ήταν ότι μέσα από την ανάγνωση του κειμένου αυτού, εντόπισα πολλές απόψεις του τότε που συνεχίζουν και σήμερα να εκφράζονται από αρκετά άτομα. Μιλάω, για τις επιλογές της θείας της πρωταγωνίστριας, η οποία χαρακτηρίζεται “άστατη” μόνο και μόνο γιατί είχε πολλούς συντρόφους. Οι επιλογές της εκείνες, θίγονται σε πολλά σημεία, αλλά δεν γνωρίζω εάν αυτό γίνεται σκόπιμα για να μας φέρει ο συγγραφέας πιο κοντά στα “πιστεύω” των τότε καιρών, ή αποτελεί απλώς μια δική του αντίληψη. Το σίγουρο είναι ότι εάν η πρωταγωνίστρια είχε θείο, με ανάλογη συμπεριφορά δεν θα δινόταν τόση έμφαση σε αυτό το κομμάτι του χαρακτήρα του. Τέτοιες αντιλήψεις, κυριαρχούν και στις μέρες μας, όσο και αν κάποιοι το αμφισβητούν ίσως γιατί δεν έχουν τέτοια βιώματα.»
Ιωάννα Μαλεκάκη
Το πρόγραμμα για τον Παπαδιαμάντη μού άσκησε σημαντική επιρροή κάνοντάς με να αγαπήσω τη λογοτεχνία. Όταν αρχίσαμε να αναλύουμε κείμενα του Παπαδιαμάντη , μου φάνηκε δύσκολο να ανταποκριθώ εξαιτίας της γλώσσας του. Μέσα από το πρόγραμμα όμως κατάφερα να κατανοήσω τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να επεξεργάζομαι τέτοιου είδους κείμενα.Αυτό που μου άρεσε πολύ από τον Παπαδιαμάντη είναι ο τρόπος με τον οποίον περιγράφει την ομορφιά του κοριτσιού αλλά και η αγνότητα με την οποία την αντιμετωπίζει.
Ελένη Μπαντουράκη
Μελετώντας το Αστεράκι μου δόθηκε η ευκαιρία να γνωρίσω ένα διαφορετικό τρόπο γραφής, με αρκετά δύσκολη γλώσσα και δικά του στοιχεία, και να μάθω να επεξεργάζομαι κείμενα γραμμένα σε παρόμοια γλώσσα. Ήταν ένας τρόπος να έρθω σε επαφή με τον τρόπο ζωής της εποχής του Παπαδιαμάντη και τις συνήθειες των ανθρώπων, τις ιδέες και τις αντιλήψεις τους, καθώς ο Παπαδιαμάντης καταφέρνει να τα μεταφέρει αυτά στα κείμενά του με εξαιρετικές περιγραφές. Χρησιμοποιώντας τη μετάφραση των άγνωστων λέξεων κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης μπόρεσα να κατανοήσω πολύ πιο εύκολα το νόημα αυτού κειμένου αλλά και όλων των άλλων κειμένων του συγγραφέα, που υιοθετεί ένα πολύ ιδιαίτερο στυλ στη γραφή του. Σίγουρα ήταν μια ενδιαφέρουσα μελέτη στον Παπαδιαμάντη και χάρηκα που πήρα μέρος σε αυτή.
«…Το διήγημα αυτό με βοήθησε να κατανοήσω καλύτερα την ιδιότυπη γλώσσα του συγγραφέα, καθώς και την ευαισθησία και συγκίνηση του απέναντι στην γυναικεία ύπαρξη. Μέσα από την περιγραφή της 16χρονης Πούλιας, ο συγγραφέας προβάλλει τις ηθικές αξίες της αγάπης, του σεβασμού της εργατικότητας και της αφοσίωσης στην οικογένεια. Η έφηβη Πούλια δεν ήταν μόνο όμορφη, χαριτωμένη και λυγερή, αλλά και ώριμη, σεμνή, ευγενική, εργατική, στοργική, αφοσιωμένη στα καθήκοντα του σπιτιού, υπομονετική στον μέθυσο πατέρα της, καρτερική στην άτακτη μικρότερη αδελφή της. Αντικαθιστούσε το ρόλο της πεθαμένης μητέρας της. Η ανάλυση και συζήτηση του διηγήματος αυτού ήταν για μένα μια εποικοδομητική και συναρπαστική εμπειρία που δεν θα ξεχάσω ποτέ.»
Καρένια Μαζοκοπάκη
Φέτος στο πλαίσιο της λογοτεχνίας μας δόθηκε μια πολύ ωραία ευκαιρία να αναλύσουμε την παπαδιαμαντική γραφή. Παρ΄όλο που κι εγώ η ίδια αγαπώ τη λογοτεχνία , στην αρχή του προγράμματος δυσκολεύτηκα μέχρι να συνηθίσω το ύφος του Παπαδιαμάντη. Όσο εμβαθύναμε στα κείμενα όμως, και ψάχναμε πίσω από τις λέξεις ,στο χαρτί για να βρούμε το νόημά τους, άρχισα να καταλαβαίνω την αξία τους. Έμαθα πώς να δουλεύω με τέτοιου είδους κείμενα. Το πρόγραμμα σίγουρα με έφερε ένα ακόμη βήμα πιο κοντά στην υψηλή λογοτεχνία. Άνοιξε καινούργια μονοπάτια και με έκανε να αγαπήσω αυτόν τον τρόπο γραφής. Κάτι που μου άρεσε πολύ στο κείμενο ήταν η αυτοκυριαρχία του πρωταγωνιστή, ο οποίος, ενώ θαύμαζε την ομορφιά του κοριτσιού της ιστορίας, ποτέ δεν προσπάθησε να εκμεταλλευτεί κάποια κατάσταση, ξέροντας πού έπρεπε να βάλει φρένο. Μετά από την ολοκλήρωση του προγράμματος, μπορώ πλέον να καταλάβω γιατί ο Παπαδιαμάντης θεωρείται τόσο σπουδαίος συγγραφέας!
Μαντώ Μαυρογένη
“Η Πούλια” δια χειρός Μαντώς Μαυρογέννη
