Το καλαμάρι στο οποίο αναφέρονται τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς ήταν από τα βασικά σύνεργα των γραμματικών (καλαμαράδων) τον 19ο αιώνα.

Στερεωνόταν στο σελάχι (ζώνη με θήκες) και χρησίμευε για την αποθήκευση της πένας και της μελάνης. Η πένα μαζί με άλλα επικουρικά στοιχεία (μαχαιράκι κοπής καλαμιού, πενοστάτης) τοποθετούνταν στη στενόμακρη θήκη, στην οποία εφάρμοζε ένα μελανοδοχείο με στουπί, που απορροφούσε τη μελάνη και εμπόδιζε το υπερβολικό γέμισμα της πένας.