1. «Αν δεν σταματήσεις, θα πας αμέσως για ύπνο»
Έτσι κι αλλιώς, τα παιδιά δεν θέλουν ποτέ να πάνε για ύπνο, και αν μπορούσαν, θα έπαιζαν και θα έβλεπαν τηλεόραση μέχρι να λιποθυμήσουν. Ωστόσο, αν εμείς συνδέουμε τον ύπνο με την τιμωρία, η άρνησή τους να κοιμηθούν θα γιγαντωθεί. Θα μπορούσατε να αντικαταστήσετε άνετα την προστακτική, με μια φράση όπως: «Έχεις ανάγκη από ξεκούραση, μήπως να ξάπλωνες για λίγα λεπτά;»

.2. «Πρόσεχε, θα πέσεις»
Μη μεταδίδετε τις δικές σας ανασφάλειες στα παιδιά. Κάντε τα να νιώθουν ασφαλή, ενθαρρύνοντάς τα ακόμη κι όταν εσείς ανησυχείτε. Είναι πολύ καλύτερο να συζητήσετε για τους φόβους σας με έναν άλλον ενήλικο, όπως με το σύντροφό σας ή με τους γονείς σας. Όταν φεύγουν, λέγοντάς τους να προσέχουν, περνάτε έμμεσα το μήνυμα ότι δεν τα εμπιστεύεστε, και αυτά αρχίζουν να πιστεύουν ότι κάτι δεν θα πάει καλά. Είναι προτιμότερο να τους ευχηθείτε να περάσουν όμορφα.

3. «Είσαι κακό παιδί»
Η αλήθεια είναι πως, όταν βλέπουμε τον τετράχρονο γιο μας να χτυπάει το νεογέννητο μωρό, αυτό είναι που έρχεται αυθόρμητα στα χείλη. Ωστόσο, πρέπει να θυμόμαστε πως δεν είναι κακό το παιδί αλλά η πράξη του. Το ίδιο, άλλωστε, δεν είναι σε ηλικία να καταλάβει τι ακριβώς είναι καλό και τι κακό. Αντί, λοιπόν, για τον προσβλητικό χαρακτηρισμό, θα μπορούσαμε να του πούμε: «Ξέρω ότι δεν είσαι κακός, αλλά αυτό που κάνεις δεν είναι καλό. Δεν θα ήθελα να το επαναλάβεις».

4. «Σταμάτα να κλαις» 
Όταν ένα μωρό κλαίει, ενδέχεται να πεινάει, να πονάει, να έχει κάνει κακά του ή ακόμα και να βαριέται. Όταν, όμως, κλαίει ένα παιδί, προσπαθεί να εκφράσει ένα συναίσθημα. Μπορεί να εκφράζει εκνευρισμό, κάποια ανάγκη του για κάτι ή ακόμη και κούραση. Αν του πείτε «Μην κλαις σαν μωρό», το μόνο σίγουρο είναι πως δεν θα σταματήσει να κλαίει. Είναι σημαντικό να του δείξετε πως αναγνωρίζετε τα συναισθήματά του και να του μιλήσετε γλυκά αλλά κοφτά, ώστε να καταλάβει τα όριά του: «Καταλαβαίνω πως είσαι κουρασμένος/πονάς/είσαι αναστατωμένος, αλλά θα πρέπει να σταματήσεις. Το κλάμα δεν βοηθάει, θέλεις να μου μιλήσεις για το πώς νιώθεις;».

5. «Άντε, πάρε τα πόδια σου»
Η αλήθεια είναι πως με τους δικούς μας έντονους ρυθμούς σπάνια μπορεί να συγχρονιστεί ένα παιδί. Όταν έχετε να ταΐσετε το μωρό, να μαζέψετε τα πιάτα του πρωινού και να το πάτε στο σχολείο, το τελευταίο που θα θυμηθείτε είναι η γαλατική ευγένεια. Ωστόσο, επειδή για τα παιδιά ο χρόνος είναι κάτι σχετικό, η αγένεια δεν θα φέρει αποτέλεσμα.

