Κουρήτες και Ιδαίοι Δάχτυλοι

Τα αγαθά μυθικά όντα της Κρήτης – Κουρήτες και Ιδαίοι Δάκτυλοι

Ανάγλυφο σε τερακότα

Ο μύθος λέει ότι δεν γεννήθηκαν, αλλά φύτρωσαν από τη γη όταν κύλησαν σ’ αυτήν τα πρώτα δάκρυα του Δία όταν ήταν μωρό. Το γεγονός αυτό συμβολίζει το ότι ήταν γηγενείς. Γι’ αυτό η παράδοση μιλάει για τους Κουρήτες ως τους πρώτους κάτοικους της Κρήτης Σαν οι πρώτοι κάτοικοι λοιπόν του νησιού, δημιούργησαν και τον πρώτο πολιτισμό του και σύμφωνα με τους μύθους, ήταν υπεύθυνοι για κάθε είδους ανακάλυψη της εποχής, όπως επίσης και για την οργάνωση της κοινωνικής ζωής τότε στην Κρήτη.Ο ρόλος των Κουρητών ήταν σπουδαίος στη γέννηση και στην ανατροφή του Δία, του μεγαλύτερου από τους δώδεκα θεούς του Ολύμπου, καθώς όταν ήρθε η ώρα για να γεννήσει η Ρέα, διάλεξε μία σπηλιά στην Κρήτη και ζήτησε βοήθεια από τους ντόπιους Κουρήτες. Εκείνοι φυλούσαν την είσοδο της σπηλιάς ώστε να μην πλησιάσει κανείς και μόλις γεννήθηκε ο Δίας, ανάλαβαν να τον προσέχουν μέχρι να μεγαλώσει. Άγρυπνοι φρουροί, οι Κουρήτες, όταν το μωρό έκλαιγε χτυπούσαν δυνατά τα πόδια τους στη γη χορεύοντας ή σε άλλη παραλλαγή χτυπούσαν τύμπανα και τις μεταλλικές ασπίδες τους ώστε με τον θόρυβο που έκαναν να καλύψουν το κλάμα, επειδή ο Κρόνος, ο πατέρας του Δία, είχε πάρει έναν χρησμό ότι ένα παιδί του θα του έπαιρνε την εξουσία γι’ αυτό δεν έπρεπε να καταλάβει ότι ο Δίας ήταν ζωντανός, αλλιώς το θεϊκό μωρό κινδύνευε.

Η ασπίδα που βρέθηκε στο Ιδαίον Αντρον και απεικονίζει τους Κουρήτες ως φτερωτούς Δαίμονες γύρω από τον Κρηταγενή Δία

Οι Κουρήτες ήταν οι πρώτοι που ασχολήθηκαν και δίδαξαν στο ανθρώπινο είδος το κυνήγι φτιάχνοντας το πρώτο τόξο, την κτηνοτροφία εξημερώνοντας τα ζώα, τη μελισσοκομία, τη μεταλλουργία και το χορό. Επίσης φαίνεται να κατασκεύασαν το πρώτο τύμπανο τεντώνοντας το δέρμα ενός ζώου, το οποίο έκαναν δώρο στη Ρέα.Ο μύθος επίσης αναφέρει ότι οι Κουρήτες ήταν οι ιδρυτές των Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς τα πέντε αδέρφια σε μία εξόρμησή τους στα δάση της Πελοποννήσου θέλησαν κάποια στιγμή να ξαποστάσουν, για να διασκεδάσουν έκαναν αγώνα δρόμου μεταξύ τους. Νικητής αναδείχθηκε ο Παιωναίος και ο Ιδαίος Ηρακλής (ένας από τους Κουρήτες) για τη νίκη του τον στεφάνωσε με κλαδιά αγριελιάς, την οποία υποτίθεται είχε εισάγει ο ίδιος από το βορρά. Σαν ανάμνηση αυτού του γεγονότος κάθε πέντε χρόνια, εφόσον πέντε ήταν και τα αδέρφια, γίνονταν αντίστοιχοι αγώνες, οι οποίοι ο μύθος λέει ότι σταμάτησαν εξαιτίας ενός κατακλυσμού. Πενήντα χρονιά μετά τη φυσική καταστροφή ο Κλύμενος απόγονος του Κουρήτα Ηρακλή ίδρυσε βωμό στην Ολυμπία προς τιμή του μυθικού ιδρυτή των πρόδρομων Ολυμπιακών Αγώνων.Ουσιαστικά ίδρυσε τους γνωστούς πανελλήνιους θρυλικούς Αγώνες σαν εξέλιξη αθλητικών διοργανώσεων που γίνονταν στην Κρήτη ήδη από τη 2η χιλιετία π.Χ.Ο Ηρακλής Κουρήτας ή Ιδαίος Ηρακλής θεωρείται επίσης ότι έδωσε το όνομα του στην πόλη και πρωτεύουσα του νησιού το Ηράκλειο.      Οι Ιδαίοι Δάκτυλοι ταυτίζονται σε πολλά σημεία με τους Κουρήτες, έχουν κοινά ονόματα και χαρακτηριστικά, κοινούς μύθους. Στο μόνο σημείο που διαφέρουν είναι η γέννησή τους. Λέγεται ότι όταν έπιασαν οι πόνοι τη Ρέα και κρύφτηκε από το σύζυγό της στο σπήλαιο να γεννήσει, στη διάρκεια του τοκετού έπρεπε να πνίξει τους πόνους της χωρίς να φωνάξει, έτσι έχωσε τα δάχτυλά της μέσα στη γη από όπου και ξεπήδησαν οι Ιδαίοι Δάκτυλοι, 10 στον αριθμό.                                                                                                     Ελένη Δ. Μπουχαλάκη                                                                                                                                                                                                                                         Ο ΥΜΝΟΣ ΣΤΟ ΔΙΚΤΑΙΟ ΔΙΑ    (3ος ή 4ος αι. π.χ.)             Ο ύμνος  στο Δικταίο Δία,  σε μια επιγραφή που βρέθηκε στο Παλαίκαστρο Σητείας Στην πόλη αυτή βρισκόταν το ιερό του Δικταίου Δία, και  αναφέρει τα εξής:                                                                          ΥΜΝΟΣ ΤΩΝ ΚΟΥΡΗΤΩΝ Μετάφραση: Νίκος Ζερβονικολάκης

