Η Περιπέτεια του Θοδωρή

Με αφορμή τον εορτασμό της Επανάστασης του 1821 , στο σχολείο μας θα υλοποιούσαμε το παρακάτω πρόγραμμα (μπορείτε κι εσείς να το υλοποιήσετε στο σπίτι σας όλο ή μέρος αυτού)

Αφόρμηση

Τα παιδιά κάθονται σε κύκλο. Παίζουν το παραδοσιακό παιχνίδι «Το παπούτσι-τσαρούχι».

Κάθε παιδί κρατά στο δεξί του χέρι ένα χάρτινο τσαρούχι. Τα παιδιά τραγουδούν : «Πάρε από μένα το παπούτσι αυτό, βάλτο δίπλα σου και κάνε όπως κι  εγώ».

Τραγουδούν και δίνουν το τσαρούχι που κρατούν στο διπλανό τους, ενώ ταυτόχρονα παίρνουν το τσαρούχι που τους δίνει ο προηγούμενος παίχτης. Στους στίχους «βάλτο δίπλα σου και κάνε όπως κι εγώ», δε δίνουν το τσαρούχι , αλλά κάνουν ρυθμικές κινήσεις αριστερά- δεξιά. Το ξαναδίνουν στην τελευταία συλλαβή της λέξης «εγώ»

Οι αλλαγές γίνονται στην αρχή αργά και μετά γρήγορα, ανάλογα  με το ρυθμό και την ταχύτητα που τραγουδιέται το τραγούδι.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

1)Γνωριμία με τις παραδοσιακές φορεσιές του τόπου μας.

Ρωτάμε τα παιδιά αν έχουν ξαναδεί τέτοια παπούτσια. Έπειτα τους παρουσιάζουμε μια εικόνα τσολιά και μια ελληνοπούλας.

Τα παιδιά παρατηρούν τις στολές. Βρίσκουν και ονομάζουν τα μέρη από τα οποία αποτελείται. Έπειτα συγκρίνουν τα παραδοσιακά ρούχα με τα σημερινά.

Βρίσκουν ομοιότητες και διαφορές.

2) Το κρυφό σχολειό.

Μιλάμε στα παιδιά για δυο μικρούς τσολιάδες , το  Θοδωρή και τον Κωνσταντή. Δυο μικρά παιδιά , που έζησαν πριν πολλά πολλά χρόνια.

• Ο Θοδωρής κι ο Κωνσταντής πήγαιναν, όπως κι εσείς παιδιά , σχολείο. Το σχολείο τους, όμως, ήταν  πολύ διαφορετικό από το δικό μας.

Περιγράφουμε πώς ήταν το κρυφό σχολειό και πώς λειτουργούσε.

Ο Κωνσταντής και ο Θοδωρής πήγαιναν κάθε νύχτα στο κρυφό σχολειό. Κι επειδή δεν έβλεπαν τραγουδούσαν ένα τραγούδι για να παρακαλέσουν το φεγγάρι να τους φωτίζει το δρόμο.

• Το τραγούδι  αυτό το τραγουδάμε ακόμα και σήμερα. Φαντάζεστε ποιο είναι;

Τα παιδιά τραγουδούν το «Φεγγαράκι μου λαμπρό»

• Το φεγγάρι αγαπούσε τα παιδιά και πάντα τους φώτιζε το δρόμο. Τα παιδιά , όμως, είχαν ακόμα έναν καλό φίλο, τον αέρα. Ο αέρας παραφυλούσε και κάθε φορά που παρουσιαζόταν κίνδυνος ειδοποιούσε τα παιδιά να κρυφτούν .

Ξέρετε πώς;

Φύσαγε και χτυπούσε τις πόρτες των σπιτιών, σα να έλεγε «κρυ-φτεί-τε». Μόλις περνούσε ο κίνδυνος φύσαγε και χτύπαγε αλλιώτικα τις πόρτες , σαν να έλεγε «τώ-ρα βγεί-τε». Έτσι, τα παιδιά  μπορούσαν άφοβα  να πηγαίνουν κάθε νύχτα στο σχολείο τους.

