Ένα διαχρονικό αριστούργημα που υμνεί τις εναλλαγές της φύσης και την κυκλικότητα του χρόνου, οι Τέσσερις εποχές του Αντόνιο Βιβάλντι έρχονται μέσα από μια πρωτότυπη παράσταση με «πράσινο» χαρακτήρα στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Από τις 3 Νοεμβρίου και για 32 πρωινές παραστάσεις για παιδιά και νέους.

Οι Τέσσερις εποχές, ένα από τα πιο δημοφιλή έργα της μπαρόκ μουσικής, ζωντανεύουν στη σκηνή με τρόπο μοναδικό σε μια παράσταση μουσικού θεάτρου η οποία θίγει σημαντικά ζητήματα που σχετίζονται με τη στάση μας απέναντι στο περιβάλλον και τους κινδύνους που διατρέχει. Θέματα όπως η μείωση της χρήσης πλαστικών, η σπατάλη τροφίμων και η κυκλική οικονομία παρουσιάζονται στα παιδιά με τρόπο παιγνιώδη και ψυχαγωγικό, αναπτύσσοντας παράλληλα την οικολογική τους συνείδηση, αλλά και την καλλιτεχνική τους παιδεία.

Η ιδέα της ανακύκλωσης βρίσκεται στον πυρήνα της δραματουργίας της παράστασης, η οποία απευθύνεται σε παιδιά από 6 έως 96 ετών, ενώ είδη μιας χρήσης, από πλαστικές σακούλες και μπουκάλια μέχρι πλαστικά καλαμάκια και γάντια, μεταμορφώνονται σε εντυπωσιακά κοστούμια.

Τη σκηνική δημιουργία της παράστασης έχει αναλάβει η ανατρεπτική θεατρική ομάδα Patari Project, υπό τη σκηνοθετική καθοδήγηση της ταλαντούχας Σοφίας Πάσχου, μια ομάδα που τα τελευταία χρόνια έχει παρουσιάσει μια σειρά παραστάσεων που έγιναν σημεία αναφοράς για το κοινό του θεάτρου για παιδιά και νέους.

Το πρωτότυπο υλικό του Βιβάλντι αποτέλεσε για τον συνθέτη της παράστασης Νίκο Γαλενιανό, με σημαντική παρουσία στην Ελλάδα και το εξωτερικό, αντικείμενο επεξεργασίας, σε νέα ενορχήστρωση, η οποία θα συνυπάρξει με πρωτότυπες οργανικές και φωνητικές παρεμβάσεις.

Η παράσταση Τέσσερις εποχές αποτελεί μια δημιουργική συνέργεια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής με τη Lidl Ελλάς και έρχεται ως συνέχεια της συνεργασίας που ξεκίνησε ήδη από το 2018 με τη Lidl Eλλάς ως χορηγό των εκπαιδευτικών εργαστηρίων μουσικής, μουσικού θεάτρου και καλλιτεχνικής δημιουργίας.

Η παράσταση υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) προς την Εναλλακτική Σκηνή.

Οι Τέσσερις εποχές του Βιβάλντι στον καιρό της ανακύκλωσης

Αντλώντας την έμπνευσή του από την ομορφιά της φύσης της Μάντοβας στη βόρεια Ιταλία, ο Αντόνιο Βιβάλντι συνέθεσε πριν από περίπου τριακόσια χρόνια τις Τέσσερις εποχές, ίσως το πιο περίφημο έργο του ρεπερτορίου της κλασικής μουσικής. Τέσσερα κοντσέρτα για βιολί, στα οποία ο συνθέτης αποδίδει με νότες τις τέσσερις εποχές του χρόνου. Έργο εξαιρετικά δημοφιλές, οι Τέσσερις εποχές είναι ένας ύμνος στην εναλλαγή των εποχών και του πώς αυτές επηρεάζουν τη φύση και τον άνθρωπο.

Με τον ίδιο τρόπο και στην παράσταση Τέσσερις εποχές της ομάδας Patari Project, το πέρασμα κάθε εποχής πλάθει την ιστορία διαφορετικά αφήνοντας το δικό της αποτύπωμα στο πέρασμα του χρόνου. Άνοιξη, καλοκαίρι, φθινόπωρο, χειμώνας… οι εποχές διαδέχονται η μία την άλλη ανακυκλώνοντας ό,τι τις χαρακτηρίζει, οι άνθρωποι τις υποδέχονται αλλά δεν είναι ποτέ οι ίδιοι.