Ιώ,
Σε χαιρετώ Μέγιστε Κούρε,
Κρόνιε, κυρίαρχε του κόσμου,ήρθες
οδηγημένος από τους δαίμονες(Κουρήτες)
στη Δίκτη κι αυτό το χρόνο
έλα, κι ευχαριστήσου
υμνώντας σε, χορεύοντας
φυσώντας τους αυλούς
κι αφού σταθούμε στον άδυτο βωμό
ψάλλομε τον ύμνο του θεού

                                                                                                                                           Ιώ,                                                                                                                                       Σε χαιρετώ Μέγιστε Κούρε,
Κρόνιε, κυρίαρχε του κόσμου,
γιατί εδώ, βρέφος αθάνατο
οι ασπιδοφόροι τροφείς σου
αφού σε πήραν απ’ τη Ρέα
με το ποδόκρουσμά τους σ’ έκρυψαν….

Ιώ,
Σε χαιρετώ Μέγιστε Κούρε,
Κρόνιε, κυρίαρχε του κόσμου,
Χόρευε, να είναι γεμάτα τα σταμνιά
Χόρευε και για τα ομορφόμαλλα κοπάδια
Χόρευε και για την καλή σοδειά

  Ιώ,
Σε χαιρετώ Μέγιστε Κούρε,
Κρόνιε, κυρίαρχε του κόσμου,
Χόρευε και για τις πόλεις μας
Και για τα ποντοπόρα μας καράβια
Χόρευε και για τους νέους πολίτες
Χόρευε και για το δίκαιο νόμο                                                                                                                                                                                                                        Αποτελεί επίκληση στον Δία να φέρει ευτυχία και ευφορία στους ανθρώπους. Τον έψαλαν γυμνοί νέοι που κρατούσαν ασπίδες και μιμούνταν τους Κουρήτες, οι οποίοι είχαν αναλάβει την προστασία του Δία από τη στιγμή της γέννησής του.Αυτός ο Ύμνος, που ψάλλουν οι Κουρήτες στον Κρηταγενή Δία, εκεί στο μεγάλο ναό του, στο Παλαίκαστρο, δίνει μια σπάνια ευκαιρία, να προσεγγίσει κανείς με ακρίβεια τις έννοιες του χρόνου, του θεού και της ανθρώπινης ζωής.Είναι φανερό ότι αυτός ο Ύμνος αναφέρεται στην αρχή ενός νέου χρόνου (πρωτοχρονιά), στην αρχή δηλαδή ενός κύκλου ζωής, όπως είναι μοιρασμένος ο αχανής χρόνος από τους Μινωίτες. Ένας κύκλος που καθορίζεται με φυσιοκρατικά αίτια, και προσδιορίζεται απολύτως, από ένα φυσικό φαινόμενο, τον κύκλο του ήλιου.Έχουν περάσει κοντά είκοσι αιώνες από τότε που ακούστηκε για τελευταία φορά αυτός ο Ύμνος των Κουρητών, εκεί στο μεγάλο ναό του Δικταίου Διός, στο Παλαίκαστρο της Κρήτης.Ενδεχομένως, αυτός ο χορός να είναι σε ανάμνηση του τρόπου με τον οποίοι οι Κουρήτες προστάτεψαν τον νεογέννητο Δία, κτυπώντας τα πόδια τους με δύναμη για να μην ακούσει το κλάμα του μωρού ο Κρόνος, και να καταφέρουν έτσι να το γλιτώσουν. Το αναφέρει άλλωστε και ο Ύμνος με τους στίχους:

Παρ’ Ρέας λαβόντες πόδα
Κρούοντες αντέκρυψαν      Νίκος  Ζερβονικολάκης

Υπέροχος  μύθος και πολύ αγαπητός στα παιδιά . Στην δραματοποίηση του μύθου   όλα τα παιδιά  ήθελαν να  γίνουν  Κουρήτες.Με κόπο  και πίεση  βρίσκαμε  ποιος θα γινόταν  Κρόνος . Και να πως φαντάστηκαν τα παιδιά  τους Κουρήτες και  Ιδαίους  Δάχτυλους   να προστατεύουν  τον μικρό Δία .                                                                                                            ΚΟΥΡΗΤΕΣ

                              

 

ΙΔΑΙΟΙ ΔΑΧΤΥΛΟΙ

Φυσικά  και η ΑΜΑΛΘΕΙΑ   είχε  πρωταγωνιστικό ρόλο   στην ανατροφή  και προστασία  του μικρού Δία.  Το κέρατο της Αμάλθειας , “το Κέρας της Αφθονίας”   γεμίσαμε   με  καλούδια , τις αγαπημένες μας   τροφές .

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *