ΚΑΒΑΦΗΣ ΚΑΙ ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ. Μελαγχολία του Ιάσωνος Κλεάνδρου

ΓΡΑΦΕΙ: Η ΒΑΣΩ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΚΗ

Κάποτε είχαμε εξετάσει το ποίημα μαζί στις πανελλήνιες. Θυμάσαι; Αυτός ο μπαγάσας ο Ιάσωνας που είναι και Κλεάνδρου με την μελαγχολία του κατάφερε να φτάσει μέχρι τις εξετάσεις. Ούτε μαχαίρια, ούτε γάζες, ούτε φάρμακα. 1ος βαθμολογητής, 2ος βαθμολογητής, σχήματα λόγου, σύμβολα, ιδιότυπη γλώσσα …νάρκης του άλγους δοκιμές. Να πεζολογούμε, βρε παιδιά. Κι αν ο τίτλος είναι δυσανάλογα μεγάλος, δεν πειράζει. Η σημασία του ποιήματος είναι στα φάρμακα της ποιήσεως. Γιατί όλα τα υπόλοιπα είναι δυσανάλογα. Και ο τίτλος και η πληγή και το μαχαίρι. Έτσι ζούσαμε με τα παιδιά. Τις Τετάρτες. Δυσανάλογα. Δυσανάλογα λίγα τα παιδιά. Δυσανάλογα πολύς ο χρόνος. Δυσανάλογα πολύς ο ενθουσιασμός. Δυσανάλογα πολλά τα γέλια. Γιατί το ήξερες, κι εγώ σιγά σιγά το μάθαινα. Είναι δυσανάλογη η ποίηση. Δυσανάλογη για τις μικρές τις εποχές, του χειμώνα, όταν νυχτώνει νωρίς.
Και είχαμε φάρμακα. Και τώρα έχουμε φαρμάκια. Για λίγο μόνον είναι τα φάρμακα και τα φαρμάκια. Για να μην νιώθουμε αυτό που δεν πρέπει να νιώθεται. Έστω και για λίγο μόνον κάνουμε την υπαλλαγή. Εν Φαντασία και Λόγω. Το σχήμα της υπαλλαγής δεν είναι στο φριχτό μαχαίρι. Στα κεφαλαία του ποιήματος είναι. Κεφαλοποιείται η Ποίηση; Μόνον όταν είναι σκέτη. Χωρίς φάρμακα και χωρίς φαρμάκια. Κεφαλοποιείται η Φαντασία; Κεφαλοποιείται ο Λόγος; Μόνον εμπρόθετοι. ΕΝ φαντασία και λόγω, λοιπόν. Στην πρόθεση θα βάλω το κεφαλαίο και όχι στις προσωποποιήσεις. Όχι άλλες προσωποποιήσεις. Φτάνει με τις προσωποποιήσεις. Πάντα με κεφαλαίο, να ξεχωρίζουν. Φτάνει το κεφαλαίο για να γεμίσει την ένδεια; Προσωποποιήσεις προσποιήσεις. Αποπροσωποποίητη και απροσποίητη την θέλω την ποίηση. Χωρίς πόνο, χωρίς μαχαίρια. Αυτά κάνουν τα πρόσωπα και τα προσωπεία. Βάζουν πόνο, βγάζουν μαχαίρια. Στη θάλασσα του ΕΝός όμως δεν υπάρχουν διαχωρισμοί. Ζωή-θάνατος, πριν-μετά, εγώ-εσύ, τώρα-για πάντα. “Σοφὸν ἐστίν ΕΝ πάντα εἶναι”
Και οι πληγές; Αυτές δεν έχουν εγκαρτέρησι καμιά. Γι΄ αυτό είναι φριχτές. Το μαχαίρι είναι σύμβολο, δεν πληγώνει. Ο Λόγος πληγώνει. Γιατί μόνον αυτός είναι βαθύς. “ψυχῆς πείρατα ἰὼν οὐκ ἂν ἐξεύροιο πᾶσαν ἐπιπορευόμενος ὁδόν· οὕτω βαθὺν λόγον ἔχει.” Όσο μακριά κι αν πας τα πέρατα της ψυχής δεν θα τα βρεις. γιατί η ψυχή έχει βαθύ λόγο”.
Τίποτε δεν μάς είπε ο Καβάφης. Εν τέλει. Ούτε καν μάς εξήγησε τον λόγο. Ούτε τον Λόγο. Στον Λόγο της ψυχής, το ταξίδι είναι πιο μακρύ. Μπορεί και κοντινό. Όταν θα ανοίγουμε το βιβλίο να διαβάζουμε τις βίαιες εντυπώσεις σου. Ποια βία; Μπορεί η βία της ζωής που τρέχει; Η βία των ατελείωτων κειμένων που συνέρρεαν στον νού σου από όλα τα ποτάμια; Η βία της βιασύνης σου που τόσο γρήγορα έφυγες;
Κάποια στιγμή θα ξαναγράψω τις απαντήσεις στο διαγώνισμα. Γιατί σε εκείνες τις εξετάσεις κόπηκα. Δεν είχα διαβάσει ακόμη Ηράκλειτο. “Ψυχῆς ἐστι λόγος ἑωυτὸν αὔξων”, στην ψυχή ανήκει ο λόγος που αυξάνει τον εαυτόν του. Αυξητικός ο λόγος σου, Δημήτρη. Λόγος. Στα μυαλά μας και στις καρδιές μας. Και στην ψυχή σου …….