τα δικαιωματα του ανθρωπου, Δυτικό Ιδεολόγημα ή Οικουμενικό Ηθος;
* Τα δικαιώματα του ανθρώπου, τα οποία αποτελούν μια από τις σημαντικότερες κατακτήσεις της ανθρωπότητας, βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος, θεωρούνται ευρύτατα ως θεμελιώδεις αρχές του πολιτικού ανθρωπισμού, ως ακρογωνιαίος λίθος της ελεύθερης, δίκαιης και ειρηνικής συνύπαρξης ατόμων και λαών, ως όρος και όριο της δημοκρατίας. Εμφανίζονται ως ανθρωπιστικές αξίες, που μπορούν να δώσουν βάση και προοπτική στην πολιτική πράξη, τόσο στα πλαίσια των επιμέρους κρατών όσο και σε οικουμενικό επίπεδο. Έχουν εγχαραχθεί στη συνείδηση της σύγχρονης ανθρωπότητας ως σύμβολα του αγώνα για ελευθερία, δικαιοσύνη και ειρήνη, παρόλες τις διαφοροποιήσεις στη συγκεκριμένη ερμηνεία και πραγμάτωση τους. Αποτελούν ένα ερώτημα το οποίο αγγίζει τα θεμέλια των πολιτισμών και του «πολιτισμού της ανθρωπότητας», ένα ερώτημα απέναντι στο οποίο κανείς δεν μπορεί να μείνει αδιάφορος. Πράγματι δύσκολα μπορούμε να φαντασθούμε μια παγκόσμια κοινωνία του μέλλοντος, τα ανθρωπιστικά κριτήρια της οποίας δεν θα περιλάμβαναν τα δικαιώματα του ανθρώπου. Τα δικαιώματα αυτά, παρά τις συνεχείς αμφισβητήσεις και παραβιάσεις τους, αποτελούν «κτήμα ες αιεί», «κατακτήσεις οριστικές» για την ανθρωπότητα.Ο λόγος για τα δικαιώματα του ανθρώπου αρθρώνεται σήμερα μέσα σε έναν κόσμο γεμάτο αντιφάσεις, όπου η ευημερία των σχετικά ολίγων συνυπάρχει με την αφόρητη εξαθλίωση αναρίθμητων ανθρώπων, όπου ο αγώνας για «ατομικά» δικαιώματα εξακολουθεί να συμπορεύεται με την καταρράκωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας στο όνομα συλλογικών συμφερόντων και πολιτικο-οικονομικών σκοπιμοτήτων, όπου μαζί με τα ειρηνιστικά κινήματα δρουν και οι αμετανόητοι θιασώτες του «si vis pacem para bellum». Στην τελευταία δεκαετία του «αιώνα των δικαιωμάτων του ανθρώπου» ζούμε μια νέα παγκόσμια κρίση που σηματοδοτείται μεταξύ άλλων από τα προβλήματα που προκλήθηκαν με τη διάλυση του Ανατολικού μπλοκ, από τη συνειδητοποίηση της πολυπολιτισμικότητας με παράλληλη αναβίωση του εθνικισμού και της «ιδεολογίας της ιδιαιτερότητας» και από τον κίνδυνο της «σύγκρουσης των πολιτισμών». Τα δικαιώματα του ανθρώπου καλούνται να παίξουν και σήμερα οικουμενικό ειρηνοποιητικό ρόλο, κάτι που ίσως δικαιολογεί την επικαιρότητα αλλά και την έντονη αμφισβήτηση τους.Στον σύγχρονο, γεμάτο εντάσεις κόσμο, ο αγώνας για τα δικαιώματα του ανθρώπου έχει δύο μέτωπα:Είναι αγώνας κατά της παραβίασης τους και για την κατοχύρωση και τον έμπρακτο σεβασμό τους. Παρά τις προόδους που έχουν συντελεσθεί στον χώρο αυτό, παρά τις διακηρύξεις, τις διεθνείς συμβάσεις, παρά την προσπάθεια πουκαταβάλλει ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών και τα διάφορα κινήματα και οι οργανώσεις για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου, παρά τις δεσμεύσεις των κρατών με την υπογραφή διεθνών συμβάσεων και με τη συνταγματική κατοχύρωση θεμελιωδών δικαιωμάτων, η κατάσταση των δικαιωμάτων του ανθρώπου είναι σε πολλά μέρη της γης απογοητευτική. Παρόλο που σήμερα κανένα κράτος δεν μπορεί να απορρίψει ανοικτά την ιδέα των δικαιωμάτων του ανθρώπου, είναι βέβαιο ότι η φραστική αναγνώριση τους, δύσκολα μπορεί να συγκαλύψει τις κεφαλαιώδεις παραβιάσεις τους. «Η φραστική αναγνώριση των δικαιωμάτων του ανθρώπου από όλα τα κράτη εύκολα αμβλύνει τη ματιά για τις θεμελιώδεις παραβιάσεις τους. Τα δικαιώματα του ανθρώπου δεν είναι αυτονόητα. Συνεχώς απειλείται η μετάπτωση στη βαρβαρότητα και στην περιφρόνηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου». Πάντως το χάσμα μεταξύ των διακηρύξεων των δικαιωμάτων του ανθρώπου και της συγκεκριμένης πρακτικής πολλών κρατών είναι εμφανέστατο και η αντίφαση μεταξύ θεωρίας και πράξης απογοητευτική. (…)Ο αγώνας για τα δικαιώματα του ανθρώπου είναι αγώνας εναντίον της παρανόησης και της διαστρέβλωσης του νοήματος τους, αγώνας για τη θεμελίωση τους και τον ορθό καθορισμό του περιεχομένου και των ορίων τους. Τα δικαιώματα του ανθρώπου υπήρξαν ανέκαθεν σημείον αντιλεγόμενον και αποτελούν και σήμερα αντικείμενο έντονης αμφισβήτησης: «Σήμερα δεν υπάρχει σχεδόν καμία θεωρία για τα δικαιώματα του ανθρώπου, το αντίθετο της οποίας να μην υποστηρίχθηκε κάπου». Οι κρίσεις για τα δικαιώματα του ανθρώπου ξεκινούν από «δυτι
Αφήστε μια απάντηση