5ο Δημοτικό Σχολείο Ρόδου

Το φαινόμενο της τήξης και της πήξης

Με αφορμή ένα εξαιρετικό μικρής διάρκειας βίντεο που αναπαριστά με μοναδικό τρόπο το φαινόμενο της τήξης και το λιώσιμο του Χιονάνθρωπου οι μαθητές του ομίλου θέλησαν να προσεγγίζοντας το φαινόμενο της τήξης και της πήξης.

Εισαγωγικό ερέθισμα – Διατύπωση υποθέσεων
Γιατί όταν χιονίζει ρίχνουν αλάτι στους δρόμους;

Υλικά
Πλαστικό πιάτο μεγάλο, κόκκινο
Αλάτι
Παγάκια δύο, ίσα

Οδηγίες εκτέλεσης πειράματος
Τοποθέτησε τα δύο παγάκια στο πιάτο και σημείωσε ένα + κοντά στο ένα παγάκι.
Στο παγάκι με το σημάδι, ρίξε αρκετό αλάτι και περίμενε για μισή ώρα περίπου, ανάλογα με τη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Τι παρατηρείς;

Παρατήρηση
Τα παγάκια λιώνουν, αλλά πιο γρήγορα λιώνει αυτό που έχει αλάτι.
​
Εξήγηση
Τα κρυσταλλάκια του αλατιού παρεμβάλλονται μεταξύ των μορίων του πάγου. Οι δυνάμεις συνοχής μεταξύ των μορίων του πάγου εξασθενούν, ο πάγος λιώνει σε χαμηλότερη θερμοκρασία από 0ο  C και έτσι επιταχύνεται η τήξη του.
Πηγή: https://ekfechanion.eu/

Εκτέλεση πειράματος από τα παιδιά

Η τήξη του πάγου – Ποιο παγάκι θα λιώσει πιο γρήγορα;

Υλικά
Δύο όμοια παγάκια
Δύο όμοια πλαστικά πιάτα
Ένα κομμάτι από μάλλινο ή βαμβακερό άσπρο ύφασμα ή ένα ποτήρι από άσπρο φελιζόλ με καπάκι

Οδηγίες εκτέλεση πειράματος
Τυλίξτε το ένα παγάκι με το ύφασμα ή βάλτε το μέσα στο ποτήρι και το άλλο τοποθετήστε το στο πιάτο, όπως είναι. Αφήστε τα στον ήλιο για 10 λεπτά. Τι παρατηρείτε;

Εκτέλεση πειράματος από τα παιδιά

Παρατήρηση
Το παγάκι που είναι τυλιγμένο αργεί να λιώσει.

Εξήγηση
Το ύφασμα ή το ποτήρι από φελιζόλ είναι μονωτής και εμποδίζει τα ρεύματα αέρα να έρθουν σε επαφή με το παγάκι.

Συμπέρασμα
Στα αέρια η θερμότητα μεταφέρεται και με ρεύματα. Κατά τη μεταφορά της θερμότητας με ρεύματα διαπιστώνουμε μετακίνηση μορίων, μετακίνηση ύλης
Πηγή: https://ekfechanion.eu/

Η πυκνότητα

Υλικά
1 πλαστικό κυπελάκι, νερό, μέλι, λάδι.

Οδηγίες εκτέλεση πειράματος
Γεμίζουμε το κυπελάκι με νερό, ως τη μέση. Στη συνέχεια, ρίχνουμε σιγά  σιγά το μέλι κι έπειτα και το λάδι. Περιμένουμε λίγο και παρατηρούμε πως το μέλι κάθεται στον πάτο ενώ το νερό βρίσκεται στη μέση και το λάδι ανεβαίνει στην επιφάνεια.

Εξήγηση
Αυτό συμβαίνει γιατί τα τρία αυτά υλικά έχουν διαφορετική πυκνότητα. Το μέλι έχει την μεγαλύτερη και το λάδι την μικρότερη.

Εκτέλεση πειράματος από τα παιδιά

Γιατί ανεβαίνει το νερό μέσα στο ποτήρι; – Ποσοστό του οξυγόνου στην ατμόσφαιρα

Υλικά 
1 διαφανές μπολ ή δοχείο
1 ποτήρι (σωλήνας) ή ένα ογκομετρικό δοχείο
νερό
μελάνι
1 κερί
πλαστελίνη
σπίρτα

Οδηγίες εκτέλεση πειράματος
​​1. Τοποθετούμε πλαστελίνη στον πάτο του μπολ και στερεώνουμε το κερί.
2. Ρίχνουμε νερό μέσα στο δοχείο σε ύψος περίπου δύο δάκτυλα και προσθέτουμε μελάνι ώστε να μπορούμε να παρατηρήσουμε το φαινόμενο καλύτερα.
3. Ανάβουμε το κερί και πλησιάζουμε αργά το ποτήρι πάνω από το κερί έτσι ώστε να μην σβήσει η φλόγα του κεριού όσο τοποθετούμε το ποτήρι πάνω από το κερί.

Ερωτήματα: Τι παρατηρούμε; Γιατί ανεβαίνει η στάθμη του νερού μέσα στο ποτήρι; Πόσο ανεβαίνει η στάθμη;
Επαναλαμβάνουμε το πείραμα με ογκομετρικό δοχείο ώστε να γίνει ακριβής ο υπολογισμός του νερού που ανεβαίνει μέσα στο δοχείο.

​Εξήγηση
Καθώς καίγεται το κερί η στάθμη του νερού θα ανέβει για να πάρει την θέση του οξυγόνου που καταναλώνει η καύση. Όταν σβήσει η φλόγα τότε όλο το οξυγόνο θα εξαντληθεί και θα ανέβει η στάθμη του νερού. Με την καύση παράγεται και  διοξείδιο του άνθρακα.

Εκτέλεση πειράματος από τα παιδιά