3)Δραματοποίηση της ιστορίας

Καλούμε τα παιδιά να γίνουν οι μικροί μαθητές του κρυφού σχολειού κι εμείς θα γίνουμε ο αέρας που θα τους ειδοποιεί σε κάθε κίνδυνο. Οι μικροί μαθητές πηγαίνουν στο σχολειό τραγουδώντας «Φεγγαράκι μου λαμπρό»

Εμείς μερικές φορές χτυπάμε στα  ξυλάκια ή παλαμάκια ρυθμικά τέταρτα  και συγχρόνως λέμε «κρυ-φτεί-τε».

Άλλες φορές πάλι χτυπάμε ρυθμικά όγδοα και λέμε «τώ-ρα βγεί-τε». Τα παιδιά αντιδρούν ανάλογα με τα συνθήματα.

Το παιχνίδι παίζεται δυο-τρεις φορές . Έπειτα , χτυπάμε χωρίς να ακούγονται οι συνθηματικές λέξεις. Τα παιδιά καλούνται να αναγνωρίσουν και τα γνωστά συνθήματα από τα ρυθμικά σχήματα που ακούν και να αντιδράσουν ανάλογα.

4)Αφήγηση ενός περιστατικού από τη ζωή των δυο φίλων- Η αξία της Ελευθερίας

«Ο Θοδωρής (Κολοκοτρώνης) και ο Κωνσταντής ήταν πολύ καλοί φίλοι. Ο Κωνσταντής συνήθιζε να πιάνει τζιτζίκια και να τα φυλακίζει σε ένα κουτί. Αυτή η συνήθεια του Κωνσταντή δεν άρεσε καθόλου στο Θοδωρή.

-Δεν τα λυπάσαι; Θα σκάσουν εκεί μέσα το ένα πάνω στο άλλο, του λεγε ο Θοδωρής.

Ο Κωνσταντής δεν απαντούσε, μόνο συνέχισε να μαζεύει τα τζιτζίκια μέχρι που γέμισε το κουτί. Τότε ανέβηκε στη στέγη μιας παλιάς αποθήκης και το έκρυψε για να μην το βρει ο φίλος του.

Ο Θοδωρής, όμως, δεν ξεχνούσε τα τζιτζίκια . Κι όσο τα σκεφτόταν φυλακισμένα στο κουτί δεν μπορούσε να κλείσει μάτι. Έτσι ένα βράδυ πήρε τη μεγάλη απόφαση . Θα τα ελευθέρωνε.

Σηκώθηκε, λοιπόν, και πήγε στην αποθήκη. Αφουγκράστηκε τις φωνές των τζιτζικιών και κατάλαβε ότι είναι φυλακισμένα στη στέγη. Χωρίς να χάσει καιρό έσυρε ένα παλιό βαρέλι και ανέβηκε πάνω για να σκαρφαλώσει στη στέγη. Την ώρα που πήγε να πηδήξει στη στέγη το βαρέλι έγειρε και ο Θοδωρής έπεσε στο χώμα και στραμπούληξε το πόδι του. Πόναγε πολύ, αλλά δεν το έβαλε κάτω. Σήκωσε το βαρέλι και ξαναπροσπάθησε. Επιτέλους, τα κατάφερε. Βρήκε το κουτί και το άνοιξε αμέσως. Τα τζιτζίκια πέταξαν μακριά. Ο Θοδωρής ένιωθε ευτυχισμένος καθώς τα άκουγε να απομακρύνονται ελεύθερα πια.

Την άλλη μέρα , όταν ο Κωνσταντής τον ρώτησε τι έπαθε το πόδι του και είναι δεμένο, ο Θοδωρής του αποκρίθηκε:

Έτσι αποκτιέται η ελευθερία για μας ή για τους άλλους.

Τα ίδια  λόγια έλεγε αργότερα και στα παλικάρια του.

5)Τα παιδιά λένε τις εντυπώσεις τους από την ιστορία.

Έπειτα τη ζωντανεύουν με το δικό τους τρόπο

6)Τα παιδιά αποδίδουν εικαστικά τις σκηνές που έζησαν.

Το παραπάνω πρόγραμμα είναι από το βιβλίο «Ταξιδεύοντας και Δημιουργώντας» ,

Β. Κωνσταντινίδου, Σ, Ματθαίου, Π. Χαβιαρης, εκδ. Ελληνικά Γράμματα, ΑΘΉΝΑ, 1997