ΝΟΗΤΙΚΗ ΥΣΤΕΡΗΣΗ
Τι είναι νοητική υστέρηση;
Νοητική Υστέρηση, γνωστή και ως νοητική διαταραχή, είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται όταν υπάρχουν όρια στις ικανότητες του ατόμου να μάθει σε ένα αναμενόμενο επίπεδο και να λειτουργήσει στην καθημερινή ζωή. Τα επίπεδα νοητικής υστέρησης ποικίλλουν σημαντικά στα παιδιά-από πολύ ήπια μέχρι πολύ σοβαρή δυσκολία. Παιδιά με νοητική υστέρηση μπορεί να δυσκολεύονται να δώσουν στους άλλους να καταλάβουν τα θέλω και τις ανάγκες τους, και να περιποιούνται τους εαυτούς τους. Η νοητική υστέρηση μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το παιδί να μαθαίνει και να μεγαλώνει πιο αργά σε σχέση με τα άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας. Ένα παιδί με νοητική υστέρηση μπορεί να καθυστερήσει να μάθει να μιλάει, να περπατάει, να ντύνεται, να τρώει χωρίς βοήθεια, και μπορεί να δυσκολεύεται μαθησιακά στο σχολείο.
Νοητική Υστέρηση μπορεί να προκληθεί από ένα πρόβλημα που ξεκινάει οποιαδήποτε στιγμή πριν το παιδί γίνει 18 χρονών-ακόμη και πριν τη γέννηση. Μπορεί να προκληθεί από τραυματισμό, ασθένεια, ή ένα πρόβλημα στον εγκέφαλο. Για πολλά παιδιά, η αιτία της νοητικής τους υστέρησης δεν είναι γνωστή. Κάποιες από τις πιο γνωστές αιτίες της νοητικής υστέρησης- όπως το σύνδρομο Down, το σύνδρομο εμβρυϊκής αλκοόλης, το σύνδρομο του εύθραυστου Χ, γενετικές συνθήκες, γενετικές ανωμαλίες, και λοιμώξεις-συμβαίνουν πριν τη γέννηση. Άλλες συμβαίνουν κατά τη γέννηση του μωρού ή αμέσως μετά από αυτή. Ακόμη, άλλες αιτίες της νοητικής υστέρησης δεν εμφανίζονται μέχρι το παιδί να μεγαλώσει· αυτές μπορεί να περιλαμβάνουν σοβαρή εγκεφαλική κάκωση, εγκεφαλικό επεισόδιο, ή κάποιες λοιμώξεις.
Ποια είναι κάποια απο τα σημάδια της νοητικής υστέρησης.
Συχνά, όσο πιο σοβαρή είναι η νοητική υστέρηση, τόσο πιο νωρίς μπορούν να εντοπιστούν τα σημάδια. Παρ’ όλ’ αυτά, πιθανόν να είναι δύσκολο κάποιος να προβλέψει πώς ένα παιδί μπορεί να επηρεαστεί στη ζωή του αργότερα.
Υπάρχουν πολλά σημάδια νοητικής υστέρησης. Για παράδειγμα, παιδιά με νοητική υστέρηση είναι πιθανό να:
- κάθονται, να μπουσουλούν, ή να περπατάνε αργότερα από άλλα παιδιά
- αργήσουν να μάθουν να μιλούν, ή να έχουν δυσκολίες όταν μιλούν
- δυσκολεύονται να θυμηθούν πράγματα
- δυσκολεύονται να κατανοήσουν τους κοινωνικούς κανόνες
- δυσκολεύονται να προβλέψουν τις συνέπειες των πράξεων τους
- δυσκολεύονται στην επίλυση προβλημάτων
Τι μπορώ να κάνω εάν πιστεύω ότι το παιδί μου πιθανόν να έχει νοητική υστέρηση;
Μιλήστε στο γιατρό του παιδιού σας εάν έχετε κάποιες ανησυχίες σχετικά με το πως αναπτύσσεται το παιδί σας. Εάν εσείς ή ο γιατρός σας νομίζετε ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα, μπορείτε να επισκεφθείτε με το παιδί σας έναν αναπτυξιακό παιδίατρο ή κάποιον άλλον ειδικό.
Για να βοηθήσετε το παιδί σας να αξιοποιήσει όλες τις δυνατότητές του, είναι πολύ σημαντικό να δεχθεί βοήθεια το συντομότερο δυνατό!
Εκπαίδευση των παιδιών με νοητική υστέρηση
Οι μαθητές με νοητική υστέρηση που δεν μπορούν να παρακολουθήσουν το αναλυτικό πρόγραμμα του γενικού σχολείου φοιτούν σε σχολικές μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ) https://adrianosmoutavelis.github.io/index.html?article=smeae ή σε δομές ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης.
Πηγές: Μονάδα Αναπτυξιακής & Συμπεριφορικής Παιδιατρικής, Α΄ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Νοσοκ. Παίδων «Η Αγία Σοφία», Χωρέμειο Ερευνητικό Εργαστήριο.