Το Patari Project, από το 2012 που συστήθηκε στο κοινό, «παίζει» πάντα με την έννοια του ρίσκου. Επιλέγει να δουλέψει με την τεχνική της πλατφόρμας που από μόνη της ενέχει την πρόκληση του να καταφέρνεις κάθε φορά κάτι που αρχικά φαντάζει αδύνατο: να μπορείς να αφηγηθείς την εκάστοτε ιστορία πάνω σε ένα μικρό πατάρι, μια σκηνή περιορισμένου εμβαδού –τη λεγόμενη «πλατφόρμα»– όπου οι ηθοποιοί χωρούν οριακά και καλούνται κάθε φορά να βρουν τρόπο να δημιουργήσουν με τα σώματα και τις φωνές τους εικόνες, ρυθμούς, τοπία, χαρακτήρες, σενάρια, ολόκληρους κόσμους.

Έτσι και στην παράσταση Τέσσερις εποχές της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ, το Patari Project ανεβάζει τις εποχές του χρόνου στο πατάρι σε ένα λιτό, κυκλικό σκηνικό που συμβολίζει τον κόσμο. Θα χωρέσουν μαζί με τους ερμηνευτές και τους μουσικούς; Πόσο θα τους αλλάξουν σε κάθε σβούρα τους; Η μουσική ξεκινά και οι εποχές αρχίζουν να κυλάνε, παρασύροντας μικρούς και μεγάλους σε ένα μαγικό ταξίδι γεμάτο χιουμοριστικές και απρόσμενες καταστάσεις, ανατροπές και εκπλήξεις.

Για τη μουσική της παράστασης, σε νέα ενορχήστρωση, ο συνθέτης Νίκος Γαλενιανός σημειώνει: «Οι συστάσεις για τις Τέσσερις εποχές περιττεύουν. Τις ξανασυναντάμε εδώ, σε τολμηρή ενορχήστρωση, αποτελούμενη από πέντε μόλις όργανα, σε αναζήτηση μιας νέας χημείας. Οι ήχοι ενός μικρού μπαρόκ συνόλου και του ακορντεόν δεν επιδιώκουν απλώς να καλύψουν τις αυθεντικές μουσικές γραμμές, αλλά να επαναδιαπραγματευτούν τη συνολική αίσθηση που προκαλεί το έργο, με βάση τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νέας αυτής μείξης. Οι εποχές, ενίοτε αποδομημένες, μαζί με τις πρωτότυπες οργανικές και φωνητικές μουσικές παρεμβάσεις, δεν συνυπάρχουν απλώς με την παράσταση, αλλά είναι αναπόσπαστο κομμάτι της, είναι η ίδια η πνοή που επιτρέπει στους ηθοποιούς-εποχές να συνεχίζουν να υπάρχουν».

H έμπειρη Σοφία Πάσχου σκηνοθετεί τις Τέσσερις εποχές με έμπνευση και ευρηματικότητα, υπογράφοντας μια συναρπαστική παράσταση μουσικού θεάτρου που δεν έχει μόνο ψυχαγωγικό χαρακτήρα, αλλά προβληματίζει και ευαισθητοποιεί για περιβαλλοντολογικά θέματα. «Με αφορμή τον αδιάκοπο κύκλο της ζωής και την καταστροφή του περιβάλλοντος, δημιουργήσαμε μια παράσταση σε σχέση με την ασταμάτητη ανάγκη των ανθρώπων να προσπαθούν να επιβληθούν στη φύση, να αλλάξουν τη σειρά των πραγμάτων, να ορίσουν εκείνοι τους κανόνες. Η μουσική, τοποθετημένη στην αφετηρία όλων, γεννά τον χτύπο της καρδιάς. Όλα άλλωστε είναι ρυθμός και κίνηση. Η κάθε νότα δίνει πνοή. Τοποθετήσαμε τη μουσική στο κέντρο του κύκλου και γύρω της τις εποχές στη φυσική τους ροή. Δοκιμάζοντας, όλα κατέληγαν σε ένα παιχνίδι. Το παιχνίδι έφερνε τη νίκη και η νίκη την ανάγκη να φανεί κάποιος καλύτερος ή ισχυρότερος. Χτίζοντας το παιχνίδι αυτό, αγγίξαμε το σημείο όπου ο άνθρωπος βρίσκεται αδύναμος μπροστά στον εαυτό του και τον εγωισμό του. Είδαμε πόσο εύκολο είναι να δίνουμε εντολές, να προσβάλλουμε, να αλλάζουμε τους κανόνες αυθαίρετα, να επιβάλλουμε τα “θέλω” μας. Είναι δύσκολο να μιλήσεις για έννοιες όπως ο πλανήτης και η καταστροφή του, θα ήταν εύκολο να γίνουμε διδακτικοί και δύσκολο να είμαστε ουσιαστικοί. Εφηύραμε χαρακτήρες οι οποίοι βιώνουν τα πάντα στην υπερβολή τους, ένα μεγεθυμένο κάδρο της ανθρώπινης φύσης. Μέσω αυτού του σχήματος υπερβολής και της αδιάκοπης κίνησης και ροής εικόνων και ήχου δημιουργείται ένα πολυεπίπεδο οικοδόμημα, με το οποίο καθένας είναι ελεύθερος να ταυτιστεί με όποιον τρόπο θέλει», σημειώνει.

Τη δραματουργία υπογράφει ο Χουάν Αγιάλα, τα κοστούμια η Κλαιρ Μπρέισγουελ, το σκηνικό η Ευαγγελία Θεριανού, την κίνηση η Άννι Πούι Λινγκ Λοκ και τους φωτισμούς η Σοφία Αλεξιάδου.

Τις Τέσσερις εποχές ερμηνεύουν οι: Αλέξης Βιδαλάκης, Γιάννης Γιαννούλης, Θεοδόσης Κώνστας, Κατερίνα Μαυρογεώργη, Στέφη Πουλοπούλου, Εριφύλη Στεφανίδου, Αποστόλης Ψυχράμης.

Συμμετέχουν οι μουσικοί: Γιάννης Αγρανιώτης (βιολί), Αλέξης Καραϊσκάκης (τσέλο), Δημήτρης Τίγκας (κοντραμπάσο), Αλέξης Μαστιχιάδης (τσέμπαλο), Κωνσταντίνος Ζιγκερίδης (ακορντεόν)

Στο έργο θα γνωρίσουμε τις τέσσερις εποχές: τον χειμώνα, την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Οι εποχές απολαμβάνουν τη ζωή που τους δόθηκε στο έπακρο, σε τέτοιο βαθμό που σταδιακά αδιαφορούν για οτιδήποτε άλλο υπάρχει γύρω τους. Ένα παιχνίδι ανταγωνισμού χτίζεται επί σκηνής. Ποιος θα αποδειχτεί καλύτερος και πιο ισχυρός απέναντι στον άλλον;

Η μουσική συνεχίζει να παίζει, ο ρυθμός ποτέ δεν σταματά κι όμως κάτι αλλάζει, κάτι καταστρέφεται κάθε μέρα όλο και περισσότερο. Οι προειδοποιήσεις ξεκινούν, η μουσική προσπαθεί διαρκώς να τους συνεφέρει, όμως τίποτα δεν είναι πιο σημαντικό από τη νίκη. Τυφώνες, ατέλειωτες βροχές κι ύστερα ξηρασίες, μυρωδιές που εξαφανίζονται, πάγοι που γίνονται νερό, ζώα που χάνονται. Οι τέσσερις εποχές, έρμαια πια στο χάος που έχουν δημιουργήσει, προσπαθούν μαζί να επιβιώσουν…

Ιδρυτικός δωρητής Εναλλακτικής Σκηνής
& Δωρητής παράστασης:

… ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΠΡΟΒΟΛΗ…

ΕΜΠΝΕΥΣΤΗΚΑΜΕ ΚΑΙ ΖΩΓΡΑΦΙΣΑΜΕ

(ενδεικτικές εργασίες των παιδιών)