6. «Θα φορέσεις αυτή την μπλούζα / Θα σου κάνω εγώ τις ασκήσεις, να τελειώνουμε» 
Λάθος, λάθος και λάθος. Κάνοντας εσείς τις δουλειές που πρέπει να κάνουν τα παιδιά ή διατάζοντάς τα, είναι σαν να τους αφαιρείτε την πρωτοβουλία και να ενισχύετε την ανευθυνότητά τους. Τα παιδιά χρειάζεται να μάθουν από μικρή ηλικία πώς να αποφασίζουν για τον εαυτό τους και να καταλάβουν από νωρίς ότι υπάρχουν συνέπειες για τις λανθασμένες αποφάσεις. Αφήστε τα να επιλέξουν τι θα φορέσουν, όπως και να αναλάβουν τη μελέτη των μαθημάτων τους.

7. «Εσύ μη μιλάς, όταν μιλάνε οι μεγάλοι» 
Συχνά, τα παιδιά μπαίνουν στις συζητήσεις των μεγάλων και τους ενοχλούν. Ωστόσο, αυτές οι παρεμβάσεις δείχνουν την ανάγκη τους για συμμετοχή και ωρίμανση. Αν τους εξηγήσετε πως οι συζητήσεις είναι για ενηλίκους, θα το καταλάβουν. Έτσι κι αλλιώς, κάποια στιγμή θα βαρεθούν.

8. «Aν δεν σταματήσεις να φωνάζεις, δεν θα ξαναπάμε βόλτα»
Μη χρησιμοποιείτε απειλές που δεν θα πραγματοποιήσετε, γιατί έτσι μειώνετε την αξιοπιστία σας. Πείτε μόνο ό,τι είστε πραγματικά διατεθειμένοι να πραγματοποιήσετε. Γενικά, καλό είναι να αποφεύγετε τις απειλές και τους εκβιασμούς, γιατί έτσι το παιδί μπαίνει διαρκώς σε μια κατάσταση αδυναμίας.

9. «Αν μ’ αγαπάς, θα φας όλο σου το φαγητό»
Σας αγαπά και θέλει να σας κάνει ευτυχισμένη, εσείς όμως δεν πρέπει ποτέ να χρησιμοποιείτε την αγάπη ως μέσο συναισθηματικού εκβιασμού. Η αγάπη δεν χρειάζεται επιβεβαίωση, δεν αποσύρεται, δεν δανείζεται, δεν μετριέται. Απλώς, υπάρχει.

10. «Είσαι τεμπέλης» 
Αν πεις σε ένα παιδί πως είναι τεμπέλης, τότε θα γίνει. Τα παιδιά πάντα πιστεύουν αυτά που τους λέμε, και σκέφτονται υποσυνείδητα: «Αφού το λένε οι γονείς μου, δίκιο θα έχουν». Είναι προτιμότερο να πάρετε τα παιχνίδια τους, εάν δεν τα μαζεύουν, και να τα επιστρέψετε όταν πλέον έχουν εξοικειωθεί με την τακτοποίησή τους, παρά να τσακώνεστε και να τους εκτοξεύετε σκληρούς χαρακτηρισμούς.

11. «Μόνο τα μωρά φοβούνται» 
Μην υποτιμάτε ποτέ τη σημασία των συναισθημάτων του παιδιού. Όταν φοβάται ή ντρέπεται για κάτι που στα μάτια σας φαίνεται ανόητο, μην του λέτε «Μη φοβάσαι». Σεβαστείτε το φόβο του, ρωτήστε τι το φοβίζει, και ανάλογα με την ηλικία του κουβεντιάστε ή συνοδέψτε το σταδιακά σε αυτό που φοβάται.

Με τη συνεργασία της Μαρίας Σκαπέρα (Μ.Ed. ψυχοπαιδαγωγός, εκπαιδευτική σύμβουλος).