2ο Νηπιαγωγείο Πικερμίου

Εν τω μέσω της Άνοιξης η Λιζέτ η πολική αρκούδα επισκέφτηκε την τάξη μας για να μας διηγηθεί την ιστορία της, γιατί ο σχολικός εκφοβισμός δεν έχει εποχικότητα.

Συνεχίζοντας τις δράσεις μας στα πλαίσια της πρόληψης φαινομένων σχολικού εκφοβισμού, αυτή τη φορά αξιοποιήσαμε το υλικό που προτείνεται από το Ι.Ε.Π. (2020) με την επεξεργασία του παραμυθιού «Λιζέτ, η πολική αρκούδα».

Ας παρακολουθήσουμε όμως την πορεία που ακολουθήσαμε…

1. Η Ειδική Παιδαγωγός, Σοφία Πανταζίδου, αφηγείται την ιστορία της Λιζέτ μέχρι το σημείο που η Λιζέτ έχει πέσει θύμα ενδοσχολικού εκφοβισμού και συγκεκριμένα ρατσιστικού λεκτικού εκφοβισμού από τις συμμαθήτριές της, τις καφέ αρκούδες. Το τέλος της ιστορίας παραμένει άγνωστο για τα παιδιά. Στο σημείο αυτό αναγνωρίζουμε περιγραφικά και χωρίς να αναφερόμαστε σε όρους (π.χ. θύμα, θύτης) τους διαφορετικούς ρόλους.
2. Μπαίνουμε στη θέση των άλλων. Πώς νοιώθω; Τι σκέφτομαι; Πώς αλλιώς θα μπορούσε να αντιδράσει ο ήρωας που υποδύομαι;

3. Πως θα ήθελες να τελειώσει η ιστορία;

4. Θυμηθήκαμε τα τρία βήματα διαχείρισης μιας ενοχλητικής συμπεριφοράς:

α) Λέω στον άλλο να σταματήσει με ευγενικό τρόπο

β) Με πιο δυνατή φωνή και με σοβαρό πρόσωπο λέω: «Στοπ! Δεν μ’ αρέσει αυτό που κάνεις, μην το ξανακάνεις»

γ) Αγνοώ, απομακρύνομαι και ενημερώνω έναν ενήλικα.

5. Σύνδεση με το προσωπικό βίωμα. Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται οι σκέψεις των μαθητών με αφορμή το παραμύθι. Οι απαντήσεις τους αποτελούν εξαιρετικό υλικό στα πλαίσια της διαμορφωτικής αξιολόγησης και αποτελούν πηγή αναστοχασμού για τον εκπαιδευτικό σχεδιασμό. Επίσης, επειδή αυτές οι συζητήσεις γίνονται στην ολομέλεια αποτελούν πια κοινή γνώση για όλους τους μαθητές.

6.Ανάδυση καινούργιας διερεύνησης: Τι είναι το πείραγμα; Από την προηγούμενη συζήτηση χρειάστηκε να συζητήσουμε λίγο πιο αναλυτικά τι εννοούσε ο φίλος μας όταν μας είπε ότι τον πειράζει η φίλη της αδελφής του. Τι σημαίνει λοιπόν πείραγμα για τα παιδιά;

7. Ανάγνωση βιβλίου που λειτούργησε σαν κλείσιμο (προσωρινό).

Σοφία Πανταζίδου, Νηπιαγωγός Τμήματος Ένταξης

Το σχολείο ως χώρος προσωπικής ανάπτυξης και ενδυνάμωσης καθώς και απόκτησης ψυχοκοινωνικών δεξιοτήτων διασφαλίζει τις προϋποθέσεις για τον επιτυχή εκπαιδευτικό σχεδιασμό και τη θετική εφαρμογή του όσον αφορά το φαινόμενο του σχολικού εκφοβισμού. Ειδικότερα, το Νηπιαγωγείο με το Νέο Αναλυτικό Πρόγραμμα (2022) δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη των μαθητών τόσο σε ενδοατομικό όσο και διαπροσωπικό και κοινωνικό επίπεδο. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό γιατί οι σχετικές έρευνες αποδεικνύουν ως βασικά μέτρα πρόληψης τέτοιων φαινομένων την καλλιέργεια δεξιοτήτων αποτελεσματικής επικοινωνίας, την ανάπτυξη δεξιοτήτων βελτίωσης της αυτοπεποίθησης των μαθητών και την ενδυνάμωση των ικανοτήτων τους να διαπραγματεύονται, να θέτουν όρια και να προβαίνουν στις σωστές επιλογές (ΕΨΥΠΕ, 2010). Αναφερόμαστε δηλαδή σε όρους όπως η ψυχική ενδυνάμωση/ ανθεκτικότητα,  η διεκδικητική συμπεριφορά και η ανάπτυξη αλληλέγγυων και συνεργατικών πρακτικών.

Στη βάση όλων των παραπάνω βρίσκεται η αναγνώριση και η αλληλεπίδραση με τα συναισθήματα. Στο Νηπιαγωγείο έχουμε ξεκινήσει από νωρίς να “μιλάμε” για τα συναισθήματα (“τι νοιώθω τώρα εγώ;”, “υπάρχουν καλά/κακά συναισθήματα”, “πώς νοιώθει ο άλλος όταν…” κ.ά. ). Αξιοποιώντας εργαλεία όπως το Πρόγραμμα Ατομικών και Κοινωνικών Δεξιοτήτων για το Νηπιαγωγείο- Βήματα για τη ζωή (Κουρμούση, 2013) δίνουμε ιδιαίτερη έμφαση στην ψυχοσυναισθηματική ενδυνάμωση των μαθητών μας.

Η δράση που σας παρουσιάζουμε στη συγκεκριμένη ανάρτηση αποτελεί ένα μέρος από το puzzle που με πολύ προσοχή έχουμε διαμορφώσει για τους μαθητές μας. Αυτή τη φορά το Θεατρικό Παιχνίδι έρχεται να διευκολύνει την επεξεργασία του βιώματος των συναισθημάτων των παιδιών, αφού αποτελεί μια μέθοδο επικοινωνίας  και έκφρασης αλλά και ρυθμιστικό παράγοντα του συναισθηματικού φορτίου, των εντάσεων, της επιθετικότητας, της συνεργατικότητας, της κοινωνικοποίησης των παιδιών (ΙΕΠ, 2020).

Το συγκεκριμένο Θεατρικό Παιχνίδι έχει τίτλο: “Ταξίδι στα νησιά των συναισθημάτων” και εφαρμόστηκε σε όλα τα τμήματα των Νηπιαγωγείων Πικερμίου από την Ειδική Παιδαγωγό του Τμήματος Ένταξης, Σοφία Πανταζίδου. Η ιδέα για τα χρώματα των νησιών αντλήθηκε από το βιβλίο ¨Το τερατάκι των χρωμάτων” Llenas Anna, Εκδ. Πατάκη.

Αναλυτικά η περιγραφή και η πορεία της δράσης παρουσιάζεται στο παρακάτω video. Δημιουργός: Σοφία Πανταζίδου

Βιβλιογραφία

Ε.Ψ.Υ.Π.Ε., (2010). Ενδοσχολική Βία και Εκφοβισμός. Αιτίες, Επιπτώσεις, Αντιμετώπιση. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΑΦΝΗ ΙΙ «Needs Assessment and Awareness Raising Program for Bullying in Schools».Ε.Ψ.Υ.Π.Ε. «ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΗΣ ΒΙΑΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ – ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ ΠΡΩΤΟΒΑΘΜΙΑΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ». ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΑΦΝΗ ΙΙΙ.

Ι.Ε.Π. (2022). Πρόγραμμα Σπουδών για την Προσχολική Εκπαίδευση. Ανασύρθηκε από: http://iep.edu.gr/el/nea-ps-provoli

Ι.Ε.Π. (2020). Οδηγός Εκπαιδευτικού για την Ευαισθητοποίηση σε Θέματα Αποδοχής της Αναπηρίας και της Διαφορετικότητας και την Ανάπτυξη της Ενταξιακής Κουλτούρας στο Σχολείο. Ανασύρθηκε από: https://prosvasimo.iep.edu.gr/el/odhgos-ekpaideutikou-gia-thn-euaisthitopoihsh-se-themata-apodoxhs-ths-anaphrias-kai-ths-diaforetikothtas-kai-thn-anapyksh-entaksiakhs-koultouras-sto-sxoleio

Κουρμούση, Ν. (2013). Βήματα για τη ζωή. Πρόγραμμα ατομικών και κοινωνικών δεξιοτήτων για το Νηπιαγωγείο. Αθήνα: Σοκόλη- Κουλεδάκη.

Αυτή τη χρονιά το σχολείο μας στο πλαίσιο της εκπαίδευσης για την αειφορία, τη βιώσιμη ανάπτυξη και το περιβάλλον, έχει αναλάβει το σχεδιασμό και την υλοποίηση ενός Περιβαλλοντικού Προγράμματος με θέμα το νερό, θεματική που συνδυάζεται με το τρέχον Εργαστήριο Δεξιοτήτων.

Στη συγκεκριμένη ανάρτηση, η συντονίστρια εκπαιδευτικός του προγράμματος, Σοφία Πανταζίδου, μας παρουσιάζει την επεξεργασία του Κύκλου του Νερού μέσα από το Θεατρικό Παιχνίδι.

Μέσα από την προετοιμασία του χώρου, την ανεύρεση κατάλληλων υλικών και τη δημιουργία των σκηνικών αντικειμένων μαζί με τους μαθητές κατακτούνται στόχοι όπως:

• Ανάπτυξη λεπτής κινητικότητας
• Αίσθηση του σώματος στο χώρο
• Σύνδεση με τις δημιουργικές πλευρές της προσωπικότητας
• Υποστήριξη της αυτενέργειας και του πειραματισμού
• Συνεργατική επίλυση προβλήματος που προκύπτει στη δράση
• Βιωματική προσέγγιση αφηρημένων και δυσπρόσιτων εννοιών (π.χ. γίνομαι ο υδρατμός που εξατμίζομαι και πετάω ψηλά)
• Να αναπτύξει τη συμβολική σκέψη

Ας μην ξεχνάμε ότι σύμφωνα με τις αρχές της Διαφοροποιημένης Παιδαγωγικής, είναι απαραίτητο να πραγματοποιούμε εκπαιδευτικούς σχεδιασμούς που να απευθύνονται σε όλους τους τύπους μάθησης των μαθητών μας. Η συγκεκριμένη δράση είχε στο «σκεπτικό» της τους πιο κιναισθητικούς μαθητές για τους οποίους η βιωματική μάθηση αποτελεί βασικό εργαλείο επεξεργασίας της γνώσης.

Ο ΣΚΗΝΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ

‘Ηταν τέλειος ο κύκλος του νερού!!!

Σοφία Πανταζίδου, Νηπιαγωγός του Τμήματος Ένταξης